Умумий якуний назорат саволларga-javob. “Parazitologiya” fani, uning biologiya fanlari tizimida tutgan o’rni va boshqa fanlar bilano’zarobog’liqligi

4._O’zbekistonda parazitologiyaning rivojlanish tarixi. O'rta Osiyoda, shu jumladan O'zbekistonda parazit organizmlarto'g’risidagidastlabki ma'lumotlar 980-1037-yillarda yashab ijod etgan vatandoshimiz buyuktabibvamutafakkirAbu Ali ibn Sino asarlarida uchraydi.
Abu Ali al-Husayn ibn Abdulloh ibn al-Hasan ibn Ali 980-yil avgust oyida
Buxoroning Afshona qishlog’ida tug’ilgan.Ibn Sino 17 yoshidayoq Buxoro xalqi orasida mohir
tabib sifatida taniladi. Abu Ali ibn Sino o'sha zamonlardagi
taxt uchun kurashlar, davlatlar o'rtasidagi urush va mojarolar
orqasidan shaharma-shahar, davlatma-davlat darbadarlikda,
sarsonu-sargardonlikda yurib, juda ko'p azobu-uqubatlarni
boshidan kechiradi. Hozirgi vaqtda O’zbekistonda ham parazitologiya fanining quyidagi 4 ta
yo’nalishi bo’yicha ilmiy tadqiqot ishlari olib borilmoqda hamda nazariy va amaliy
muammolar hal etib kelinmoqda.1. Umumiy parazitologiya. 2. Tibbiyot parazitologiyasi. 3. Veterinariyaparazitologiyasi. 4. Agronomiya parazitologiyasi.
O’zbekistonda umumiy parazitologiya yo’nalishida tadqiqot ishlarini olib
borgan va hozirgi kunda ham fidokorona ijod qilayotgan yirik parazitolog olimlar
qatoriga-akademik: J.A.Azimov; O’zbekiston FA muxbir a’zosi: M.A.Sultonov;
professorlar: S.O.Osmanov, V.M.Sodiqov, O’.Ya.Uzoqov, S.D.Dadaev,
B.A.Allamuratov, S.A.Muhammadiev, M.O’.O’ralov; fan doktorlari: E.I.Gan,
T.Q.Qobilov, M.Q.Qodirova, B.G.Gariev, O.D.Davronov, N.X.Enileeva,
A.E.Kuchboev, E.B.Shakarboev, F.D.Akramova; uzoq yillar ishlagan va katta
tajribaga ega bo’lgan fan nomzodlari: .A.A.Abidjanov, V.I.Gextin, V.P.Sherbak,
Z.P.Sherban, A.N.Urazbaev, D.U.Ermatova, A.Q.Qulmamatov, E.N.Qulmamatov,
P.A.Mo’minov, A.G.Gadoev, N.D.Davlatov, E.Ikramov, T.V.Kataytseva,
M.F.Nazrullaeva, N.I.Lebedeva, Q.A.Saparov va ularning ko’plab shogirdlari
tomonidan olib borilgan tadqiqot ishlarining natijalari asosida O’zbekistonning turli
mintaqalarida, turli fasllarda umurtqasiz va umurtqali hayvonlarda uchrovchi
parazitlarning tur tarkibi, sistematik holati, tarqalishi, keng tarqalgan parazitar
kasalliklar qo’zg’atuvchilarining bio-ekologik xususiyatlari hamda shakllanish
qonuniyatlarini, mahsuldor hayvonlarga ziyon keltiruvchi va kasalliklar
qo’zg’atuvchi vakillarining oldini olish choralari to’g’risida keng qamrovli
ma’lumotlar to’plangan va chop etilgan.O’zbekistonda umumiy parazitologiya yo’nalishi bo’yicha o’zlariningmaktabiga ega bo’lgan yirik olimlar qatoriga akademik J.A. Azimov va O’zbekistonFA muxbir a’zosi M.A.Sultonov kiradi. Beterinariya parazitologiyasi yo’nalishi bo’yicha O’zbekistonda o’z maktabigaega bo’lgan yirik olimlar qatoriga akademik E.H.Ergashev va professorN.V.Badaninlar kiradi. O’zbekistonda tibbiyot parazitologiyasi yo’nalishi bo’yicha o’z maktabiga egabo’lgan olimlar qatoriga prof. L.I.Isayev kiradi. Isaev Leonid Mixaylovich (1868-1964) 1868 yil 16 avgustda Peterburg guberneyasida
tug’ilgan. U Peterburg harbiy tibbiyot akademiyasini
tugatgan. Agronomiya (fitogelmintologiya). O’zbekistonda fitogelmintologiya maktabiga asos solgan olimlar qatorigaO’zbekiston Respublikasi FA muxbir a’zosi A.T.To’laganov va professor
E.S.Kiryanovalar kiradi.