U j o ‘rayev jahon tarixi

I. Tashkiliy qism.
GTquvchilarni darsga tayyorlash. Ularni dunyo m adaniy hay oti­
da r o ‘y bergan eng m uhim y an g ilik lard an x ab ard o r qilish.
II. 0 ‘tilgan dars m avzusi m azm unini takrorlash.
Darsning bu bosqichi tarqatma material yozilgan quyidagi savollar 
yordam ida am alga oshiriladi:
1- kartochka:
Y evropaliklarning dunyo haqidagi tasavvurlari 
kengayishiga nim alar sabab b o ‘ldi?
2- 
kartochka:
M arko Polo haqida nimalarni bilib oldingiz?
3- kartochka:
Ilm -m a’rifat rivojlanishiga nim alar sabab b o ‘ldi?
4- kartochka:
XI - XV asrlarda G ‘arbiy Yevropada qanday turdagi 
maktablar bor edi?
5- 
kartochka:
U niversitetlar qay tariqa vujudga keldi?
6- 
kartochka:
Qanday om illar ilmiy bilim lar vujudga kelishiga 
sabab b o ‘ldi?
8-5

---

114
7- kartochka: Rodjer Bekon haqida nimalarni bilib oldingiz?
8- kartochka: Qanday om illar kitob bosishning ixtiro qilinishini 
zaruratga aylantirib q o ‘ydi?
9- kartochka: logann Gutenberg haqida nimalarni bilib oldingiz?
10- kartochka: Kitob bosishning ixtiro qilinishi qanday ahamiyatga 
ega b o ‘ldi?
О ‘quvchilar ja vo h i umumlashtirilacli va baholanadi.
III. Yangi dars m avzusi mazm unini tushuntirish.
Darsning bu bosqichi quyidagi reja asosida am alga oshiriladi:
1. M e’m orchilik va unda yuz bergan o ‘zgarishlar.
2. Haykaltaroshlik va undagi o ‘zgarishlar.
3. Kitob miniaturasi.
4. Adabiyot.
5. Gumanizm.
IV. G uruhlarda ishlash.
Darsning bu bosqichida o ‘quvchilarning matn asosida reja tuzish 
k o ‘nikmalarini rivojlantirish k o ‘zda tutiladi. 0 ‘quvchilar guruhlarga 
b o ‘linadi.
1- guruhga topshiriq.
Darslikning „M e’m orchilik64 mavzusi matni rejasini tuzing.
2- 
guruhga topshiriq.
Darslikning „Haykaltaroshlik66 mavzusi matni rejasini tuzing.
3- guruhga topshiriq.
„Kitob miniaturasi66 va „Adabiyot66 matnlari rejasini tuzing.
4- guruhga topshiriq.
„G um anizm 66 matnining rejasini tuzing.
Topshiriq quyidagicha ko‘rinishga ega b o ‘lsa, maqsadga erishiladi:
1- guruh topshirigH bo'yicha:
1. XI asrda G ‘arbiy Yevropada katta qurilishlar boshlandi.
2. Gumbazli g ‘ishtin binolar qurilishining rasm b o 6lishi.
3. Roman uslubi.
4. Roman uslubidagi cherkovlar.
5. Gotik uslubi.
2- guruh topshirig4 bo'yicha:
1. Cherkovning san’at asarlari buyurtm achisi b o 6lganligi.
2. Ibodatxonalarning xudo, avliyolar, ruhoniy vaqirollarning relefi 
va haykallari bilan bezatilishi.

---

115
3. Cherkovning ibodatxonalarni bezatishdan k o ‘zlagan maqsadi.
4. Onaning bolaga b o ‘lgan m ehr-m uhabbatining ulug‘lanishi.
5 . 0 ‘rta asrlar san’at asarlari mazmunining antik davr san’at asarlari 
mazmunidan farqi.
3- guruh topshirigH bo'yicha:
1. Kitob miniaturasi.
2. M iniaturalarda aks etgan tasvirlar.
3. Jangnomalar.
4. She’riy kulgili hikoyalar.
5. Xalq o g ‘zaki ijodi.
6. Q o ‘shiq, ertak, ballada, poema.
Javoblar o'qitish yo'li bilan tekshiriladi. 0 ‘qituvchi ularni konspekt 
daftariga о ‘zi yozib kelgan varianti bilan solishtirib ко ‘radi. Kamchiliklar 
ko'rsatiladi, izohlanadi va o ‘quvchilar ishiga baho beriladi.
4- guruh topshirigd bo'yicha:
1. „G um anizm 61 atamasining mazmuni.
2. Aniq fan lar rivoji.
3. Intelligensiyaning vujudga kelishi.
4. Sxolastika va cherkov aqidalari. Ilohiyot. Fom a Akvinskiy.
5. G um anistlar va inson.
6. Dante. „Ilohiy kom ediya66 asari.
7. F.Biondo va uning tarixga oid asarlari.