Toshkent tibbiyot akademiyasi umumiy va tibbiy radiologiya kafedrasi mavzu Yadro tibbiyotida dozimetriya

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI UMUMIY VA TIBBIY RADIOLOGIYA KAFEDRASI Mavzu Yadro tibbiyotida dozimetriya.

Bajardi Tibbiy-biologik ish fakulteti 203-A guruh talabasi Baxtiyorova Shahzoda

Tekshirdi

Dozimetriya (yun. dosis — ulush, boʻlak va metreo —oʻlchayman) — amaliy yadro fizikasi sohasi; ionlovchi nurlarning jonli va jonsiz tabiat obʼyektlariga taʼsirini ifodalaydigan fizik miqdorlarni oʻrganish, xususan nurlanish dozasini (meʼyorini) aniqlash, shu miqdorlarni oʻlchash usullari va asboblarini yaratish bilan shugʻullanadi. Tabiiy va sunʼiy radioaktiv yemirilishda, zaryadlangan zarralar tezlatkichlari (betatron, siklotron va b.) da, atom reaktorlarida, rentgen apparatlarida radioaktiv nurlar sochiladi. Radiy kashf etilganidan soʻng radioaktiv moddalar r- va u- nurlarining tirik obʼyektlarga xuddi rentgen nurlari singari taʼsir kilishi aniqlandi. Radioaktiv moddalar bilan ishlash vaqtida shu nurlarning organizmga kirish xavfi tugʻiladi. Nurlanish dozasini oʻlchashdan asosiy maksad ana shu apparat va moddalar bilan ishlovchi xodimlar xavfsizligini taʼminlashdir. Radioaktiv nurlarning har xil jismlarga taʼsiri (fizik, kimyoviy va biologik taʼsiri) shu jismlarga yutilgan nurlar miqsori va tabiati bilan belgilanadi.

Dozimetrik asboblar (dozimetrlar) — ionlovchi nurlanish dozalarini yoki doza bilan bogʻliq kattaliklarni oʻlchashda ishlatiladigan asboblar. Bir turdagi nurlanishlar yoki aralash nurlanishlar miqdorini oʻlchaydigan xillarga boʻlinadi. Radiatsiya xavfi darajasini belgilaydigan ekvivalent dozasini oʻlchash uchun berlarda darajalarga boʻlingan asbob bermetr deb ataladi. Gazda hosil boʻlgan ionlar tokini oʻlchashga moʻljallangan as-boblar ionizatsiya dozimetrlari deyiladi.

RadiaScan-701 - bu Radiascan 501 dozimetrining takomillashtirilgan modeli.Asosiy farq korpusning orqa tomonida beta-zarrachalar oqimini yuqori sezuvchanlik darajasida o‘lchash uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan maxsus qopqoqning mavjudligidadir. . RadiaScan-701 shuningdek, Beta 1-1 professional sensoriga ega. Ushbu sensor arzon dozimetrlarda qo'llaniladigan an'anaviylardan 2 barobar sezgir.Yuqori kontrastli rangli OLED displey. Yorqin, kunning istalgan vaqtida yaxshi o'qiladigan, 170 daraja ko'rish burchagi bilan rangli displey. Displey o'lchami 1,8 dyuym, o'lchamlari 160x128 piksel. Bu, ehtimol, zamonaviy dozimetrlar mavjud bo'lgan eng yaxshi displeydir.

ASOSIY FUNKSIYALAR MKS-01CA1M: gamma (rentgen) nurlanishining atrof-muhit dozasi ekvivalent tezligini o'lchash; gamma (rentgen) nurlanishining atrof-muhit dozasi ekvivalentini o'lchash; ifloslangan yuzalardan beta-zarrachalar oqimining zichligini o'lchash; alfa zarrachalar oqimi zichligi taxminlari; ionlashtiruvchi nurlanish manbalarini izlash va radiatsiyaviy vaziyatni operativ baholash

Greentest ECO 6 - bu sizning sog'lig'ingizni har tomonlama himoya qilish uchun mo'ljallangan cho'ntak laboratoriyasi. Rossiyada sig'imli ekranli birinchi nitrat hisoblagichi! Bir necha soniya ichida nitrat darajasini, suvning qattiqligini va fon nurlanishini o'lchash uchun qo’llaniladi.

SOEKS 112 - SOEKS liniyasidagi eng ixcham maishiy dozimetr, eng so'nggi pulslarni hisoblash algoritmi va SBM 20-1 nurlanish sensori tufayli yuqori o'lchov aniqligiga ega. Uning o'lchamlari sharikli qalam bilan taqqoslanadi va uning zamonaviy dizayni eng buzilgan estetikani mamnun qiladi. Ammo mitti qurilmani kamsitmang: uning yuragi sezgir va vaqt sinovidan o'tgan SBM 20-1 sensori. U 0,1 MeV ga teng gamma nurlanish energiyasini his qila oladi. Qurilmaning ogohlantirish chegarasi esa foydalanuvchi tomonidan 0,3 mkSv/soat radiatsiya darajasidan boshlab o'rnatilishi mumkin.