U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev
nomli faylning dastlabki 10 satrini chop etishni va keyin ikkinchi file
Download 3.88 Mb. Pdf ko'rish
|
a12b69867f018f785135aa04d3624799 Operatsion tizimlar грифли 100 шт
|
20 nomli faylning dastlabki 10 satrini chop etishni va keyin ikkinchi
file faylining dastlabki 10 satrini chop etishga ko‘rsatma beradi. Linux tizimining ko‘pgina buyruqlari bir nechta bayroq va argumentlarni qabul qilishi mumkin. Fayllar guruhini aniqlashni osonlashtirish uchun, qobiq sehrli belgilarni (magic charecters), ba’zida guruh (wild cards) deb ham ataladi. Masalan, “yulduzcha” belgisi, barcha bo‘lishi mumkin bo‘lgan matn satrlarini bildiradi, shuning uchun ls*.c satri ls dasturiga ismlari .c bilan tugaydigan barcha fayllarni ro‘yxatga olishni buyuradi. Agar x.c, y.c va z.c fayllari bo‘lsa, bu buyruqqa tengdir. ls x.c y.c z.c Boshqa har qanday bir belgini o‘rnini bosadigan guruh belgisi bu so‘rov belgisidir. Bunga qo‘shimcha ravishda, kvadrat qavs ichida siz dasturni tanlashi kerak bo‘lgan juda ko‘p belgilarni belgilashingiz mumkin. Masalan, ls [ape]* buyrug‘i "a", "p" yoki "e" harflari bilan boshlanadigan barcha fayllarni ko‘rsatadi. Qobiq kabi dastur undan o‘qish yoki xulosa qilish uchun terminalni (klaviatura va monitor) ochmasligi kerak. Buning 341 o‘rniga, ishga tushirilgan dasturlar avtomatik ravishda faylni o‘qish, bu standart kirish (standard input) qurilmasi deb nomlanadi, faylga yozish uchun – standart chiqarish (standard output) qurilmasi, va standart xatoliklar (standard error) haqida xabar berishda faylga yozish huquqiga ega bo‘ladi. Odatda, terminal ushbu uchta qurilmaning barchasiga mos keladi, ya’ni standart kirishdan o‘qish klaviaturadan amalga oshiriladi va standart chiqishga (yoki xatoliklar uchun chiqish uchun) yozish ekranga tushadi. Ko‘p Linux dasturlari standart kirish moslamasidan ma’lumotlarni o‘qiydi va standart chiqish moslamasiga yozadi. Masalan, sort buyrug‘i saralash dasturini ishga tushiradi, u terminaldan satrlarni o‘qiydi (foydalanuvchi fayl oxirini belgilash uchun Ctrl+D tugmalar birikmasini bosmaguncha) va keyin ularni alifbo tartibida tartiblaydi va natijani ekranda namoyish etadi. Standart kirish va chiqish yo‘naltirilishi mumkin, bu juda foydali xususiyatdir. Buning uchun mos ravishda "<" va ">" belgilaridan foydalaniladi. Ularni bir vaqtning o‘zida bitta buyruq satrida ishlatishga ruxsat beriladi. Masalan, sort buyrug‘i sort dasturini in faylini kirish sifatida qabul qilishga va chiqishni out faylga yo‘naltirishga majbur qiladi. Standart xatoliklar xabari chiqishi yo‘naltirilmagani uchun, keyin barcha xatolik xabarlari ekranga tushadi. Standart kirish moslamasidan ma’lumotlarni o‘qiydigan dastur ushbu ma’lumotlarga ma’lum bir ishlov berishni amalga oshiradi va natijani filtr deb nomlangan standart chiqish oqimiga yozadi. Uchta alohida buyruqdan iborat quyidagi buyruq satrini ko‘rib chiqamiz: sort oladi va natijani temp fayliga yozadi. U o‘z ishini tugatgandan so‘ng, qobiq head dasturni ishga tushiradi, unga temp faylidan standart terminal bo‘lgan standart chiqish moslamasiga dastlabki 30 qatorni chiqarishni buyuradi. Nihoyat, vaqtinchalik temp fayli o‘chiriladi. Shu bilan birga, u butunlay yo‘q qilinadi va endi qayta tiklanmaydi. Buyruqlar satrlari ko‘pincha ishlatiladi, bunda buyruqlar satridagi birinchi dastur ikkinchi dastur kirish sifatida foydalanadigan natijani 342 yaratadi. Oldingi misolda buning uchun vaqtinchalik temp fayli ishlatilgan. Ammo, Linux tizimi buning oson yo‘lini ta’minlaydi. Linux universal ko‘p vazifali tizim hisoblanadi. Bitta foydalanuvchi bir vaqtning o‘zida bir nechta dasturlardan ularning har biri alohida jarayon sifatida foydalanishi mumkin. Download 3.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|