Umumiy fizika kursidan amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv qo‘llanma

Mustaqil yechish uchun masalalar

8.1.J=1 kA tok oqayotgan to‘g‘ri sim bir jinsli magnit maydonda induksiya chiziqlariga tik ravishda joylashgan. Agar magnit induksiya V=1 Tl bo‘lsa, maydon simning uzunligi l=1m bo‘lgan kesmasiga qanday F kuch bilan ta’sir qiladi?

8.2.I=20 A tok oqayotgan uzunligi l=10sm bo‘lgan to‘g‘ri o‘tkazgich induksiyasi V=0,01 Tl bo‘lgan bir jinsli magnit maydonda turibdi. Agar simga F=10 mN kuch ta’sir etayotgan bo‘lsa, vektor V va tok yo‘nalishlari orasidagi α burchak topilsin.

8.3.Elektromagnit qutblari orasida induksiya 1000 Gs bo‘lgan bir jinsli magnit maydoni hosil bo‘ladi. Maydon kuch chiziqlariga tik o‘rnatilgan 70 sm uzunlikdagi simdan 70 a tok o‘tadi. Simga ta’sir qiluvchi kuch topilsin.

8.4.Magnit maydonining kuch chiziqlariga perpendikulyar joylashgan, uzunligi l=50sm bo‘lgan to‘g‘ri o‘tkazgichga 50 N kuch ta’sir qiladi. Agar o‘tkazgichdan o‘tayotgan tokning kuchi I=20 A bo‘lsa, magnit maydonning induksiyasi V nimaga teng bo‘ladi ?

8.5.I=15 A tok o‘tayotgan to‘g‘ri o‘tkazgichga B=0,4 Tl induksiyali bir jinsli magnit maydonda F_A=1,6 N kuch ta’sir etadi. Agar o‘tkazgich magnit induksiyasi chiziqlariga nisbatan burchak ostida joylashgan bo‘lsa, o‘tkazgichning l ni toping.

8.6.Induksiyasi B=0,5 Tl bo‘lgan bir jinsli magnit maydonda joylashgan 2m uzunlikdagi to‘g‘ri o‘tkazgichga 4 N kuch ta’sir etadi. Agar o‘tkazgichdan o‘tayotgan tokning kuchi 8 A bo‘lsa, o‘tkazgich bilan magnit maydon induksiyasi orasidagi burchak α ni toping.

8.7.Uzunligi 25 sm bo‘lgan va massasi 4g bo‘lgan gorizontal joylashgan o‘tkazgichdan 12 A tok o‘tmoqda. Og‘irlik kuchi Amper kuchi bilan muvozanatlashgan. Magnit maydonning induksiyasi V ni toping.

8.8.Proton kuchlanganligi bo‘lgan bir jinsli magnit maydonga kuch chiziqlariga tik ravishda tezlik bilan kirgan. Unga ta’sir qiluvchi Lorens kuchi topilsin. Protonning zaryadi

8.9.Induksiyasi 0,3 Tl bo‘lgan bir jinsli magnit maydonda R=20 sm radiusli aylana yoyi bo‘ylab xarakatlanayotgan protonnning tezligini toping. Protonnning massasi , zaryadi

8.10. Induksiyasi B=0,5 Tl bo‘lgan bir jinsli magnit maydonda 40 sm radiusli aylana yoyi bo‘ylab xarakatlanayotgan α zarraga (geley atomi yadrosi)ning kinetik energiyasini toping. α zarrachaning massasi , zaryadi esa

8.11. Kinetik energiyasi W_k = 20 KEV bo‘lgan elektoron bir jinsli magnit maydonda R=20 sm radiusli aylana bo‘ylab xarakatlanayotgan bo‘lsa, maydonning magnit induksiyasini aniqlang.

8.12. tezlik bilan bir jinsli magnit maydonda induksiya chiziqlariga nisbatan burchak ostida uchib kirgan elektronga ta’sir etuvchi Lorens kuchi F aniqlansin.

8.13. Agar protonning tezligi bo‘lsa, protonnning B=15m Tl induksiyali magnit maydonda chizadigan aylanasi yoyining radiusi R hisoblansin.

8.14. Bitta elementar zaryadga ega bo‘lgan elektron induksiyasi B=0,015 Tl bo‘lgan bir jinsli magnit maydonda R=10 sm radiusli aylana bo‘ylab xarakatlanmoqda. Ionning impulsi R aniqlansin.

8.15. Elektron tinch holatdan U=220 V potensiallar ayirmasi bilan tezlantirilgandan keyin induksiyasi bo‘lgan bir jinsli magnit maydonga uchib kirdi va radiusi bo‘lgan doiraviy traektoriya bo‘ylab xarakatlanadi. Agar elektronning zaryadi bo‘lsa, uning massasini toping.

8.16.U=600 V tezlantiruvchi potensiallar farqidan o‘tgan proton B=0,3 Tl induksiyali bir jinsli magnit maydonga uchib kirdi va aylana bo‘ylab xarakatlana boshladi. Uning radiusi R hisoblansin.