Uchburchakli masshtablar orqali planlar nusxasini tayyorlash

Fotomexanik (bu usul eng aniq va unumli hisoblanadi).
Grafomexanik pantograf yoki proporsional o‘lchagich yordamida.
Grafik - nur(yorug‘lik) orqali, bosish va igna bilan teshish.

Nur(yorug‘lik) orkali nusxalash maxsus nur bilan nusxa olish(svetokopiroval) stolida bajariladi. Igna bilan tegish usuli ko‘pincha maydonlarni chegarasi to‘g‘ri chiziqlardan iborat bo‘lganda qo‘llanilad.Planlarni nusxalashda qaysi usulni qo‘llanishidan qat’iy nazar quyidagi tartib saklanishi kerak: avval nusxani masshtabida koordinatalar turi chiziladi, keyin geodezik tayanch punktlari ularning koordinatalari bo‘yicha tushiriladi. Koordinata qiymatlari yo‘q bo‘lgan holda, ular grafik usulida ko‘chiriladi. Original (asl nusxa) dagi tafsilot va relef har bir katakni hududi bo‘yicha alohida nusxaga ko‘chiriladi. 

Nur(yorug‘lik) orkali nusxalash maxsus nur bilan nusxa olish(svetokopiroval) stolida bajariladi. Igna bilan tegish usuli ko‘pincha maydonlarni chegarasi to‘g‘ri chiziqlardan iborat bo‘lganda qo‘llanilad.Planlarni nusxalashda qaysi usulni qo‘llanishidan qat’iy nazar quyidagi tartib saklanishi kerak: avval nusxani masshtabida koordinatalar turi chiziladi, keyin geodezik tayanch punktlari ularning koordinatalari bo‘yicha tushiriladi. Koordinata qiymatlari yo‘q bo‘lgan holda, ular grafik usulida ko‘chiriladi. Original (asl nusxa) dagi tafsilot va relef har bir katakni hududi bo‘yicha alohida nusxaga ko‘chiriladi. 

Pantograf yordamida nusxa olish.

Pantograf yordamida nusxa olish.

Pantograf mexanik asbob bo‘lib, to‘rtta PA, PD, CB va AS - chizgichlardan iborat. Bu chizgichlar parallelogramm tarzida bir biriga sharnir orqali payvand bo‘lib, siljitmaydigan qutb nomlanadigan R nuqtani atrofida aylanadi. R nukta metalldan og‘ir qilib ishlangan asosga qo‘zg‘almas qilib maxkamlangan. 

Pantograf asbobni ishlash prinsipi, nusxa olishda uchta nukta: qutb R, qalam K va aylana shpil S (3 - shakl) bir vertikal tekislikda yotishiga asoslangan. Buning uchun RA, SV va AS chizg‘ichlarni uzunligi bir xil bo‘lishi kerak, ya’ni