Umumiy doc

индикатори ЭИУ нинг 
принципиал схемаси 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

176 
haroratlarning (kriogenligidan +200°S gacha) va bosimlarning (6 MPa gacha) etarli 
keng oralig‘ida foydalanish mumkinligi sababli keng tarqalgan. Ularning 
kamchiliklariga qovushoq (1 Pas dan ortiq dinamik qovushoqlikkacha), parda hosil 
qiluvchi, kristallanuvchi va cho‘kma hosil qiluvchi suyuqliklarning sathni o‘lchashga 
yaramasligini, shuningdek, suyuqlikning elektr xossalarining o‘zgarishiga va 
birlamchi o‘zgartkichni o‘lchov asbobi bilan ulaydigan kabel sig‘imi o‘zgarishiga 
g‘oyat sezgirligini kiritish mumkin. 
Elektr o‘tkazuvchanlikka (aktiv qarshiligining o‘zgarishiga) asoslangan sath 
o‘lchagichlar elektr o‘tkazuvchan suyuqliklar sathni 
nazorat qilish, signalizasiya va rostlash uchun xizmat 
qiladi. 
Solishtirma 
qarshiligi 
R
s
<10
6
Om∙m 
va 
dielektrik œtkazuvchanligi 
c
ε
>7 bo‘lgan suyuqliklar 
elektr o‘tkazuvchi suyuqlik deyiladi. 
5.11-rasmda sath signalizatorining sxemasi 
ko‘rsatilgan. 
Signalizatorning 
ishlash 
prinsipi 
elektrodlar 4 suyuqlik orqali ulanishi bilan rele 
chulg‘ami 3 dan tok o‘tishi va uning kontakti 5 ulanishi bilan signal lampasi SL 
yonib, yorug‘lik signali berishiga asoslanadi. Elektrodlar 4 ta’minlovchi 
transformator 2 ning ikkilamchi chulg‘amiga elektromagnit rele chulg‘ami 3 orqali 
ulangan. Suyuqlik sathi elektrodlargacha ko‘tarilib, ularni ulasa, suyuqliklarning 
o‘tkazuvchanligi tufayli signal lampasi SL yonadi, aksincha, suyuqlik sathi pastga 
tushib elektrodlarni uzsa, signal lampasi o‘chadi. 
Signalizator zanjiridagi kuchlanish o‘zgarmas tokda 24V, o‘zgaruvchan tokda 
esa 36 V bo‘ladi. Bunday signalizatorlarni qovushoq, kristallanuvchi, qattiq 
cho‘kmalar hosil qiluvchi va elektrodlarga yopishib qoluvchi muhitlarda ishlatib 
bo‘lmaydi. 
YUqoridagi sath o‘lchagichlardan tashqari yana induktivli sath o‘lchash 
asboblari mavjud. Induktiv sath o‘lchagichlarning ishlash prinsipi bitta g‘altak 
induktivligi yoki ikki g‘altakning o‘z induksiyasi ularning elektr o‘tkazuvchi 
5.11 – расм. Сатҳ