Turli XIL nazorat usullari mavjud, ularni ikkita katta guruhga bo'lish mumkin: nosoz materiallar bilan va nosozligi mavjud bo’lmagan materiallar (xomashyolar, detallar) bilan sifat nazorati

KIRISH
Tayyor mahsulotning talab qilinadigan sifatini ta'minlash uchun nafaqat materialning sifatini, balki texnologik jarayonlar rejimiga rioya qilinishini ham nazorat qilish, «geometrik parametrlarni, qismlarga sirt ishlov berish va boshqalarni nazorat qilish” zarur. Texnik o'lchovlar, qayta ishlangan sirt sifatini baholashda ishning tashqi tomoni haqida ma'lumot beradi. Bu juda muhim, ammo materialga kirib borish, uning tuzilishini, kimyoviy tarkibini, issiqlik bilan ishlov berish sifati va chuqurligini, ichki kuchlanishlarni taqsimlanishini, yuzaga kelishi mumkin bo'lgan ichki va sirtqi metallurgik nuqsonlarning mohiyati va tarqalishini bilish juda muhimdir.
Turli xil nazorat usullari mavjud, ularni ikkita katta guruhga bo'lish mumkin: nosoz materiallar bilan va nosozligi mavjud bo’lmagan materiallar (xomashyolar, detallar) bilan sifat nazorati.
Defektni eng samarali nazorat qilish usuli metallning makrostrukturasining bir xilligi, kimyoviy tarkibidagi og'ishlar buzmasdan sinashning fizik usullari - nuqsonlarni aniqlash, metalning fizik xususiyatlaridagi o'zgarishlarni o'rganish asosida amalga oshirilishi kerak. Buzilmaydigan sinov usullaridan foydalanilganda nuqsonlar me'yorlari belgilanadi, aks holda mahsulotlar asossiz ravishda nuqsonga chiqishi yoki aksincha, nuqsonlar bilan ekspluatatsiya qilishga kirishishi mumkin. Imkoniyatlari, sezgirligi, mahsuldorligi, samaradorligini hisobga olgan holda buzilmaydigan sinov usullarini qo'llash kerak.
Buzilmaydigan sinovlar inshootlar va materiallarning qurilishiga jalb qilinishidan oldin ularning sifatini tekshirishga imkon beradi va shu bilan qurilish paytida nuqsonli inshootlardan foydalanishni oldini oladi va natijada baxtsiz hodisalar va ofatlarning oldini oladi. Ishlab chiqarishning dastlabki bosqichlarida olingan nuqsonlar to'g'risidagi ma'lumotlar korxonaning texnik xizmatlariga texnologik jarayonlarni takomillashtirishga, issiq va sovuq sharoitda metallni qayta ishlash rejimlarini yaxshilashga imkon beradi. Buzilmaydigan sinov usullaridan foydalangan holda, xavfsizlik omillarini kamaytirish orqali ehtiyot qismlar va butun detall vaznini kamaytirish mumkin.