TüRKÇe dil biLGİSİ

3) PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE (ANA FİKİR) 
Bir yazının yazılmasına neden olan ve yazının özünü oluşturan düşünce ana düşüncedir. Buna 
sanatçının okuyucuya vermek istediği mesaj da denebilir. Ana düşünce paragrafta bir cümle halinde 
verilebileceği gibi parçanın bütününe de serpiştirilebilir. Şiirlerde ana düşünce yerini tema denir.
Yazar bu yazıyı niye yazmış? 
Yazarın vermek istediği mesaj nedir? 
Bu paragrafta vurgulanmak istenen düşünce nedir? 
Gibi soru kalıpları bize “ana düşünce”yi verir. 
Örnek: El halısında desen, göz değmesin diye nazar boncuğu; serilen eve bolluk ve bereket getirsin diye 
ağacı; birlik beraberlik, dirlik ve düzenlik getirsin diye zincir haline gelmiş halkalar şeklinde gösterilir.
Paragrafta vurgulanmak istenen düşünce nedir? 
A) Halı desenlerini herkes kendine göre yorumlayabilir. 
B) Halıdaki desenlerin kendine özgü bir anlamı vardır. 
C) Halı dokunurken şekiller kendiliğinden ortaya çıkar. 
D) Bütün desenler, birbirini bağlı zincir şeklindedir. 
4) PARAGRAFTA YARDIMCI (YAN) DÜŞÜNCELER 
Her paragraf bir ana düşünce üzerine kurulur. Bu düşüncenin anlaşılır ve inandırıcı kılınması için de 
yardımcı düşüncelere ihtiyaç vardır. Yardımcı düşünceler ana düşünceyi örnekler, açıklar ve destekler. Böylece 
verilmek istenen mesaj okuyucunun zihninde somutlaştırılmış olur. Bir paragrafta birden fazla yardımcı düşünce 
vardır. Genellikle gelişme bölümünde bulunur. 
Bu paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? 
Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? 
Bu paragraftan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? 
Bu paragrafta aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? 
Gibi soru kalıpları bize “yardımcı düşünce”yi bulmada yardımcı olur. 
Örnek:
Sen Mehmetçiksin, 
Önümüzde ışık, gönlümüzde aşk, 
Doğarsın bu yurda adak olarak, 
Hürriyet öpen dudak olarak 
Yürekte sen varsın, başta sen varsın. 
Şiirde Mehmetçik ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? 
A) Yurdu için kendini feda edeceğinden. 
B) Hürriyete değer verdiğinden. 
C) Kahramanlığının dünyaca bilindiğinden. 
D) Milletçe sevildiğinden.