Ulug'bek Hamdam "isyon va itoat" Hozirgi o’zbek romannavisligida Ulug’bek Hamdam

Ulug'bek Hamdam "isyon va itoat"

• 1.Hozirgi o’zbek romannavisligida Ulug’bek Hamdam



• Ulug'bekHamdam ijodining o’rni



• Isyon va itoat”da ma’naviy-axloqiy muammolarning inson va uning taqdirga munosabati fonida talqin etilishi

План:
Mustaqillik davri oʻzbek romanchiligi haqida soʻz borganda, qariyb oʻttiz yilga teng vaqt oraligʻidagi badiiy tafakkur namunalari nazarda tutiladi. Oʻtgan davr mobaynida turli mavzu va yoʻnalishdagi yuzlab romanlar dunyo yuzini koʻrdi. Ayniqsa, istiqlolning dastlabki oʻn yilligida tarixiy, ijtimoiy mavzusidagi romanlar koʻp yozildi.
Ulug'bek Hamdam "isyon va itoat"
Istiqlol davri oʻzbek nasrida Isajon Sulton ijodi alohida oʻrin egallaydi. Ayniqsa, yozuvchining “Boqiy darbadar” nomli romani badiiy-gʻoyaviy, ifodaviy jihatdan oʻziga xosligi bilan ajralib turadi. Bu romanda umuminsoniyatga xos azaliy muammolar yangicha yoʻnalishlarda, Sharq va Gʻarb estetik tafakkuri anʼanalarining sintezi oʻlaroq oʻz badiiy yechimini topadi.
Bugun dunyo shiddat bilan oʻzgarmoqda. Yangi asr yuksak texnologik yutuqlarni taqdim etgani holda, insoniyat qarshisiga yana minglab muammolarni ham koʻndalang qoʻymoqda. Global isish natijasida ekologiya yil sayin oʻzgarib hayvonot va nabodot olamiga zarar yetmoqda. Siyosiy-ijtimoiy munosabatlar taranglashgan, demokratiya krizisga uchragan.
Ulug'bek Hamdam "isyon va itoat"
Yadroviy qurollarning havfi kundan-kunga ortib bormoqda… Xoʻsh, shunday chigal vaziyatda inson qanday hayot kechirmogʻi lozim? Bu muammolarning muayyan yechimi bormi? Isajon Sulton oʻz romanlari bilan ana shu savollarga javob izlashga urinadi. Bugungi global dunyoda insonga yoʻl koʻrsatishga, uning hayotiy maqsad va vazifalarini eslatib qoʻyishga harakat qiladi. Shu maʼnoda yozuvchi oʻz romanlarida olam va odam munosabatlarining yangi modeli, yangicha konsepsiyasini ilgari suradi. Aslida, Isajon Sulton asarlaridagi oʻziga xoslik ham, uning nasrimizga kiritgan yangiligi ham shunda koʻrinadi.
Ulug'bek Hamdam "isyon va itoat"
Ulug’bek Hamdam asarlarining o’ziga xosligini “Isyon va itoat” romani
misolida ham ko’rish mumkin. Ushbu roman e’tiqod va iymon masalalariga
bag’ishlangan bo’lib, asar qaxramonlari tiriklik mantig’i va ruh halovatini har ikki
dunyo to’g’risidagi mushohadalar yordamida idrok etishga urinadi. Romanda
dunyoning yaratilishi to’g’risidagi rivoyatlar zamondosh insonning hayoti bilan
mantiqiy uyg‘unlashtiriladi.
Ulug'bek Hamdam "isyon va itoat"
“Isyon va itoat” yorug’ dunyo tartibotlari bilan birda chiqishsa, ko’pda
chiqishmay, boqiy olamga umid va umidsizlik ichra ketib borayotgan Ziyoli Inson
(Tabib, Akbar, Iskandar) larning botinidagi Ziddiyatlar haqidagi romandir. Ularning
isyoni maoshlarining kamligi yo hayotlarining boshqalarnikidan tussizroqligiga
qaratilgan emas, aslo! Ular daxri dunga o’z Isyoni bilan tashrif buyurgan zotlardir!
Boshqacha aytganda, roman qaxramonlari Insonlik qismatini, uning mavhumot, ya’ni
o’lim sari ohista dumalab borishini qabul qilolmaydilar. “SHunday go’zal ruhni in’om
etganing holda nega unga issig’u sovuq, zamonu makon ta’sirida emirilib boruvchi mo’rt vujud berding?”, deya YAratganga yozg’iradi roman qaxramonlari. “Mening
ishim odamlarga tushgani yo’q, mening borliq muammom Sen bilan hal bo’ladi, ey
Parvardigor!” deya bo’zlaydilar yana ular. Romanda dunyoning yaratilishi, Odam Ato
va Momo Havolarning man etilgan olmani eb, jannatdan quvilishi bilan bog’liq
rivoyat bor. Ushbu rivoyat qaxramonlar hayotiga yondosh tarzda, muvoziy bir shaklda
beriladiki, bu bilan yozuvchi go’yo Akbar, Tabib, Diana, Tursunboy Jontalash,
Iskandar kabi asar qaxramonlarning peshona yozug’i azalda darj etilgan, ular ming