Умумий экология ва ботаника кафедраси «ШАҲар экологияси»
Аҳоли сонининг ошиб бориши сабаблари ва салбий оқибатлари
Download 475 Kb.
|
шахар
- Bu sahifa navigatsiya:
- Механик ўсиш
Аҳоли сонининг ошиб бориши сабаблари ва салбий оқибатлари.
Инсон сонининг дунё бўйича ошиб боришига ижтимоий муаммоларни бир қадар ҳал этилгани сабаб бўлган бўлса, иккинчидан баъзи экологик муаммоларни ўзи ҳам сабабчи бўлмоқда. Масалан: Ривожланган мамлакатларда соғлиқни сақлашни ривожланиши ўртача ёшни ошириб, ўлим сонини камайтирди. Ривожланмаган мамлакатларни кўпчилигида эса ўлим сонини камайтирди. Ривожланмаган мамлакатларни кўпчилигида эса ижтимоий маданиятни пастлиги туғилишни кўп бўлишини ва ноқонуний болалар сони ортиши сабабчи бўляпти. Шаҳарларда аҳоли сони (ўзгариши) ошиши 2 йўл билан содир бўлади Механик ўсиш. Табиий ўсиш. Механик ўсиш шаҳарларга хар-хил сабаблар туфайли кишиларни кўчиб келишлари орқали бўлади. Табиий ўсиш туғилиш сонининг ўлим сонига нисбатан устунлигидан содир бўлади. Демографик жараёнлар соглом турмуш тарзини шакллантиришга жиддий таъсир курсатади. Ахолии саломатлиги, шунингдек унинг яшовчанлиги, ахолини жойлашиши, мухим курсатгичларидан биридир. У янги авлодларни юзага келтиришнинг микдор ва сифат жихатлари билан белгиланади. Хозирги кунда янги авлоднинг саломатлиги моддий шароитга камрок боглик булиб, купрок ота-оналар саломатлиги, ижтимоий-экологик ишлаб чикариш, касбий, рухий, тиббий ва бошка омиллар таъсири билан белгиланади. Саломатлик ва демографик жараёнлар узаро диалектик боглик булиб, бир-бирини таказо этади. Авлодлар алмашиши жараёнида тугилиш билан бир каторда, улим хам жуда мухим рол уйнайди. Утмишда тугилиш нисбатан баркарор эканлигида улим ахоли сонини узгаришини тартибга солувчи асосий омил эди. Хозирги кунда ахоли сонининг усиши тугилиш сонидаги узгаришлар билан белгиланади. Чунки купгина мамлакатларда ижтимоий тадбирлардан фойдаланиб улим бироз камайтирилди. Россия ХХ аср охирига келиб инсоният хал килиши зарур булган муаммолардан бири демографик муаммо эканлигини таъкидлаган эди. Мелица Даниель ва Петер Хериостлар ахолининг таркалиши ва экологик муаммолар беш жихатини ажратиб курсатади. Тикланмайдиган табиий ресурсларнинг тугаши; Ер шаридаги тупрок, сув, урмон, каби табиий ресурсларнинг уларга инсон курсатган таъсири натижасида тикланиш кувватининг заифлашуви; Атроф мухитнинг ифлосланиши; Ахоли сонини ортикча купайиб кетиши; Ахоли сонини усишининг ахолини турмуш даражасини пасайишига таъсири. Download 475 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling