Ttz-80 traktori va Keys -1200 pnevmatik ekichning ishiga eksplotatsion harajatlarni hisoblash

Yonilg’i va surkov moylari sarfi.Agregatlarning ishiga yonilg’i sarfi turlari:

♦ yonilg’ining: G_yon.ish ish bajarayotgandagi; G_yo.s salt hara-katlangandagi; G_y.t agregat to’xtab turganda motorning salt ish-lashiga va G_yon.n traktor motori nominal rejimda ishlagandagi soatli sarfi, kg/soat;

♦ G_yon.sm yonilg’ining smenada sarfi (kgsmena) – har bir rejimda ishlash vaqti va yonilg’i sarfi bo’yicha hisoblanadi.

♦agregatlarning dalada ishlov berilgan bir gektar maydon hisobiga yonilg’ining solishtirma sarfi, kg/ga:

g_ga = G_yon.sm/W_sm  G_yon.ishT_ish  G_yon.sT_s  G_yon.tT_t/(W_s T_sm), (9.3)

bunda W_sm va W_s– smenali va soatli ish unumi; T_ish, T_s va T_t – motor-ning ish, salt harakat va to’xtashlarda ishlash vaqti;

♦ yonilg’ining N_e motorning yuklama yoki nominal quvvat birligiga har soatda colishtirma effektiv (foydali, samara-li) sarfi, g/(Vt.soat) yoki kg/(kVt.soat) :

g_e  10³G_yon N_e yoki g_e  G_yon.ish/ N_e.n; (9.4)

♦ yonilg’ining traktor ilmog’idagi quvvat birligiga soatli solishtirma sarfi (g/Vt.soat):

g_il  G_yon N_il. (9.5)

♦ yonilg’ining ishlab chiqarilgan, ishlov berilgan mahsulot va olingan hosil birligiga (kg/ts), (kg/t), yoki sarflangan mablag’ birligiga (kg/so‘m) solishtirma sarflari quyidagicha aniqlanadi:

g_o.h = (9.6)

Ba’zan, masalan, avtomobillarda yonilg’ilarining sarfi kg da emas, balki hajm birligida (1 litr =1/1³ m³) hisoblanadi. Bunday hollarda benzin yoki dizel yonilg’isining zichligi (ρ_yo = 0,825 kg/l) hisobga olinadi

Yonilg’ining solishtirma sarfi g_gava g_il nafaqat traktor (motor) konstruktsiyasiga, balki traktor (motor) quvvatidan foydalanish (yuklama) darajasiga ham jiddiy bog’liq.

Dizel motorlarining quvvatidan chala (masalan, 60...90%) foydalanilganda yonilg’ining solishtirma sarfi karbyuratorli motorlarnikiga nisbatan kam ortadi. SHuning uchun dizellar quvvatini oshirish (traktorlarni serquvvat qilish) karbyu-ratorli motorlarga nisbatan foydali bo’ladi, chunki bunda harakat tezligini oshirish, binobarin, motor quvvatidan to’liq foydalaniladigan jarayonlarda agregatning ish unumini oshi-rish mumkin bo’ladi. Tezlikni oshirish mumkin bo’lmaydigan ishlarda traktor chala yuklama bilan ishlaydi, dizel motorli traktorning solishtirma yonilg’i sarfi bunda deyarli oshmaydi.