Улугбек мби doc

2.2-rasm. O’rgimchakkananing issiqxonada kuzda ekilgan bodring
o’simligidagi rivojlanish dinamikasi. 
(“Qo’yliq” agrofirmasi, A.Anorboyev.,2010-2012 yy.) 
Bundan tashqari biz issiqxona sharoitida o’rgimchakkana bilan oziqlanib uni 
miqdorini kamayishiga sabab bo’luvchi entomofaglar turlarini ham aniqlashni 
o’rgandik. Bularning asosiylari oltinko’z, kanaxo’r trips, stetorus, orius 
qandalalaridir. Ularning miqdori ancha kam bo’lsada (100 ta bargda 5-6 tani 
tashkil etgan) zararkunandaning rivojlanishiga ma’lum darajada ta’sir ko’rsatgan. 
Olib borilgan tadqiqotlarda o’rgimchakkana issiqxonadagi bodring 
o’simligida kuzda olti martta to’liq avlod berib rivojlanishi aniqlangan. Birinchi 
avlodini o’tishi 12-13 kun, ikkinchisiniki 14-15 kun, uchinchisiniki 15-16 kun, 
to’rtinchisiniki 16-17 kun, beshinchisiniki 18-19 kun, oltinchisiniki 19-20 kunni 
tashkil etgan (3.1-jadval). O’rgimchakkanani rivojlanishidagi bunday farq asosan 
issiqxonadagi haroratni o’zgarishi va ekinning yoshi bilan izohlanar ekan. Ya’ni, 
o’rgimchakkanani bir avlodini o’tishi uchun 200 S
0
foydali harorat yig’indisi zarur 
(7,3 
0
S dan yuqori harorat).
Shunday qilib, issiqhonadagi bodring o’simligining o’rgimchakkani bilan 
zararlanishi bodring ko’chati ekib yetishtirish davridan boshlanib, to
hosil pishib yetilgunga qadar davom etgan. O’rgimchakkananing miqdori dastlabki 
davrda 1 ta bargda 2-3 tani tashkil etgan bo’lsa, uning eng ko’p miqdori noyabr 
oyining o’rtalariga to’g’ri kelib, bu davrda bitta bargda 40-51 ta donagachi kana 
kuzatilgan.
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

22
2.1- jadval
Oddiy o’rgimchakkana (Tetranychis unticae Koch.)ning kechki ekilgan bodringda
rivojlanish fenologiyasi 
 (Toshkent viloyati “Qo’yliq” agrofirmasi, Ortiqov.U.D., 2010 y.) 
Oylar
Sentyabr
Oktyabr 
Noyabr 
Dekabr 
O’n kunliklar
I 
II 
III 
I 
II 
III 
I 
II 
III 
I 
II 
III 
1 – avlod