Umumiy ma’lumotlar. Sho’rtan nef gaz qazib chiqarish boshqarmasi tsexlari

2020 йилда ишлаб чиқарилган маҳсулотлар
Табиий газ – 9105,047 млн.м³, 2287,485 млрд.сўм.
Конденсат – 208,834 минг.тн, 393,992 млрд.сўм
Олтингугурт – 2,715 минг.тн, 0,183 млрд.сўм
Суюлтирилган газ – 183,670 минг тн, 146,068 млрд.сўм
2021 йилда ишлаб чиқарилган маҳсулотлар
Табиий газ – 9039,558 млн.м³, 1968,750 млрд.сўм
Конденсат – 154,007 минг.тн, 539,377 млрд.сўм
Олтингугурт – 2,087 минг.тн, 0,101 млрд.сўм
Суюлтирилган газ–185,473 минг.тн, 147,445 млрд.сўм
2022 йилда ишлаб чиқарилган маҳсулотлар
Табиий газ - 8949,149 млн.м³, 1700,863 млрд.сўм
Конденсат – 154,518 минг.тн, 552,897 млрд.сўм
Олтингугурт – 0,279 минг.тн, 0,013 млрд.сўм
Суюлтирилган газ – 192,918 минг.тн, 153,340 млрд.сўм
Жами йиллар бўйича ишлаб чиқарилган маҳсулотлар
2020 йилда 2827,7 млрд.сўм
2021 йилда 2655,7 млрд.сўм
2022 йилда 2407,1 млрд.сўм
2020-2022 йилларда 7890,5 млрд.сўм

Қўшимча маълумотлар

Модернизация лойиҳаси бўйича қўшимча бир дона К-1А абсорбери, бир дона К-2А десорбери, қурилманинг газ кириш қисмига бир дона фильтр, қўшимча сув билан совитиш аппарати, бир дона нордон газ сепараторлари фундаментга ўрнатилди. Ҳозирги кунда монтаж ишлари олиб борилмоқда. Амин ёрдамида тозалаш қурилмаси 2-навбатидаги НПС-200/700 насоси “ЭБАРА” насосига алмаштирилди. Натижада қурилмага регенерация қилинган амин (МДЭА) ҳайдаш бир меъёрда бўлиши таъминланди ва цехда электр энергияни тежашга эришилди. Номозбой конида кон шароитида газни дастлабки тайёрлаш қурилмасидан чиққан газни тозалаш мақсадида цеолит ёрдaмидa газни тозaлaш, қуритиш қурилмaси қурилиб, 2021 йил ишга қўшилди. Ушбу қурилмани қуришдан асосий мақсад тозаланган табиий газ тўғридан-тўғри aҳоли вa ижтимоий соҳa объектлaригa еткaзиб беришдан иборат. Конлараро қувурларда газ ўтказиш қувватларини ошириш, қувурларда юзага келиши мумкин бўлган гидравлик қаршиликларни олдини олиш ва газ қазиб чиқариш ҳажмини бир меъёрда таъминлаш мақсадида ЙЖ-3, ЙЖ-4, ЙЖ-12, ЙЖ-20, БТ-34 ларда Газни дастлабки тайёрлаш қурилмалари ички имкониятлардан фойдаланиб ишга туширилди. Натижада газ таркибидан суюқлик ажратиб олиш яхшиланди. Бундан ташқари, 2020-2022 йилларда 60 та янги қудуқ бурғиланиб, 31 та қудуқда тўла таъмирлаш ишлари амалга оширилиб жами 91 та қудуқ ишга туширилди. Натижада қўшимча 1 304,502 млн.м^3 газ қазиб олишга эришилди. Бошқарма томонидан “Лукойл Ўзбекистон Оперейтинг Компания”си, “Гиссарнефтгаз”, “Саноат энергетика гуруҳи” ҳамда “Эпсилон” қўшма корхоналари томонидан қазиб олинаётган табиий газ маҳсулотларини қайта ишлаш хизматлари кўрсатиб келинмоқда.

O‘zbekiston Respublikasidagi eng yirik gazni qayta ishlash zavodlaridan biri bo‘lgan Sho’rtan NGQCHB1965- yil 23-avgustda tashkil qilingan bo‘lib “O‘zgeoburg‘uneftgazqazibchiqarish “ AK qoshidagi Sho’rtan NGQCHBUSHK deb yuritiladi .

Sho’rtan NGQCHBtabiiy gazni nordon kompanentlardan tozalash gazni quritish oltingugurt olish kondensatni barqarorlashtirib tarkibidan suyultirilgan gazlarni olishga mo‘ljallangan. Sho’rtan NGQCHBda tabiiy gazni tozalashda absorbsiya usulidan yutuvchi sifatida aminlardan foydalaniladi.
Muborakneftigaz USHK ga qarashli o‘lchov punktlarida o‘lchangan kam oltingugurtli xom – ashyo gazi quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha jo‘natiladi :
Gaz 1-sex ( № 4 va 5 qurilmalarining 1- navbati ) ning separatorlariga kiradi
.Tozalangan oltingugurtsiz gaz MGQIZ 1-tarmog‘i orqali DKS – O ga jo‘natiladi.
Xom – ashyo gazi 2- sexning separatorlariga kiradi. Tozalangan gaz past haroratli separatsiya qurilmalariga yunaladi. PHS dan so‘ng tozalangan gaz 2- va 3- navbatlarning umumiy kollektoriga hamda alohida oqim bilan MGQIZ – KS –O ga ( 2- va 3- tarmoq ) jo‘natiladi .
Xom – ashyo gazi 4- sexning aparatorlariga kiradi. Tozalangan gaz har bir qurilmaning PHS qurilmalariga yo‘naladi va bu yerda quritiladi. Quritilgan gaz esa 4- va 5- navbatlarning kollektoriga yig‘iladi hamda MGQIZ – KS – O gaz quvuriga yuboriladi. (4- va 5- tarmoq )
14- sexning birlamchi separtorlariga kirish. Tozalangan gaz GBTQ ga kiradi va u yerda qisman quritiladi xamda 14- sexning umumiy kollektori bo‘ylab 2- sexdan kelayotgan 2-navbat kollektoriga yo‘naladi .2- va 6- navbatdan kelayotgan tozalangan gazning birikkan oqimi MGQIZ- KS –O (2-tarmoq) ga jo‘natiladi.
Xom ashyo hisoblanadigan yuqori oltingugurtli tabbiy gaz”Muborakneftgaz “ USHK ning o‘lchov tarmog‘ida hisobga olinib 2-sexning xom ashyo gaz
ajratgichlariga yo‘naladi. So‘ngra 2- sexning gazi boshqa qurilmalardan kelayotgan tozalangan gazlari bilan birgalikda MGQIZ- KS –O gaz quvuriga jo‘natiladi.
Xom ashyo hisoblanadigan oltingugurtsiz tabiiy gaz “Muborakneftgaz “ USHK hlchov tarmog‘ida hisobga olinib MGQIZ ga jo‘natiladi so‘ngra D-219 guruh bilan mashala maydanchasiga yuboriladi bu maydonchaga ham oltingugurtli nordon gazlarni yoqish uchun past bosimli mashalalarga ajratiladi.
Xom ashyo bo‘lib hisoblanadigan barqarorlashmagan gaz kondensati 9-sex kondensatni barqarorlashtirish qurilmasi (USK) ning 3 ta texnalogik yo‘nalishdagi R-
1 R-2 R-3 ajratgichlariga kiradi. KBQ texnalogik yo‘nalishlaridan chiqqan barqarorlashtirilgan kondensat umumiy kondensat quvurida yig‘iladi va rels oldi parki (PRP) rezerpuarlaridan biriga jo‘natiladi.
MGQIZ ning tabiiy gazni oltingugurtdan tozalash qurulmalarida hosil bshlgan gaz kondensati d-89 bo‘lgan quvur orqali PRP ning 3-rezirpuariga yuboriladi u yerda esa tarkibidagi suv va mexanik aralashmalardan tindirib tozalanadi hamda taminotchiga uzatiladi.

1.