Tvich va diqt ma'ruza lotin

Sirtni bo’yashga tayyorlash. Sirtni bo’yashga tayyorlash bo’yoqning metallga 
yaxshi yopishishi uchun tuskinlik qiladigan eski bo’yoqlarni, zanglarni, yog’ va boshqa 
kirlarni ketkazishdan iborat. 
Sirtlarni bo’yash oldidan ular gruntlanadi. Grunt-bo’yash uchun tayyorlangan
sirtga surtiladigan qatlam. Grunt sirtlarga 15-20 mkm qalinlikda surtiladi. Grunt qatlami 
metallni zanglashdan saklaydi va bo’yoqni sirga mustahkam yopishishini ta'minlaydi. 
Buning uchun skipidarda eritilgan №138 yoki ГФ-020 gruntlari ishlatiladi. Shuningdek 
ФЛ-03К, ФЛ-03КК, ФЛ-03Ж fenolformaldegit gruntlar ishlatiladi.
Shpatlevka - grunt ustidan surtiladigan qatlam bo’lib, sirtlarni tekkislash - 
govaklarni, tirnalgan, chuqur va boshqa notekisliklarni to’ldirish uchun mo’ljallangan. 
Har bir shpatlevka qatlamining qalinligi 0.5mm, umumiy qalinligi esa 1-1.5 mmdan 
oshmasligi kerak. Shpatlevka qilingandan keyin sirtga bo’yoq yoki emal surtiladi. 
Bo’yash usullari: 
1) xavosiz isitib purkash; 
2) isitmasdan xavo bilan purkash; 
3) bir joyga o’rnatilgan uskunalar yordamida yuqori kuchlanishli elektr statik 
maydonda bo’yash; 
4) elektrostatik purkagichlar bilan bo’yash. 
1 va 2 usullar yirik, I va II gurux murakkabligidagi detallarni bo’yashda, 3 va 4 
usullar esa oddiy va o’rtacha murakkab shaklli detallarni bo’yashda qo’llaniladi. 
Mahsulotning sifati GOST 15467-79 ga muvofiq nazorat qilinadi. Ishlab 
chiqarish jarayonida avtomobilning yoki uning asosiy qismi va birikmasini 
ta'mirlashning sifati ta'mirlash texnologiyasiga amal qilish, texnik talablar va 
ta'mirlashda ishtiroq etuvchi shaxslar malakasiga bog’liq. 
Agar yigma birikmalar o’lchamlari, shakli yoki boshqa nazorat qilinadigan 
parametrlar bo’yicha texnik talablarga javob bermasa, bunday mahsulotlar yaroqsizga 
chiqariladi. 
Ishlatilishiga qarab o’tkaziladigan nazorat quyidagi kurinishlarda bo’ladi: 
D a s t l a b k i n a z o r a t 
O r a l i q n a z or a t 
D a v r i y n a z o r a t 

---

109
K o’ z g’ a l m a s s t a s i o n a r 
K o’ z g’ a l u v ch i n a z o r a t
T a n l a b (a l o x i d a) n a z o r a t 
B o g l i k (a l o k a d o r ) n a z o r a t 
Ya r i m b o g l i k n a z o r a t 
Mustaqil nazorat ishni bunday tashkil etish shaklida TNB (OTK) ishchilari yuqori 
tashkilotlarga buysunadi va nazorat utkazilishi ta'mirlash korxonasi nazoratchilariga
bog’liq bulmaydi. Xo’jalik ta'mirlash ustaxonalarida nazorat ishlari tuman agrosanoati 
tashkilotlari tomonidan doimo o’tkazilib turadi.