Toshxodjayev masnurjon ning «iqtisodiyotda axborot-kommunikatsion texnologiyalari» fanidan mustaqil ishi

Foydalanuvchilar miqdori	Qo‘llanish miqdori
Amaliy dasturiy ta’minot
Ko‘p	Ko‘p	Standart dasturiy ta’minot
Ko‘p	Bitta / Oz paketi	Amaliy dasturlaming tarmoq
Bitta / Oz	Bitta / Oz	Alohida dasturiy ta’minot

Standart dasturiy ta’minot quyidagicha ko‘rinishda deyarli har qanday masala qo‘yilishi uchun amal qiladi, masalan:
• Matnga ishlov berish (masalan, MS Word).
• Elektron jadvallar bilan ishlash (masalan, MS Excel).
• Ma’lumotlar bazalari (masalan, MS Access, Oracle).
• Grafiklar (masalan, Visio, CorelDraw).
• Nashriy tizimlar (Desktop Publishing) (masalan, Adobe
Pagemaker, QuarkXPress).
• Loyihalash (masalan, MS Project).
Standart dasturiy ta’minot foydalanuvchilaming keng doirasi talablarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan va bu bilan eng ko‘p umumiy vazifalarni namoyon qilgan bir paytda, soliq idorasi, arxitektorlar, mebel tayyorlovchilar kabi muayyan kasbiy guruhlar tegishJi talablarga muvofiqlashtirilgan tayyor xizmatlar ko‘lamiga ega bo‘lgan amaliy dasturlaming tarmoq paketlari deb ataluvchi
dasturlardan foydalanadilar, ya’ni bunday dasturlarga talabgor bo‘ladilar.
Agar xizmatlarning bunday o‘ziga xos tarmoq ko‘lami alohida tashkilot muammolarini hal qilish uchun baribir haddan tashqari umumiy boMib chiqsa, unda bir yoki bir nechta tashkilotlar talablariga moslashuvchi alohida dasturiy ta’minot ishlab chiqish imkoniyatigina qoladi, xolos. Bu yerda misol sifatida bir yoki bir nechta tashkilotlar tomonidan foydalaniladigan mutlaqo o‘zgacha ishlab chiqarish mashinalarini boshqarish uchun qollanuvchi ishlab chiqarishni rejalash- tirish tizimini tasavvur qilish mumkin.
Yuqorida bayon qilmgan fikr-mulohazalarga muvofiq texnik yoki iqtisodiy sohalardagi muammolami ma`lumotlarga ishlov berish texnikasi va texnalogiyalari yordamida yechish uchun turlicha altemativalar (yondoshuvlar) mavjud:
• Mavjud dasturiy ta’minotdan foydalanish yoki uni qo‘lga kiritish.
• Yangi standart, tarmoq yoki alohida dasturiy ta’minotni ishlab chiqish.
Bu orqali o‘z kuchlari bilan yoki ishlab chiqish haqidagi yoki chetdan taklif qilingan mutaxassislar tomonidan ishlab chiqish haqidagi masalaga bevosita bog‘liq bo‘lib, u har doim ham tashkilotning ichki "Nou-Xau"si tomonidan aniqlanavermaydi. AT tashkilotiga dasturiy mahsulot ishlab chiqishni topshirish foydalimi yoki bunday dasturiy loyihani o‘z tashkilotida amalga oshirish foydalimi degan savolga javob beradi va mohiyatiga ko‘ra ishlab chiqarish iqtisodiy tabiatini namoyon qiladi (xarajatlar, foydalar, tahlil).
Ushbu savolning yechimi, xususan biznesga yo‘naltirilgan АКТ tizimlari bo‘yicha mutaxassislarning vazifalariga kiradi. Shuning uchun ham bu o‘rinda ushbu mavzuga bundan keyin qaytilmaydi, faqat bir mulohazani qayd qilamiz, ya’ni dasturiy loyihaning xarajat-foyda, ishlab-chiqarish iqtisodiy tahlili masalaning
fanlararo tipikqo‘yilishi bo‘lib, bunda 0 ‘zbekistonda o‘qitiladigan barcha yo‘nalishga АКТ mutaxassislarining hamkorligi talab qilinadi.