Umarxodjaeva m. G., Alladustov r. D., Ziyaeva d. «Korporativ risklarni boshqarish»

risklarni baholash; 

---

35 
 
samarali va tejamkor himoya vositalarini tanlash. 
Aniqlangan risklarga nisbatan quyidagi harakatlar amalga oshirilishi mumkin: 
riskni bartaraf qilish (masalan, uning sababini yo„qotish hisobiga); 
riskni  kamaytirish  (masalan,  qo„shimcha  himoya  vositalaridan  foydalanish 
hisobiga); 
riskni  qabul  qilish  (va  mos  keluvchi  sharoitlarda  harakatlar  rejasnii  ishlab 
chiqish); 
riskni qayta yo„naltirish (masalan, sug„urta bitimi to„zish yo„li bilan).  
Risklarni boshqarish jarayonini quyidagi bosqichlarga ajratish mumkin: 
1.  Tahlil  qilinadigan  ob‟ektlarni  va  ularni  ko„rib  chiqi  uchun  detallashtirish 
darajasini tanlash. 
2. Risklarni baholash metodologiyasini tanlash. 
3. Aktivlarni identifikatsiya qilish. 
4.  Tahdilar  va  ularning  oqibatlarini  tahlil  qilish,  himoyadagi  zaif  nuqtalarni 
aniqlash. 
5. Risklarni baholash. 
6. Himoya choralarini tanlash. 
7. Tanlangan choralarni amalga oshirish va tekshirish. 
8. Qoldiq riskni baholash. 
Sanab o„tilgan bosqichlar shuni ko„rsatadiki, risklarni boshqarish davriy jarayon 
hisoblanadi.  Mohiyatiga  ko„ra,  oxirgi  bosqich  bu  –  yana  boshiga  qaytishga  ko„rsatma 
beruvchi  davr  yakuni  operatoridir.  Risklarni  doimiy  nazorat  qilish,  vaqti-vaqti  bilan 
ularni  qayta  baholash  zarur.  vijdonan  bajarilgan  va  puxtalik  bilan  hujjatlashtirilgan 
dastlabki  baholash  keyingi  faoliyatni  sezilarli  darajada  soddalashtirishi  mumkin. 
Risklarni  boshqarish,  axborot  xavfsizligi  sohasidagi  boshqa  har  qanday  faoliyat  kabi, 

---

36 
 
hayotiylik davriga integratsiya qilinishi lozim. SHunda samara eng katta, harajatlar esa 
– minimal bo„ladi. 
Initsiatsiya???  bosqichida  ma‟lum  bo„lgan  risklarni  butun  tizimga,  xususan, 
xavfsizlik vositalariga qo„yiladigan talablarni ishlab chiqishda hisobga olish lozim. 
Harid  (ishlab chiqish)  bosqichida  risklarni  bilish xavfsizlikni  ta‟minlashda  asosi 
rol o„ynaydigan mos keluvchi me‟moriy qarorlarni tanlashga yordam berishi mumkin. 
Yo„naltirish  bosqichida  aniqlangan  risklarni  ilgari  ifodalangan  talablarni  sinab 
ko„rish  va  tekshirishda  hisobga  olish,  risklarni  boshqarish  to„liq  sikli  esa  tizimni 
foydalanishga topshirishdan oldin kelishi lozim. 
Ekspluatatsiya  bosqichida  risklarni  boshqarish  tizimdagi  barcha  jiddiy 
o„zgarishlarga hamrohlik qilishi lozim. 
Tizimni  ekspluatatsiyadan  chiqarishda  risklarni  boshqarish  ma‟lumotlarning 
ko„chib o„tishi xavfsiz tarzda ro„y berishiga ishonch hosil qilishga yordam beradi. 

---

37