Toshpulatova odinaning batanika fanidan mavzusida

2.3 Peronosporalilar tartibi-Peronosporales
Bu tаrtibgа 500 dаn ortiq turlаr kirib, ulаr хаr хil shаroitdа yashаshgа moslаshgаn boʻlаdi. Ayrim turlаri suvdа, аksаriyati quruklikdа yashаb, sаprotrof vа pаrаzitlik bilаn oziqlаnаdi. Peronosporаlilаr sаprolegniyalilаrdаn jinsiy хujаyrа oogoniya tuzilishi bilаn fаrq qilаdi. Oogoniya ichidаgi tuхum хujаyrа аtrofidа protoplаzmаdаn tаshkil topgаn periplаzmа boʻlаdi. Oosporа хosil boʻlgаndа periplаzmа uni poʻst bilаn Oʻrаb olаdi vа uni noqulаy shаroitdа kurib qolishdаn sаqlаydi. Peronosporаlilаr tаrtibi quyidаgi oilаlаrgа boʻlinаdi: pitum doshlаr Pythiaceae, peronosporаdoshlаr (Peronosporaceae) vа аlbugodoshlаr,(Albuginaceae)Peronosporanamolarning mitseliylari yaxshi rivojlangan, ko'pchilik vakillari oval, noksimon yoki limonsimon zoosporangiy hosil qiladi. Zoosporalari esa buyraksimon bo'ladi. Saprolcgniyanamolardan oogoniysida bittagina tuxum hujayra hosil bo'lishi bilan ajralib turadi. Peronosporanamolarning ko'pchiligi quruqlikda yashovchi o'simliklarda parazitlik qilib hayot kcchiradi. Shuning uchun ularning ko'pchilik vakillarida zoosporalar o'rnida konidiyalar hosil bo'lishi yoki havoning namligiga qarab jinssiz ko'payishi ning u yoki bu shakli yuzaga kelishi mumkin.
Lekinperonosporanamolarning suv muhitida yashovchi saprofit vakillari ham uchraydi.Ushbu qabilaga mansub zamburug'larning tipik parazit vakillaridan biri fitoftora (Phythophthora) bo'lib, ko'pincha kartoshkaning barglari va tugunagida parazitlik qilib hayot kechiradi. Fitoftoraning ayrim turlari o'simlik qoldiqlarida ham saprofit holda yashashi mumkin. Kartoshka va pomidorda parazitlik qilib yashovchi fitoftora infestansning (P. infestans) mitscliylari barg hujayralari orasida joylashgan bo'lib, gaustoriyalar (hujayra ichida oziqani so'rib oluvchi maxsus o'simtalar) yordamida oziqlanadi. Zamburug' oziqa moddalar bilan to'yingach ustitsa apparatidan chiquvchi simpodial shoxlangan sporangiy yoki konidiya bandini hosil qiladi. Bandning uchlarida tuxumsimon zoosporangiylar yetilib, bandlaridan uzilgach boshqa yoki o'sha barg ustiga tushadi. Zoosporangiy uzilib tushgan paytda barglarning ustida biror tomchi suv bo'lsa, zoosporangiyning qopqoqchasi ochilib, zoosporalar tashqariga chiqadi va yangi ustitsa apparatini topib, barg hujayralari orasiga o‘tadi hamda mitselliylarni yuzaga keltiradi. Mabodo havo quruq bo‘lib, harorat yuqori bo‘lsa, zoosporangiyning o ‘zi konidiya sifatida mitseliy hosil qilib o ‘sadi va bunda ham barg og'izchalari orqali to'qimalarning orasiga kiradi .Kasallangan o'simlikning to'qim