TüRKÇe dil biLGİSİ

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

7
4) KOŞUL (ŞART) CÜMLESİ 
Bir olayın gerçekleşebilmesi için başka bir olayın varlığının gerektiğini bildiren cümlelere şart cümlesi 
denir. “-se, -sa; -ınca, -ince; -dıkça, -dikçe gibi eklerle; mı, mi edatıyla ve üzere sözcüğüyle yapılır.”
¾ Yarın hava güzel olursa dışarıya çıkarsın. 
şart olay 
¾ Param yeterse kitap alacağım. 
¾ Ödevini yaparsan gezmeye gideriz. 
¾ İşim erken biterse eve gideceğim. 
¾ Bilet bulursam tiyatroya gideceğim. 
¾ İyi beslenince hastalanmazsın. 
¾ İyi düşününce nerede yanıldığını anlarsın. 
¾ Doğruyu söylemedikçe bu işte çalışamazsın. 
¾ Ödevini yapmadıkça dışarı çıkmayacaksın. 
¾ İnsan istedi mi başarılı olur. 
¾ Kitabı haftaya vermek üzere aldım. 
5) NEDEN – SONUÇ CÜMLESİ 
Eylemin niçin yapıldığını (gerekçesini) ve sonucunda ne olduğunu bildiren cümlelere neden – sonuç 
cümlesi denir. “için; -dan, -den; diye” ile yapılır. Niçin sorusuyla bulunabilir. 
¾ Hastalandığı için okula gelemedi. 
neden sonuç 
¾ Cevabını bilmediği için soruyu boş bıraktı. 
¾ Korktuğu için şu sevimli köpeğe yaklaşamıyor. 
¾ Bilmediğinden yanlış yaptı. 
¾ Uyanamadığından derse geç kalmış. 
¾ Yalan söyledi diye işten attılar. 
6) TANIM CÜMLESİ 
Bir kavramı belirgin özellikleriyle anlatan, tarif eden cümlelere tanım cümlesi denir. 
¾ Kitap, en iyi dosttur. 
¾ Müzik, duyguların notalarla ifadesidir. 
¾ Sanat, düşünceyi anlamlı kılma çabasıdır. 
¾ Dostluk, birlikte başlayıp birlikte bitirmektir.
¾ Ölçek, haritada küçültme oranıdır. 
¾ Yazı, insanların düşünce ve isteklerini iletmek için yararlandıkları bir anlatım aracıdır.