Toshkent viloyati ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish boshqarmasi
Download 162.41 Kb. Pdf ko'rish
|
Nazarov Samandar Maʼmuriy sud ish yuriti
|
1.
fuqarolar va yuridik shaxslarning buzilgan va nizolashayotgan huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish to’g’risidagi; 2. ma’muriy va boshqa ommaviy huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar. 3. bundan O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudiga, fuqarolik ishlari bo’yicha sudlarga, iqtisodiy sudlarga va harbiy sudlarga taalluqli ishlar mustasno. Yuqoridagi masalalar taalluqlilik masalasi bo’lsa, tegishlilik masalasi ham bundan alohida ravishda hisoblanadi. Ma’muriy sud faqat yuqoridagilarga aloqador bo’lgan masalalarni ko’radi. Ma’muriy sudga tegishliligi esa qaysi instansiyadagi sudlar aynan qaysi masalani ko’rishi hisoblanadi. Ya’ni qaysidir instansiyadagi sud sudda qaysi masaallarni ko’ra olishi. Masalan, O’zbekiston Respublikasi Oliy Sudiga quyidagi ishlar tegishli va u bu masalalarni birinchi instansiya sifatida ko’rib chiqadi: 1. idoraviy normaiv huquqiy hujatlar yuzasidan nizolashish to’g’risidagi ishlar; 2. O’zR Markaziy saylov komissiyasi qarorlari ustidan nizolashish haqidagi ishlar O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi alohida holatlarga qarab, har qanday ishni istalgan ma’muriy suddan olib qo‘yishga va uni birinchi instansiya bo‘yicha o‘zining ish yurituviga qabul qilishga, ishni bir suddan boshqasiga o‘tkazishga haqli. O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi ish kassatsiya tartibida takroran ko‘rib chiqilayotganda hal qiluv qarori, qaror bekor qilinib, uni birinchi instansiya sudiga yangidan ko‘rib chiqish uchun yuborilayotganda ishni o‘z ish yurituviga birinchi instansiya sudi sifatida qabul qilishga haqli. Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning 5-bobida sudlovga taalluqlilik va tegishlilik masalasi hal etilgan. Mazkur bobning 2- paragrafida sudlovga tegishlilik haqida berilgan. 28-moddaga ko’ra Qoraqalpog’iston Respublikasi ma’muriy sudi, viloyatlar va Toshkent shahar ma’muriy sudlari, shuningdek O’zR Oliy sudiga tegishli masalalardan tashqari ma’muriy sudga taalluqli boshqa barcha ishlar tumanlararo ma’muriy sudida ko’rilshi belgilangan. Demak kazusdagi vaziyatda ishning sudga taalluqli jihati mavjud. Negaki yuridik shaxsning buzilgan huquqlarini himoya qilish yuzasidan ishni ma’muriy sudga taalluqli deb topsa bo’ladi. Kazusdagi vaziyatda tegishlilik masalasinin yoritsak, “LIFE” MCHJ ish yuzasidan Nurafshon tumanlararo ma’muriy sudiga murojaat qilgan. Bu holatda tegishlilkka ham amal qilingan. Tegishlilikni yana bir asosiy qoidalaridan biri bu – arizachi o’z arizasini huquqlarini buzgan qarorni chiqargan ma’muriy organ joylashgan joydagi tegishli ma’muriy sudga kiritishi belgilangan. Toshkent viloyati ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish boshqarmasi esa aynan Nurafshon shahrida joylasshgan. Demak, ishning taalluqliligi ham tegishliligi ham to’g’ri. Apellatsiya shikoyatini berish tartibi Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning 26-bobida o’z aksini topgan. Apellatsiya shikoyatini ishda ishtirok etuvchi shaxs yoki ishga jalb qilinmagan bo’lsada manfaatdor shaxs birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hal qiluv qarori ustidan berishi mumkin. Bundan tashqari prokuror ham apellatsiya protestini kiritishga haqli. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakil birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hal qiluv qarori ustidan faqat tadbirkorlik faoliyati bilan bog’liq nizolar yuzasidan apellatsiya shikoyati berishga haqlidir. Sudning hal qiluv qarori ustidan toliq yoki qisman shikoyat qilinishi mumkin. Apellatsiya shikoyati tumanlararo ma’muriy sudning hal qiluv qarori ustidan berilganda ishni Qoraqalpog’iston Respublikasi ma’muriy sudi, viloyat va Toshkent shahar ma’muriy sudlari tomonidan; Hududiy harbiy sudning hal qiluv qarori ustidan berilganda — O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudi tomonidan; Qoraqalpog‘iston Respublikasi ma’muriy sudi, viloyatlar va Toshkent shahar ma’muriy sudlari, O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudi, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi tomonidan birinchi instansiya bo‘yicha qabul qilingan hal qiluv qarori ustidan berilganda — O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining Ma’muriy ishlar bo‘yicha sudlov hay’ati tomonidan ko‘riladi. Apellatsiya shikoyati hal qiluv qarorini chiqargan sudga beriladi. Hal qiluv qarorini qabul qilgan sud apellatsiyani 5 kun ichida uni apellatsiya instansiyasi sudiga ish bilan birgalikda yuboradi. Apellatsiya hal qiluv qarori qabul qilingan kundan e’tiboran bir oy ichida berilishi kerak. Bir oydan kechikish ham mumkin. Agar sud buni uzrli deb topsa muddat tiklanishi mumkin. Muddatni tiklash to’g’risidagi ajrim qabul qilinadi. Apellatsiya yozma shaklda yuboriladi. Apellatsiya shikoyatini ish yuritishga qabul qilish, qabul qilishni rad etish yoki qaytarish masalasi shikoyat ish bilan birga sudga kelib tushgan kundan e’tiboran besh kundan kechiktirmay apellatsiya instansiyasi sudi sudyasi tomonidan yakka tartibda hal qilinadi. Apellatsiya shikoyatini ish yuritishga qabul qilish, qabul qilishni rad etish yoki qaytarish to‘g‘risida ajrim chiqariladi, ishda ishtirok etuvchi shaxslar bu haqda uch kunlik muddatda xabardor qilinadi. Apellatsiya shikoyatini ko’rish tartibi Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning 215-moddasida apellatsiya instansiya sudi tomonidan ishni ko’rib chiqish tartibi berilgan. Unda: Apellatsiya instansiyasi sudi ishni sud majlisida belgilangan xususiyatlarni hisobga olgan holda birinchi instansiya sudida ko‘rish qoidalari bo‘yicha ko‘radi. Apellatsiya instansiyasi sudida: ishlarni bitta ish yuritishga birlashtirish to‘g‘risidagi; talabning predmetini yoki asosini o‘zgartirish haqidagi; ishga uchinchi shaxslarni jalb etish to‘g‘risidagi qoidalar, shuningdek ushbu Kodeksda birinchi instansiya sudida ishni ko‘rish uchun belgilangan boshqa qoidalar qo‘llanilmaydi. Apellatsiya instansiyasi sudining sud majlisiga sud muhokamasini o‘tkazish vaqti va joyi haqida tegishli tarzda xabardor qilingan apellatsiya shikoyatini bergan shaxsning va ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarning kelmaganligi ishni ularning ishtirokisiz ko‘rishga to‘sqinlik qilmaydi, bundan jamiyat yoki davlat manfaatlarini ko‘zlab qo‘zg‘atilgan ishlar bo‘yicha prokurorning kelmaganligi mustasno deyilgan. Apellatsiya ishni ish yuritishga qabul qilingan kundan e’tiboran bir oydan ortiq bo’lmagan muddat ichida ko’rib chiqish talab etiladi. Apellatsiya instansiyasi sudi apellatsiya shikoyatini (protestini) ko‘rish natijalari bo‘yicha: 1) sudning hal qiluv qarorini o‘zgarishsiz qoldirishga; 2) hal qiluv qarorini to‘liq yoki qisman bekor qilishga va yangi qaror qabul qilishga; 3) hal qiluv qarorini o‘zgartirishga; 4) hal qiluv qarorini to‘liq yoki qisman bekor qilishga va ish yuritishni tugatishga yoxud arizani to‘liq yoki qisman ko‘rmasdan qoldirish; 5) Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidai kodeksga muvofiq hal qiluv qarorini bekor qilishga va ishni yangidan ko’rish uchun yuborishga haqli. Quyida sud hujjatining asoslantiruvchi qismini yozishga harakat qilib ko’ramiz... |
