Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son khm

7. kompyuterga ulangan texnik qurilmalarning ishlash xolatini tekshirish 
.Diagnostik dasturlar, kompyuterni tekshirishga moljallangan. Uning yordamida, 
vaqtida bartaraf etilmagan muammolarni yechish mumkin
Lekin bu panatseya emas. diagnostik utilitni ishga tushirish uchun kompyuter 
disketadan yoki qattiq diskdan yuklanish lozim. Agarda, yoqib/o‘chirish 
tugmachani bosgandan so‘ng jimjidlik bo‘lsa siz (самостоятельно), shu kitob 
yordamida, 
nima 
bo‘lganini 
aniqlashingiz 
kerak.
Ba’zi bir diagnostik dasturlar DOS yoki Windows ish nusxasi mavjudligiga 
bog‘liq, boshqa dasturlar esa DOSdagi chegarali funksional analogi bilan birga 
etkizib beriladi yoki o‘rnatish jarayonida yuklanish disketani yaratadi.
Yana bitta manfiy tarafi shundaki, eng yetakshi (самой совершенной) diagnostik 
dasturga, diagnostik natijalarni interpretatsiya qiloladigan superkompyuter kerak. 
Bu 
superkompyuter- 
sizning 
miyangiz.. 
Diagnostik dasturlar qanchalik yaxshi bo‘lmasin, ulardan hech biri 
kompyuterning har bir komponentini sinalolmaydi. Antivirus dasturlarning 
faoliyat 
maydoniga 
tusholmaydigan 
muammolar 
quyida 
keltirilgan. 
8. Markaziy protsessorning tuzulishi bilan tanishish 
Mikroprotsessor, boshqacha nomi - markaziy protsessor. 
Markaziy protsessor (CPU, ingl. Central Processing Unit) - kompyuterning dastur 
tomonidan berilgan arifmetik va mantiqiy operatsiyalarni bajaradigan asosiy ish 

---

O’MT = Axborot texnologiyalari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 103 = 
komponenti bo‘lib, hisoblash jarayonini boshqaradi va kompyuterda mavjud 
barcha qurilmalar ishini muvofiqlashtiradi. 
Aksariyat hollarda MzP o‘z ichiga: 
arifmetik-mantiqiy qurilmani; 
ma’lumotlar shinalari va manzillar shinalarini; 
registrlarni; 
komandalar hisoblagichini; 
kesh - kichik hajmli (virtual) xotiraga juda tez (8 dan 512 Kbayt ga qadar) saqlash 
qurilmasini; 
nuqtasi o‘zgaruvchan sonlarning matematik soprotsessorini mujassam etadi. 
Zamonaviy protsessorlar mikroprotsessorlar ko‘rinishida tayyorlanadi. Jismonan 
mikroprotsessor integral sxema ko‘rinishidan iborat, ya’ni u umumiy maydoni 
atigi bir necha kvadrat millimetr keladigan to‘g‘ri burchak shaklga ega kristall 
holatdagi kremniyning yupqa plastinkasi ko‘rinishida tayyorlangan bo‘lib, ustiga 
protsessorning barcha ishlarini bajaradigan sxemalar (qoliplar) joylashtirilgan. 
Ushbu kristall-plastinka, odatda, plastmassa yoki sopoldan tayyorlangan yassi 
korpusga joylanib, kompyuterning tizim platasiga ulash imkoni bo‘lishi uchun 
metall 
tilchalariga 
ega 
tilla 
simlar 
bilan 
ulanadi.