Умумий психология (шахс психологияси)

• Психологияда шахсни ўрганишлар назарияси

• Режа:
• Шахс психологияда ўрганишлар назариясининг ўрни.
• Шахс муаммосини ўрганишда ўрганишлар назарияси вакилларининг ёндашувлари.

• Машғулот мақсади: шахснинг ўрганишлар назариялар тўғрисидаги билимларни шакллантириш.
• Кутилаётган натижалар:
• Ўрганишлар назариясининг мазмунини талқин қила олади.
• Ўрганишлар назарияси вакилларининг шахсга доир назарий қарашларини қиёсий тушунтира олади.

БИХЕВИОРИЗМНИНГ АСОСИЙ ҒОЯСИ

• 20-АСРДА АМЕРИКАЛИК ПСИХОЛОГИЯ МАКТАБИНИНГ ҲАҚИҚИЙ ҚИЁФАСИ СИФАТИДА МАЙДОНГА ЧИҚДИ. УНИНГ АСОСЧИСИ ДЖОН УОТСОН (1878-1958) БУ ЙЎНАЛИШНИНГ ҲАҚИҚИЙ ЙЎЛБОШЧИСИ СИФАТИДА ШАКЛЛАНИШИГА САБАБ БЎЛДИ. БИХЕВИО ТУШУНЧАСИ (BEHAVIOR) ИНГЛИЗЧАДАН ТАРЖИМА ҚИЛГАНДА ХУЛҚ-АТВОР ДЕГАН МАЪНОНИ АНГЛАТАДИ. БИХЕВИОРИЗМ ТУШУНЧАСИ ТАРЖИМА ҚИЛГАНДА –ХУЛҚ-АТВОР ПСИХОЛОГИЯСИ МАЪНОСИНИ АНГЛАТАДИ.

ТОРНДАЙК ЭФФЕКТИ

• ЎРГАНИШЛАР НАЗАРИЯСИНИНГ АСОСЧИСИ Э.ТОРНДАЙК ОНГН ФИКРЛАРНИНГ УМУМЛАШМАСИ ТАРЗДА НАМОЁН БЎЛУВЧИ УЛАНИШЛАР ТИЗИМИ ДЕБ ҲИСОБЛАГАН.
• АҚЛ-ИДРОК ҚАНЧАЛИК ЮҚОРИ БЎЛСА, У ШУНЧАЛИК КЎП АЛОҚА ЎРНАТИШИ МУМКИН.
• МАШҚ ҚОНУНИНИ ВА ТАЪСИР ҚОНУНИНИ ЎРГАНИШНИНГ ИККИТА АСОСИЙ ҚОНУНИ СИФАТИДА ТАКЛИФ ҚИЛДИ.
• БИРИНЧИСИГА КЎРА, МУАЙЯН ҲАРАКАТ ҚАНЧАЛИК ТЕЗ-ТЕЗ ТАКРОРЛАНСА, У ШУ ҚАДАР ЧУҚУРРОҚ ОНГГА СИНГИБ КЕТАДИ.
• ТАЪСИР ҚОНУНИГА КЎРА, АГАР СТИМУЛГА РЕАКЦИЯ РАҒБАТЛАНТИРИЛСА, ОНГДАГИ АЛОҚАЛАР ЯНАДА МУВАФФАҚИЯТЛИ ЎРНАТИЛАДИ. МУҲИМ БИРЛАШМАЛАРНИ ТАСВИРЛАШ УЧУН ТОРНДАЙК "БОҒЛИҚЛИК" АТАМАСИНИ ИШЛАТГАН: ОБЪЕКТЛАР БИР-БИРИГА ТЕГИШЛИ БЎЛИБ ТУЮЛГАНДА, БОҒЛАНИШ ҲОСИЛ ҚИЛИШ ЕНГИЛ КЕЧАДИ.
• АГАР ЁДЛАНГАН МАТЕРИАЛ МАЗМУНЛИ БЎЛСА, ЎРГАНИШ ОСОНЛАШАДИ.

ТОРНДАЙК ЭФФЕКТИ

• БИРОН БИР ПРЕДМЕТНИ ЎҚИТИШ БОШҚАСИНИНГ АССИМИЛЯЦИЯСИГА ТАЪСИР ҚИЛАДИМИ ЁКИ ЙЎҚМИ?
• МАСАЛАН, ҚАДИМГИ ЮНОН КЛАССИКЛАРИНИНГ БИЛИМЛАРИ КЕЛАЖАКДАГИ МУҲАНДИСЛАРНИ ТАЙЁРЛАШДА ЁРДАМ БЕРАДИМИ ЁКИ ЙЎҚЛИГИНИ АНИҚЛАШ УЧУН ЭФФЕКТНИНГ ТАРҚАЛИШИНИ ЭКСПЕРИМЕНТАЛ РАВИШДА ЎРГАНИБ ЧИҚДИ.
• ИЗЛАНИШЛАРГА КЎРА ИЖОБИЙ ЎЗЛАШТИРИШ ФАҚАТ БИЛИМ СОҲАЛАРИ АЛОҚАДА БЎЛГАН ҲОЛЛАРДА КУЗАТИЛАДИ.
• БИР ХИЛ ТУРДАГИ ФАОЛИЯТНИ ЎЗЛАШТИРИШ, БОШҚАСИНИ ЭГАЛЛАШИГА ХАЛАҚИТ БЕРИШИ МУМКИН («ПРОАКТИВ ТОРМОЗЛАНИШ"),
• ЯНГИ ЎЗЛАШТИРИЛГАН МАТЕРИАЛ БАЪЗАН АЛЛАҚАЧОН ЎРГАНИЛГАН НАРСАЛАРНИ ЙЎҚ ҚИЛИШИ МУМКИН ("РЕТРОАКТИВ ТОРМОЗЛАНИШ").
• УШБУ ИККИТА ТОРМОЗЛАНИШ АРАЛАШУВНИНГ ХОТИРА НАЗАРИЯСИНИНГ МАВЗУСИДИР. БАЪЗИ БИР МАТЕРИАЛНИ УНУТИШ НАФАҚАТ ВАҚТ ЎТИШИ БИЛАН, БАЛКИ БОШҚА ҲАРАКАТЛАРНИНГ ТАЪСИРИ БИЛАН ҲАМ БОҒЛИҚ.