Umarxodjaeva m. G., Alladustov r. D., Ziyaeva d. «Korporativ risklarni boshqarish»

x
E
d
d
d
Ex
d
d
d
d
d
d
x
E
d
x
E
d
x
E
d
Y
E
k















 
)
(
)
(
x
E
x
E
i

bo„lgani uchun  




)
(
...
...
...
)
(
...
)
(
)
(
)
(
2
2
20
2
1
2
20
2
2
2
1
2
20
2
1
20
2
2
20
2
2
2
2
1
2
2
1
2
x
D
d
d
d
d
d
d
d
d
d
x
D
d
x
D
d
x
D
d
Y
D














 
20
2
1
... d
d
d
d
C
i
i




belgilasak 


)
(
...
)
(
2
2
20
2
2
2
1
2
x
D
c
c
c
Y
D




 
1

i
c
 
i
i
c
c

2
 


1
...
...
20
2
1
2
20
2
2
2
1








c
c
c
c
c
c
 
)
(
)
(
2
2
x
D
Y
D

bo„ladi. 
Bunday  mamlakat  bo„yicha  zarar  kvotasining  Dispersiyasi  viloyatlar 
dispersiyasidan kichik bo„ladi. 
Endi  katta  mikdordagi  berilganlarni  kayta  ishlov  berishda  uchraydigan 
kiyinchiliklarni qanday engib utishni o„rganamiz. 
Axborotlarni  ishlov  berishda  tasorufidangi  xo„jaliklar  berilganini  birgalikda 
olindi, chunki mulkdorlik kurinishi zararga ta‟sir etuvchi omil bo„lmaydi. 
YAna  yillik  urtacha  zarar  kvotasi  karib  o„zaro  tengdir  qishloq  xo„jaligi 
kooperativlarning  urtacha  zarar  kvotasi  birok  kichikrokdir.  CHunki  qishloq  xo„jaligi 
uchun  kurilgan  yillar  birok  «omadli»edi, bunday  kooperativlar  ko„plab sug„urtalashdi, 
davlat xo„jaliklar esa yuk. 
 Tarmoklar  zarar  kvatasining  matematik  kutilma  vadispesiyalarni  hisoblashda 
ksskin farq etuvchi zarar kvotalarining kiymatlari ayrim kiyinchiliklar yaratdi. Masalan 

---

49 
 
oblastlar  bo„yicha  davlat  korxonalari  zarar  kvotalari  o„zaro  10-50%o„zaro  farq  etsa 
ayrim yillarda shunday viloyatlar uchrar edikim zarar kvotasi 800%tashkil etadi. 
Agar  bu  zarar  kvotasi  800%  hisobga  kushsak  dispersiyani  o„zi  70-80%tashkil 
etadi  ammo  bu  holat  100yilda  bir  marta  yuzaga  keladi.  Agar  bu  kiymatni  etiborga 
olinmasa,  tanlanma  o„zgarib  matematik  kutilma  va  dispersiyaning  kiymati  kamayib 
ketadi. 
Buning  uchun  sodda  yul  topiladi  keskin  o„zgaruvchi  kiymatlar  chegarasini 
belgilab  kuydik  (masalan  davlat  tasorufidagi  xo„jaliklar  uchun  100%  qishloq  xo„jalik 
korxonalari uchun 200%) 
Taqsimot  tiplarini  o„rganish  shuni  kursadiki  biz  o„rganiyapgan  mikdor  gamma 
taqsimotga yakinrok ekan. Uning zichlik funksiyasi. 


)
(
,
/
1