Umumiy fanlar

kimyoviy va biologik mо‘tadillik;

mexanik nuqtai-nazardan mustaxkamlik;

ferment va uni substrati uchun о‘tkazuvchanlik;

texnologik jaroyonlar uchun zarur bо‘lgan shaklda olinishi;

osonligi (granula, membrana, varak va xokazo holatda);

reaksion shaklda tez kirishi;

yuqori gidrofilligi (immobilizatsiya jarayonini suvli muhitga о‘tkazish uchun);

arzonligi.


5 - rasm. Immobilizatsiya usullari
Tabiiyki, bu talablarni barchasiga javob beraoladigan tashuvchilar yо‘q. Shu sababli ham immobilizatsiya uchun juda ham kо‘p materillardan foydalanishga tо‘g‘ri keladi.

Organik polimerli tashuvchilar
Bunday polimerlarni ikki sinfga bо‘lish mumkin: tabiiy polimerlar va sun’iy polimerlar. О‘z navbatida tabiiy polimerlarni ham biokimyoviy xossalariga qarab guruhlarga bо‘lish mumkin: polisaxaridlar; oqsil; lipid tabiatli tashuvchilar. Sun’iy, ya’ni sintez yо‘li bilan olingan polimerlar ham guruhlarga bо‘linadi, masalan, makromolekularni asosiy zanjirni kimyoviy tuzilishiga qarab, polimetilenlik, poliamidlik, poliefirlik tashuvchilar va x.k.
Immobilizatsiya qilish usulli, fermentni xususiyatini va ishlatilishiga qarab, "tashuvchi"larga bir qator qо‘shimcha talablar quyiladi: kovalent immobilizatsiya qilinganda "tashuvchi" fermentni faolligini belgilovchi qismi bilan bog‘lanmasligi lozim; (fermenti faollik markazi о‘z holda bо‘lishi shart), ferment faolligini pasaytirish xususiyatlari bо‘lmasligi shart.
Immobilizatsiya qilish jarayonida quyidagilarni bilish lozim: "Tashuvchi" va ferment har xil zaryadlarga ega bо‘lsalar, immobilizatsiya jarayoni tez va mustahkam kechadi, aksincha bir xil zaryadga ega bо‘lsalar jarayon qiyin kechadi; "tashuvchini" zarrachalari qancha kichik bо‘lsa, sorbsiya qilish xususiyati shuncha baland bо‘ladi. Immobilizatsiya jarayonida kо‘proq polimetilen tipidagi "tashuvchi"lar boshqalarga nisbatan kengroq ishlatiladi.