To’sinlar va to’sinlar konstruksiyasi. Reja

PROКAT TO’SINLARNI HISOBLASH.
Tanlab olingan to’sinimiz tashqi

ta’sir etayotgan yuklarning ko’tarish
L qobiliyatiga ega, mustahkam etarli

darajada bikirligiga va ustivorli-
M giga ega bo’lishi shart.


Hisoblash tartibi.

1. 
   Dastlab to’sinning hisobiy sxemasi aniqlanadi ta’sir qilayotgan tashqi yuklardan hosil bo’luvchi maksimal moment topiladi.
   

2. 
   Hisoblayotgan to’sin uchun talab etilgan qarshilik momenti aniqlanadi.
   

material elastik holatida ishlaganda
yoki
material plastik va elastik holatda ishlaganda

3. 
   Qo’shtavr yoki shveller sortamentidan yuza tanlab olinadi qarshilik momenti teng yoki ko’proq talab qilingan qarshilik momentidan
   

4. 
   Tanlab olingan yuzani mustahkamligi tekshiriladi:
   

farqi
Va bikrligi ham tekshiriladi.


ALOHIDA ELEMENTLARDAN TAYYORLANGAN
TO’SINLARNING HISOBI.

Tayyorlangan to’sin mustahkam, etarli darajada bikirligiga ega, umumiy va alohida elementlarni turg’unligi ta’minlanishi kerak va shu to’sinni tayyorlash arzonga tushishi kerak.

Oqilona yuza topish uchun birinchi navbatda to’sinni kesim yuzasini balandligini o’rnatishimiz kerak.
To’sinning balandligini belgilashdan oldin uning ikkita qiymati-ni aniqlaymiz:
h_min – minimal balandligi , h_opt – tejamli balandligi.
To’sinni eng kichik balandligi uni bikrligi ta’minlanishi e’tiborga olib aniqlanadi. Ma’lumki, qo’zg’aluvchi sharnirli tayanchga ega bo’lgan to’sin uchun nisbiy egilishi quyidagicha aniqlanadi:



Tenglamaga qiymatni va qo’yib
Shart bajarilishini hisobga olsak, u holda quyidagi ifoda kelib chiqadi:

bundan

To’sinning optimal balandligini aniqlash iqtisodiy mulohazalarga asoslangan. To’sinning og’irligi, asosan uning tokchalari va devorchasi-ning og’irligidan iborat bo’lib, bu og’irliklar bir-biriga teskari muno-sabatdir, ya’ni birining oshishi bilan ikkinchisi kamayib boradi.



t_f

To’sinni ko’tarish qobiliyati egivchi kuchlar ta’sir etayotganda uni t_ qarshilik momenti bilan xarakterlanadi.
Simmetrik qo’shtavrli qarshilik momentini
h_ quyidagicha yozamiz. Hisobni onsonlashtirish
x h uchun:

t_f
b_f
To’sinni umumiy kesim yuzasi:

Rasm. Bosh to’sin kesim yuzasi.
A_f – tokchasini kesim yuzasi,
A_w - devorini kesim yuzasi.


devorni egiluvchanligi

Bu tenglamadan to’sinni umumiy kesim yuzasini aniqlaymiz:

bundan optimal kesim yuzani topamiz:

yoki
Tejamkor balandlikni aniqlash uchun to’sin devorchasining egiluv-chanligini «К» bilishimiz kerak yoki devorchaning qalinligini «t_w»
К100200
Devorcha qalinligini empirik formuladan foydalanib aniqlashimiz mumkin 1000 mm, t_w ≥8mm.
Minimal va optimal balandliklar qiymati aniqlangandan keyin to’sinning loyihaviy balandligi qabul qilib olinadi.
To’sin balandligi va devori qalinligi ma’lum bo’ldi, endi tokchalar-ning kesim yuzasini aniqlashimiz kerak. Buning uchun qarshilik moment tenglamasiga qaytamiz

bundan tokchalar yuzasini aniqlaymiz va varaqsimon prokatidan mos keladigan yuzani tanlab olamiz

Yuzani tanlab olishda tokchaning kengligi va qalinligi orasidagi munosabat konstruktiv talablariga javob berishi kerak.
To’sinning umumiy turg’unligi ta’minlanishi tokchaning kengligini to’sinning kesim yuzasini balandligi nisbatiga ham bog’liq.

Siqilishga ishlayotgan tokcha normal kuchlanishlar ta’siri ostida o’z turg’unligini yo’qotmasligi uchun nisbatni qoniqtirishi kerak.
Tokchaning kengligi har qanday xolda ham 200 mm dan kichik bo’lmas-ligi kerak. Tokchaning qalinligi 8 ….40 mm atrofida bo’lishi kerak, le-kin bu qalinlik oralikda bo’lishi lozim.
Tokcha kengligi va qalinligini universal po’latlarga taalluqli GOSTga muvofiq ravishda tanlash kerak.
Qabul qilingan kesimning geometrik xarakteristikalarini aniq-laymiz;

To’sinni mustahkamlikka va bikrlikka tekshiramiz