Toshkent viloyati chirchiq davlat

Markaziy Osiyo davlatlari transport tizimi asosiy 
ko„rsatkichlarining qiyosiy tahlili (2016 yil yakuni bo‘yicha) 
 
 
 
Ko„rsatkichlar 
Q
ozo
g„
is
to
n 
Q
ir
g„
iz
is
to
n 
T
o
ji
k
is
to
n
T
u
rk
m
an
is
to
n
O
„z
be
ki
st
on
Transport tizimining YaIMdagi ulushi (%) 
8 
4 
11.5 
7.3 
9 
Umumfoydalanishdagi 
avtomobil 
yo„llar 
uzunligi (ming km) 
97.4 
18.8 14 
13.3 42.67 
Xalqaro ahamiyatdagi avtomobil yo„llar 
uzunligi (ming km) 
13.3 
4.16 3,17 
2.28 3.98 
Umumfoydalanishdagi temir yo„llar uzunligi 
(ming km) 
14.5 
0.42 0.68 
3.6 
4.3 
Elektrlashtirilgan temir yo„llar uzunligi 
(ming km) 
4.216 0 
0 
0 
1.35 

---

Transport yo„llarining zichligi 
(avtomobil / 
temir yo‘l, 100 kv. km/km) 
3.6/ 
5.5 
18.1/ 
2.4 
18.9/ 
4.7 
12.5/ 
6.1 
43.2/ 
8.2 
Yuk tashuvi hajmi (mln tonna) 
1999 31 
5.4 
522 
1543 
avtomobil transportida 
1667 29.32 4 
500 
1473
temir yo„l transportida 
332 
1.7 
1.4 
22 
70 
Yillik yuk tashuv hajmining o„sish sur‟ati (%) 0.1 
5 
4.8 
2 
5 
Tranzit tashuvlari hajmi (mln tonna) 
18 
- 
0.3 
9 
8 
Transport sohasiga kiritilayotgan investitsiya 
hajmi (2011-2015 yy., mln 
$) 
 
17000 
 
140 
 
210 
 
7000 
 
7000 
Har qanday tizim o„zaro aloqador va o„zaro ta‟sir ko„rsatuvchi ma‟lum 
elementlardan (murakkab tizimlarda tagtizimlardan) iborat bo„lgani kabi, 
mintaqaviy transport tizimi ham bir qator elementlarni o„z ichiga qamrab oladi. 
Fandagi ilmiy yondashuvlaridan biri hisoblangan tizimli yondashuv tamoyillariga 
asoslanib Markaziy Osiyo transport tizimini murakkab va o„z navbatida yaxshi 
boshqarilmaydigan tizim sifatida ta‟riflash mumkin. Chunki uning tagtizimlari 
(mintaqa davlatlari) mustaqil boshqaruv tizimiga va alohida maqsadlariga ega. 
Mazkur maqsadlarning bir-biriga zid kelish holatlarining mavjudligi va mintaqaviy 
boshqaruv 
tizimining 
tartibga 
solinmaganligi 
(institutsional 
asosning 
shakllantirilmaganligi va huquqiy asosning yetarli darajada uyg„unlashmaganligi) 
ushbu tizimning samarasiz faoliyatiga sabab bo„lmoqda. Qolaversa, har bir 
tagtizim elementlardan tashkil topib, mazkur elementlar holati tizimning umumiy 
holatiga bevosita ta‟sir ko„rsatadi. Mintaqaviy transport tizimi tagtizimlarining 
elementlari sifatida transport infratuzilmasi, transport koridori, transport sohasidagi 
davlatlararo hamkorlik, tranzit va logistika xizmatlari kabilarni qayd etish mumkin.