Svoboda voli
|
free will
|
Irrasionalizm – borliqni oqilona mantiqiy bilish imkoniyatini rad etuvchi nuqtai nazar.
|
Irrasionalizm
|
irrationalism
|
Yo‘qlik – borliqniinkor etish; alohida predmetga nisbatan – uning mavjudlik yoki mavjud bo‘lmaslik chegaralarini aniqlash.
|
Nebitie
|
nothingness
|
Kant Immanuil (1724-1804) – nemis mumtoz falsafasining asoschisi. Kant «Amaliy aql tanqidi» asarida o‘zining axloqiy ta’limotini bayon etgan. Uning markaziga burch tushunchasi qo‘yilgan. U burchniikkiga bo‘ladi: huquqiy burch va axloqiy burch. Huquqiy burchni bajarish uchun tashqaridan majbur etilsa, axloqiy burch, fazilatga, ya’niichkiixtiyor erkinligiga bog‘liq. Axloqiylik faqat burchni anglash emas, balki burchni amaliy jihatdan bajarishni ham talab etadi. Shu bois, insonning axloqiy burchga muvofiq xatti-harakatlarini Kant fazilat deb ataydi. Kant etikasining asosini «o‘zingga va boshqa insonlarga vosita sifatida emas, maqsad sifatida qaragin, chunkiinson hayoti o‘zida oliy maqsadni mujassamlashtirgan», degan g‘oya tashkil etadi.
|
Immanuil Kant
|
Immanuel Kant
|
Kauzallik – sabab va oqibat o‘rtasida qonuniiy aloqadorlik mavjudligini e’tirof etuvchi nuqtai nazar.
|
Kauzalnost
|
causality
|
Kategoriya (yunon. kategoria – ta’rif, belgi) – predmet va hodisalarning umumiy hamda muhim tomonlari xususiyatlari yoki munosabatlarini aks ettiruvchi eng umumiy tushunchalar. Falsafiy kategoriyalar boshqa fan kategoriyalaridan o‘zining nihoyatda umumiyligi bilan farqlanadi.
|
|
