To`yingan ikki asosli kislotalar


Download 0.63 Mb.
Sana22.05.2020
Hajmi0.63 Mb.
#109025
Bog'liq
organik kimyo toyingan ikki asosli k

To`yingan ikki asosli kislotalar


To`yingan ikki asosli kislotalar tuzilishi, izomeriyasi, nomenklaturasi

To`yingan ikki asosli kislotalar olinishi



To`yingan ikki asosli kislotalar xossalari

Tarkibida ikkita karboksil guruhi bo`lgan kislotalarga ikki asosli kislotalar deb aytiladi.

  • Tarkibida ikkita karboksil guruhi bo`lgan kislotalarga ikki asosli kislotalar deb aytiladi.
  • Ikki asosli kislotalar uglevodorodning tuzilishiga ko`ra to`yingan, to`yinmagan, halqali bo`lishi mumkin. To`yingan ikki asosli kislotalar tarixiy va sistematik nomenklaturalar bo`yicha nomlanadi. M-n:
  • HOOC-COOH oksalat kislota, etandikislota,
  • HOOC-CH2-COOH malon kislota, propandikislota,
  • HOOC-CH2- CH2-COOH qahrabo kislota, butandikislota va h-zo.

Ikki asosli kislotalarning birinchi vakili bo`lgan oksalat kislota sanoatda chumoli kislotaning natriyli tuzini qizdirib olinadi:

  • Ikki asosli kislotalarning birinchi vakili bo`lgan oksalat kislota sanoatda chumoli kislotaning natriyli tuzini qizdirib olinadi:
  • Etilenglikolni oksidlanganda ham oksalat kislota hosil bo`ladi:

Oksalat kislotani ditsiandan (Veler, 1824 y) gidroliz qilib ham olinadi:

  • Oksalat kislotani ditsiandan (Veler, 1824 y) gidroliz qilib ham olinadi:
  • Gidroksikislotalar oksidlanganda ham ikki asosli kislota hosil bo`ladi:
  • Dikarbon kislotalar oq kristall moddalar bo`lib, suvda yaxshi eriydi.

Kimyoviy xossalari. Dikarbon kislotalar monokarbon kislotalarning barcha xossalarini namoyon qiladi. Ularning tuzlarini, xlorangidridlarini, murakkab efirlarini, amidlarini va angidridlarini olish mumkin.

  • Kimyoviy xossalari. Dikarbon kislotalar monokarbon kislotalarning barcha xossalarini namoyon qiladi. Ularning tuzlarini, xlorangidridlarini, murakkab efirlarini, amidlarini va angidridlarini olish mumkin.
  • Shuningdek,  -holatiga galogenlash reaksiyalarini olib borish mumkin. Dikarbon kislotalarning bitta yoki ikkala karboksil guruhlari bo`yicha hosilalarini olish mumkin.
  • Ikki asosli kislotalar dissotsiyalanganda birinchi bosqichi oson va ikkinchi bosqichi qiyin boradi. Buning sababi protonning ikkita manfiy zaryadlangan aniondan uzoqlashishi uchun energiyaning ko`p talab qilinishidir.

Ikki asosli kislotalardan oksalat va malon kislota qizdirilsa CO2 ajralib, bir asosli kislota hosil bo`ladi:

  • Ikki asosli kislotalardan oksalat va malon kislota qizdirilsa CO2 ajralib, bir asosli kislota hosil bo`ladi:
  • Qahrabo kislota 230-2400C atrofida qizdirilsa qahrabo angidridi hosil bo`ladi:

Malon kislotasida  -holatda vodorod ikkita karboksil guruhi ta'sirida bo`lganligi uchun faolla-shadi. Uning bu xossasidan turli kislotalarni va ularning hosila-larini sintez qilishda foydalaniladi. Ayniqsa, turli sintezlarni amalga oshirishda malon efiridan foyda-laniladi.

  • Malon kislotasida  -holatda vodorod ikkita karboksil guruhi ta'sirida bo`lganligi uchun faolla-shadi. Uning bu xossasidan turli kislotalarni va ularning hosila-larini sintez qilishda foydalaniladi. Ayniqsa, turli sintezlarni amalga oshirishda malon efiridan foyda-laniladi.

E’tiboringiz uchun raxmat!

  • E’tiboringiz uchun raxmat!

Download 0.63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling