Tuban sporali o’simliklarning tuzilishi,ko’payishi va ahamiyati


Download 2.37 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/8
Sana03.11.2023
Hajmi2.37 Mb.
#1744356
  1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
botanika-7



Tuban sporali
o’simliklarning
tuzilishi,ko’payishi va
ahamiyati
Bajardi:
208-guruh talabasi
Pashakulova Sevara
Tekshirdi:
Safarova N.K


Reja:
4
1
Tuban sporali o’simliklarning ko’payishi
2
3
5
Tuban sporali o’simliklarning tuzilishi
Tuban sporali o’simliklarning ahamiyati
Suvo‘tlarning tuzilishi va klassifikatsiyasi
Bakteriyalarning tabiatdagi ahamiyati
Zamburug‘larning tuzilishi va ahamiyati.
6


• SPORALI OʻSIMLIKLAR — Asosan,
sporalar
yordamida jinsiy
va jinssiz koʻpayadigan
oʻsimliklar
. Koʻpchilik Sporali
oʻsimliklar noqulay muhit sharoitini spora holatida oʻtkazadi. 
Ayrim Sporali oʻsimliklarda sporalar kamdankam paydo
boʻladi, ular, asosan, tanasining boʻlaklarga boʻlinishi yoʻli
bilan koʻpayadi. Tuban
sporali oʻsimliklar
va yuksak sporali
oʻsimliklarga boʻlinadi. Tuban sporali oʻsimliklar suvoʻtlar, 
bakteriyalar,
zamburugʻlar
va lishayniklardan; yuksak sporali
oʻsimliklar esa plaunlar, qirqboʻgʻimlar, qirqquloqpar, 
selaginella va ayrim qazilma oʻsimliklardan iborat. Sporali
oʻsimliklar ochiq urugʻlilar va yopiq urugʻlilarta
qaramaqarshi qoʻyiladi.
Pekin
urugʻli oʻsimliklarning
chang
donachalari
va
murtak xaltachasi
yuksak Sporali
oʻsimliklarning sporalariga gomolog xisoblanadi.


• Tuban oʻsimliklar, tallomlilar (Thallophyta) —
sodda tuzilgan oʻsimliklar. Tanasi ildiz, novda va
bargga ajralmagan oʻsimliklar. Tuban oʻsimliklar
organik olamning dastlabki bosqichlarida kelib
chiqqan. Ular suvli muhitda yoki sernam joylarda
yashashga moslashgan. Evolyutsiya jarayonida
uncha rivojlanmagan va hozirgi davrgacha baʼzi
birlari sodda tuzilishini saqlab qolgan. Tuban 
oʻsimliklar bir hujayrali, koloniya hosil qiluvchi va
koʻp hujayrali organizmlar hisoblanib, tanasi
toʻqima va organlarga ajralmagani uchun ularning
tanasi „qattana“ yoki „tallom“ deb ataladi.
Tuban sporali o’simliklarning tuzilishi


• Yer yuzidagi barcha o‘simliklar (tuban va
yuksak o‘simliklar) ovqatlanishga ko‘ra uch
gruppaga: avtotrof (mustaqil ovqatlanuvchi), 
geterotrof va simbioz organizmlarga
bo‘linadi. Avtotrof organizmlarga
suvo‘tlarining barchasi, moxlar, 
paporotniklar, plaunlar, bo‘g‘imlilar, ochiq va
yopiq urug‘li o‘simliklar kiradi.


Suvo’tlar


• Suv o‘tlari — tabiatda uchraydigan eng ajoyib va
foydali mahsulotlar hisoblanadi. Suv o‘tlari noyob
foydali moddalarga juda boy bo‘lgani tufayli ular
keng ko‘lamli foydali xususiyatlarga ham egadir.
• Ularning hayoti doimo suvda yoki suvli muhitda
o‘tadi. Shu sababli suvo‘tlar deb ataladi.
• Suvo‘tlar ko‘k-yashil, yashil, diatom, qo‘ng‘ir, qizil, 
xrizomonad, pirrofit suvo‘tlar kabi truppalarga
(toifalar) bo‘linadi. 


• Suv o‘tlarining foydali xususiyatlari
• Qonni tozalash: Suv o‘tlarining kimyoviy tarkibi odam qoni plazmasi
bilan juda o‘xshash, shuning uchun suv o‘tlari qonni tozalash va undagi
balansni muvozanatlash xususiyatiga ega.Kalsiy manbai: Suv o‘tlarida
sutdagidan 10 marta va go‘shtdagidan esa 8 marta ortiq kalsiy moddasi
mavjud.
• Ishqorlanish: Suv o‘tlari kislotalilikni me’yorda saqlagan holda qonning
ishqorlanishini oshirish xususiyatiga ega.
• Antioksidantlar: Suv o‘tlari tarkibida saraton kasalligining rivojlanishiga
to‘sqinlik qiluvchi, antioksidant xossasiga ega bo‘lgan lignan 
(fitogormon)lar mavjud.
• Dengiz karami (laminariya)
• Bu jigarrang suv o‘ti ko‘pincha okean qirg‘oqlarida uchraydi. Uni 
an’anaviy Osiyo taomlarida ko‘p ishlatishadi. Lekin, laminariyaning
foydali samarasini qo‘shimcha ozuqalardan olsa ham bo‘ladi.
• Qizil suv o‘tlari
• Suv o‘tlarining bu turini butun holida yoki yorma ko‘rinishida sotib olish
mumkin. Yorma ko‘rinishidagi suv o‘tlarini salatlarga, sabzavotli
garnirlarga va sho‘rvalarga qo‘shsangiz bo‘ladi.



Download 2.37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling