Учавствовали в презентации


Download 0.77 Mb.
bet2/2
Sana06.02.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1169771
1   2
Bog'liq
1489733791 65848

Iqtisodiyoti
Malayziya. — industrial-agrar mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda i.ch. sanoatining ulushi — 28,7 %, konchilik sanoatining ulushi — 9,3 %, q. x.ning ulushi — 17,3 %. Q. h.ning asosiy ekini — sholi boʻlsa ham, mamlakat ehtiyojini qondirmaydi. Mamlakat iqtisodiyotining eng muhim tarmogʻi kauchuk i. ch.dir. Bundan tashkari, kokos palmasi, ananas, kakao, choy, murch, sabzavot, mevalar yetishtiriladi. Chorvachilik suyet rivojlangan; koramol, choʻchqa boqiladi. Dengiz qirgʻogʻi yaqinida va darelarda baliq ovlanadi. Eksport uchun yogʻoch tayyorlanadi. I. ch. sanoatining asosiy tarmoqdari: elektrotexnika, neftni qayta ishlash, kimyo, metallurgiya, avtomobil, toʻqimachilik, oziq-ovqat sanoati; konchilikning asosiy tarmoqlari: neft, tabiiy gaz, qalay, temir va mis rudalari, boksit qazib chiqarish. M. integral sxema, konditsioner, radio va teleapparaturalar i. ch. boʻyicha dunyodagi yetakchi mamlakatlardan biri. Yiliga 24,8 mlrd. kVtsoat elektr energiya hosil qilinadi. Kauchuk, palma yogʻi, qalay eksport qilishda dunyoda oldingi oʻrinlardan birida turadi. Hunarmandchilik (ganchkorlik, zargarlik, kashtachilik va b.) rivojlangan.
Temir yoʻllari uz. 2,2 ming, avtomobil yoʻllari uz. 52,5 ming km. Dengiz savdo flotining tonnaji — 2,9 mln. t. dedveyt. D yengiz portlari: Kelang , Jorjtaun, Kuantan, Kuala-Lumpur. Jorjtaun, Kota-Kinabaluda aeroportlar bor.
M. chetga neft, elektron va elektrotexnika buyumlari, q. x. mahsulotlari, transport vositalari (jumladan, avtomobil), rezina texnika, toʻqimachilik mahsulotlari, poyabzal, kiyim-kechak sotadi; chetdan mashina uskuna, sanoat va optika jihozlari, transport vositalari, stanoklar, oziqovqat oladi.

Dunyodagi o’rni

Kompaniya

Sanoati

Daromadi (mlrd $)

Foydasi (mlrd $)

Aktivlari (mlrd $)

Bozor qiymati (mlrd $)

332

Maybank

Banking

9.1

1.9

161.4

24.3

467

CIMB Group Holdings

Banking

6.3

1.4

110.2

16.8

516

Tenaga Nasional

Utilitlar

11.5

1.3

28.3

12.6

542

Sime Darby

Conglomerates

15

1.3

14.9

17.3

594

Public Bank

Banking

4.2

1.3

89.8

18

725

Genting

Hotels, Restaurants & Leisure

5.6

1.4

21.5

11.6

807

Axiata Group

Telecommunications Services

5.8

0. 8

14

17.2

941

Petronas Chemical

Oil & Gas Operations

5.4

1.2

8.3

16.3

973

RHB Capital

Banking

2.0

0.6

61.8

6.8

1125

AMMB Holdings

Banking

2.1

0.5

36.4

6.1

1260

Maxis

Telecommunications Services

2.9

0.6

5.8

15.6

1261

YTL

Utilities

6.4

0. 4

16.3

5.6

1302

Hong Leong Financial Group

Banking

2.3

0.4

53.6

4.8

1317

IOI Group

Food, Drink & Tobacco

4.9

0.6

7.2

9.6

1450

Petronas Gas

Oil & Gas Operations

1.2

0.5

4.4

11.8

1696

Petronas Dagangan

Oil & Gas Operations

9.6

0.3

3.2

7.4

1823

DRB Hicom

Automotive

2.2

0.4

12.9

1.5

1842

MISC Berhad

Transportation

3.1

0.2

12.2

7.4

1961

Telekom Malaysia

Telecommunications

3.2

0.4

7.3

6.1

Yirik kompaniyalari ko’rsatkichlari

Pul birligi

Ringgit

Xalqaro Savdo tashkilotlari

APEC, ASEAN, IOR-ARC, WTO

YaIM

$492.4 mlrd (paritet bo’yicha,2013 est.) $307.2 mlrd (nominal 2013 est.)

YaIM o’sish

4.5% (2013 est.)

Kishi boshiga YaIM

$16,922 (PPP, 2013 est.) $10,304 (nominal, 2013 est.)

Xo’jalik tarmoqlari

Qishloq xo’j: 11.9% sanoat : 41.2% servis: 46.8% (2013 est.)

Inflation (CPI)

1.9% (2013 est.)

Qashshoq xalqi

1.7% (2013 est.)

Jini koefisiyenti

43.1 (2013 est.)

Mehnatda bandlar

12.92 million (2013 est.)

Tarmoqlar bo’yicha bandlik

Qishloq xo’j: (13%), sanoat : (36%), xizmatlar : (51%) (2013 est.)

Ishsizlik

3.2% (2013 est.)

MakroIqtisodiy ko’rsatkichlari

Asosiy tarmoqlari

asfalt va neft, chiroq lar, pharmaceuticals, medical technology, electronics, temir qzib olish va qayta ishlash

Biznes uchun qulaylik dunyo bo’yicha

6 o’rin

Federal zaxira

$77.4 billion (31 December 2010 est.)

Yalpi tashqi qarzlari

$72.6 billion (31 December 2010 est.)

Davlat moliyasi

Davlat qarzi YaiMdan

53% of GDP (2012 est.)[5]

Daromadi

$59.22 billion (2012 est.)

Xarajatlari

$75.31 billion (2012 est.)

Iqtisodiy yordam

$31.6 million (2005 est.)

Tashqi qarzlari

US$139.651 mlrd (May 2013)[

Malayziyaning dunyo bozorlaridagi o’rni
100 % egallangan bozor (AQSH sharqiy qismi)
10 % egallangan bozor (Osiyo sharqiy qismi va Yevropa garbiy qismi)
1 % egallangan bozor

Eksport

$239.8 mlrd (2013 est.)[1]

Asosiy eksport hamkorlari

Imports

$197.2 mlrd (2013 est.)

Asosiy import hamkorlari

Eksport va import
Eksport tarkibi
Import tarkibi
Elektronika mahsulotlari
Palma yogi
Yog’och mahsulotlari
Mashina
Optika
Metal va uni qayta ishlash
Kemalar
kimyo
Neft mahsulotlari
Kimyo mahsulotlari
Mashinalar
Organik kimyo
Petrolum va olastikar
Yuk mashinalari
Po’lat va temir mahsulotlari
Elektronika mahsulotlari
Petronas binosi
Balandligi-451.9 m (88 qavat )
Qurilish vaqti : 1992-1998 yillar
Maydoni : 213 750 m kv
Egallagan joyi : 40 ga
Sarmoyasi-800 mln $
Bu yerda konferens zallar, ofislar, sanat galereyalari joylashgan.
Qiziq ma’lumotlar: Bino to’la Malayziyadagi materiallardan qurilgan , undagi beton yagona Malayziyadagi egiluvchan betonda qurilgan. 16000 oynani yuvishga 1 oy sarflanadi. Binoda 10000 odam faoliyat olib boradi.
O’zbekiston bilan aloqalari
Iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirish uchun avvalo huquqiy negiz yaratildi. 1992 y. iyunida OʻzR Prezidenti I. A. Karimovning M.ga tashrifi vaqtida „Madaniy va ilmiy hamkorlik“, „Iktisodiy va texnikaviy hamkorlik“ toʻgʻrisida bitimlar imzolandi. 1993 y. mart—apr. oylarida M. bosh vazirining Oʻzbekistonga tashrifi yakunida ham bir qancha hujjatlar qabul etildi. Natijada ikkala mamlakat oʻrtasida tovar ayirboshlashga kirishildi. 1999 y.da tovar aylanmasi 4,9 mln. AKSH dollarini tashkil etdi.
OʻzR da malayziyalik sarmoyadorlar ishtirokida tuzilgan 10 ta qoʻshma korxona mavjud. „Otel Oʻzbekiston“, „OʻzMalOyl“ (neft konlarini ishlatish), „OʻzMakom“ (telefon xizmati), „Oʻzbeklizing Interneyshnl“ (kichik va oʻrta biznesni moliyaviy qoʻllabquvvatlash) ularning eng yiriklaridir.
Mamlakatlarimiz o’rtasida nafaqat ikki tomonlama, balki ko’p tomonlama aloqalar ham kengayib bormoqda. Zamonaviy bosqichda har ikki davlat xalqaro maydonda bir-birini siyosiy jihatdan o’zaro qo’llab-quvvatlagani holda nufuzli xalqaro tashkilotlar doirasidagi ko’p tomonlama hamkorlikni ham kengaytirmoqda. Masalan, mamlakatimiz BMT tuzilmalaridagi a'zolik borasida bir necha marotaba Malayziyaning nomzodini yoqlagan: 1997 yili - EKOSOSga, 1998 yili - Xavfsizlik kengashining doimiy bo’lmagan a'zoligiga, 2004 yili - Ayollarga nisbatan kamsitishlarning barcha ko’rinishlarini tugatish qo’mitasiga.
Davlat investitsiya dasturi doirasida jalb qilingan Malayziya sarmoyalarining hajmi 2006 yildan buyon 225,95 million AQSh dollariga yetdi. Bugun respublikamizda faoliyat ko’rsatayotgan Malayziya sarmoyalari ishtirokidagi 20 ta korxona (ularning uchtasi 100 foiz miqdordagi Malayziya kapitali bilan) iqtisodiyotning neft-gaz sohasi, to’qimachilik mahsulotlari, mebel, elektr texnikasi mahsulotlarini ishlab chiqarish, moliyaviy xizmatlar ko’rsatish va boshqa jabhalarni qamrab olgan. 2005 yil tashkil etilgan O’zbekiston-Malayziya qo’shma savdo qo’mitasi iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishiga salmoqli hissa qo’shmoqda.
Iqtisodiy hamkorlik haqida to’xtalganda Malayziyaning “Petronas” kompaniyasi O’zbekistonda faoliyatni ko’rsatayotganini ta'kidlash zarurdir. Xususan, “O’zbekneftgaz” Milliy xolding kompaniyasining “Sasol” va “Petronas” kompaniyalari bilan sherikligida mamlakatimizda Sho’rtan gaz-kimyo majmuasi tomonidan ishlab chiqarilgan metandan sintetik suyuq yoqilg’i (GTL) ishlab chiqarish zavodining qurilishi bo’yicha qo’shma loyihasi amalga oshirilmoqda. Orol dengizi hududida, Ustyurt platosi va Surxondaryoda geologik tadqiqotlar olib borilgani holda yangi konlar ochilmoqda, metandan sintetik suyultirilgan yoqilg’i ishlab chiqaradigan zavod qurilishi bo’yicha loyihaning texnik-iqtisodiy asoslari ishlab chiqilmoqda.
E’tiboringiz
Uchun
tashakkur !!!
Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling