Introspeksiya - Introspeksiya-bu o‘z-o‘zini ongli ravishda kuzatish usuli.
- So‘z lotincha (introspecto) dan kelib chiqqan va «ichkariga qarash»ni anglatadi.
- Introspeksiya va o‘z-o‘zini kuzatish sinonimdir va bu ikkala usul ham psixologik tadqiqotlarda qo‘llaniladi.
Psixologiyada introspeksiya-bu shaxsning o‘z fikrlari, his-tuyg‘ulari, tajribalari, ong faoliyati, tasvirlari, munosabatlari va boshqalarni puxta bilishi va o‘rganishi. - Psixologiyada introspeksiya-bu shaxsning o‘z fikrlari, his-tuyg‘ulari, tajribalari, ong faoliyati, tasvirlari, munosabatlari va boshqalarni puxta bilishi va o‘rganishi.
- Introspeksiya-bu sub’ektiv tahlil bo‘lib, unda odam o‘zini o‘zi hukm qilishga intilmaydi.
- Introspeksiyaning eng katta kamchiligi uning sub’ektivligidir.
- O‘z-o‘zini kuzatish usuli amaliy usul, chunki u qo‘shimcha vositalar va standartlarga muhtoj emas.
Introspeksiya usuli J. K. Lokk tomonidan asos solingan. - Lokk, shuningdek, bilish jarayonlarida ikkita turni aniqladi:
- tashqi dunyo ob’ektlarini kuzatish
- aks ettirish (tashqi dunyodan olingan ma’lumotlarni qayta ishlashga qaratilgan introspeksiya).
Psixika- yuksak darajada rivojlangan, alohida tashkil topgan materiyaning xususiyatidir. Psixika-bu ob’ektiv olam ta’sirlarini sub’ektiv tarzda inson miyasida aks ettirilishi hamdir. - Ong- ob’ektiv haqiqatning eng yuqori psixik namoyondasi, hamda faqat sotsial mavjudotga tegishli bo‘lgan o‘z- o‘zini boshqarishning eng yuqori sathidir.
- A) borliqning umumiylashtirilgan va ko‘p qirrali nutqi bilan bog‘liq bo‘lgan va faqat insonga tegishli yuqori ko‘rinishidir.
- B) o‘ylash qobiliyati, muhokama qilish insonning eng yuqori asab tizimi bilan bog‘liq harakati faoliyatidir.
- C) insonning sog‘lom holati, kuchli xotirasi o‘z his- tuyg‘ulari va ishlarida javobgarligi holati.
- Psixologiyada psixikaning taraqqiyotini ikki bosqich orqali tushuntiriladi.
- Birinchi bosqich psixikaning filoginetik taraqqiyot bosqichi bo‘lib, unda oddiy organizmdan boshlab murakkab organzimgacha bo‘lgan taraqqiyot yo‘li bosib o‘tiladi.
- Ikkinchi bosqich psixikaning ontogenetik taraqqiyot bosqichi bo‘lib, bunda organizm tug‘ilgandan boshlab umrining oxirigacha bo‘lgan taraqqiyot yo‘li o‘rganiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
