Ulug’bek xazinasi” romani

zeru zabar bo`lish xavfi tashvishga soladi...
Toj-taxt bebaqo, tafakkur esa bezavol, mangu degan hikmat bor.
5, ma`rifat
ahlining esa qora kunlari boshlanadi. Romanning ikkinchi qismi ana shu qora
kunlar tasviri va tahliliga bag`ishlangan. Nizomiddin
Xomush, Salohiddin zargar, Amir Jondor, ayg`oqchi Qashqir...
Ulug`bek ma`naviy merosi xalq mulki
ekanligini ta`kidlaydi.
6Roman Ulug`bek hayotining eng so`nggi daqiqalari tasviridan
boshlanadi. Mirzo Ulug`bek toju taxtidan, el-yurtidan, suyukli mashg`uloti—
ilmiy ishlaridan umrbod mahrum bo`lish arafasida. O`z pushtikamaridan
bo`lgan farzandi, shahzoda Abdullatif Samarqandga lashkar tortib kelmoqda.
Shayx Nizomiddin Xomush yanglig` johil ruhoniylar qo`lida bir qo`g`irchoq
bo`lgan o`g`lining niyati mudhish: u otasi yoqqan ma`rifat mash`alini
so`ndirib, elni zulmat qa`riga otmoqchi va hatto buyuk padarini qatl etish
niyatidan ham qaytmaydi.
7Odil Yoqubov Mirzo Ulug`bek obraziga faqat bir tomonlama
yondashmaydi. Uni faqat ulug` olim va donishmand sifatidagina ko`rsatmaydi,
balki Ulug`bek ham o`z zamonasining ulug` farzandi ekanini, buyuk olim
18
bo`la turib, toju taxtdan voz kecha olmagani, ya`ni ma`lum darajada
cheklangan odam ekanini ham ko`rsatishga intilgan. Ulug`bek kitobxon ko`z
oldida birda chuqur mushohadali o`tkir alloma sifatida namoyon bo`lsa, birda
Xurosonda vayronalarga yo`l qo`ygan shafqatsiz shoh, birda jang ishqida
yongan lashkarboshi bo`lsa, birda xiyonatkor o`g`li oldida tiz cho`kishga ham
tayyor turgan zaif odam sifatida gavdalanadi.
8Masalan, 1448-yilda Ulug`bek Tarnob
yaqinida o`g`illari bilan Alouddavla ustidan qozongan g`alabani Abdullatif