Turon nashr

Бухгалтерия ҳисоби-бу бизнес операцияларини қайд этиш, таҳлил қилиш ва умумлаштириш усули.²⁴⁸
Бухгалтерия вазифалари:

• 
  Битимлар асосий кириш китобларида қайд этилади.
  
• 
  Кейин битимлар таҳлил қилинади ва дафтарларга жойлаштирилади.
  
• 
  Ниҳоят, битимлар молиявий ҳисоботларда умумлаштирилади.
  

Бухгалтерия функцияси кенгроқ бизнес тизимининг бир қисмидир ва алоҳида ишламайди. У ташкилотнинг молиявий операцияларини бошқаради, шунингдек бошқа бўлимларга маълумот ва маслаҳат беради.
Ҳисоб-китоблар менежментга режалаштириш, назорат қилиш ва қарор қабул қилишда ёрдам бериш ва қонуний қоидаларга риоя қилиш учун ишлаб чиқарилади. Бухгалтерия тизими ушбу функцияларни бажариш учун етарли бўлиши керак. Ташкилотнинг бухгалтерия тизимига унинг бизнес операциялари табиати ва у қандай бизнес эканлиги таъсир қилади. (33-жадвал)

33-жадвал
Ташкилотнинг бизнесига таъсир қилувчи факторлари²⁴⁹

Факторлар	Мисоллар
Ҳажми	Greengrocer каби кичик бизнес оддий бухгалтерия тизимига эга бўлади, асосий бухгалтерия ёзувлари эҳтимол қадар бўлади. Супермаркетлар тармоғи каби йирик чакана бизнес кўплаб маҳсулот турларини ва сайтларини қамраб оладиган мураккаб бухгалтерия тизимларига эга бўлади.
Ташкилот тури	Хизмат бизнес ходимлари алоҳида иш ўринлари олишга вақт ёзиб олиш керак бўлиши мумкин. Иш ёки мижоз асосида бухгалтерия ҳисоби ҳам хизмат кўрсатиш корхоналарининг ўзига хос хусусияти бўлиши мумкин. Давлат сектори ташкилоти, масалан, ҳукумат бўлими, даромадларни қайд етишдан кўра, харажатларни ишлаш мақсадларига нисбатан мониторинг қилиш билан кўпроқ шуғулланиши мумкин. Ишлаб чиқариш компанияси савдо бирлиги ва даромад учун ҳам ҳисоб беради, лекин қарор қабул қилиш мақсадлари учун харажатларни ҳам ҳисобга олиш керак.
Ташкилот таркиби	Ҳудуд бўйича бошқариладиган бизнесда ҳисоблар майдони асосида тайёрланади. Функционал ташкилотда ҳисоб ходимлари алоҳида бўлимда жойлашган.

Шуни ёдда тутингки, бухгалтерия ишини қонун доирасида ташкил этиш учун қоидаларга, шу жумладан компаниялар тўғрисидаги қонун каби қонунларга риоя қилиши керак. Натижада, ҳеч нарса эътибордан четда қолмаслиги учун расмийлаштириш процедураларни амалга ошириш керак. Ташкилотлар кўпинча бухгалтерия қоидалари ва процедураларини ёзма равишда ёзадилар ва бу ташкилот қўлланмаси ёки процедуралар қўлланмасининг бир қисмини ташкил қилиши мумкин.