Умумтехник “taсдиқлайман” фанлар

Вариант №4

Мелиорация ва машиналари”

фанидан ЯН

1. 
   Машиналарнинг ютуқ ва камчиликлари. Ривожланиш тенденциялар.
   

Mashinalarning yutuqlariga, konstruksiyasi va boshqaruvning oddiyligi hamda ish unumdorligining yuqoriligini ko‘rsatish mumkin. Mashinalarning kamchiliklariga, yuqori tortish kuchining talab qilishi va kanal ko'rsatkichlarini uzluksiz o‘zgartirish imkoniyatini yo‘qligi.

2. 
   Юкларни ташиш усуллари ва машиналари.
   
3. 
   Грунтни динамик (зарб кучи ёрдамида) зичловчи машиналар.
   

ГРУНТНИ ДИНАМИК ЗИЧЛОВЧИ МАШИНАЛАР ёрдамида грунтни зичлаш асосан зарб берувчи иш жиҳози ёрдамида амалга оширилади. Бунда маълум массага эга бўлган юк юқорига кўтарилиб, унинг шу масофадан eркин тушишиб, оғирлик кучининг зарби ҳисобига грунт зичланади. Зарб берувчи юклар экскаватор, копёр ва ғалтакларга осилиши мумкин. Маълум массали юкни юқорига кўтариб, унинг оғирлик кучи ҳисобига тушишидан ҳосил бўлган зарб кучидан фойдаланиб, грунтларни зичлаш, динамик зичлаш деб аталади.
Зарб кучи ёрдамида грунтни зичловчи иш жиҳозлари трактор ёки бир чўмичли экскаваторларга ўрнатилган бўлади. Бу машиналарга ўрнатилган зарб берувчи иш жиҳозларининг массаси 1...3 т оралиқда бўлиб, уларнинг 1,0...2,5 м баландликка кўтариб, ташлаш натижасида 10...50 кЖ зарб энергияси ҳосил қилинади. Бундай машиналардан бири бир чўмичли экскаватор-драглайн бўлиб, унинг чўмичи ўрнига юк осилиб, унинг зарби ҳисобига грунт зичланади.

4. 
   Лойқасўргич снарядларининг иш жойини ўзгартириш усуллари.
   

Қозиқлар иккита бўлиб, улар машина корпусининг орқа қисмига ўрнатилган бўлади. Агар уларнинг иккаласи ҳам қоқилган бўлса машина бир жойда қўзғалмасдан ишлайди. Агар қозиқнинг бири қоқилиб иккинчиси кўтарилган бўлса машина қоқилган қозиқ атрофида айланиб ишлайди. Қозиқларни қоқиш икки усулда амалга аширилиши мумкин. Қозиқларни машинага ўрнатилган чиғир ёрдамида уларни кўтариб тушириб ўз оғирлигидан фойдаланиб қоқиш мумкин ёки махсус қозиқ қоқувчи болғалардан фойдаланиб қоқиш мумкин.
Бунда қозиқ машинадаги махсус рамага қамрагич лар ёрдамида ўрнатилади. Қозиқни юқоридан кўтариш усулида раманинг юқори қисмида туткич ва блок ўрнатилган бўлади. Чиғирнинг пўлат арқони рама ва қозиқдаги блоклардан ўтказилиб, унинг учи рамадаги туткичга махкамланади. Қозиқни пастдан кўтариш усулида раманинг пастки қисмида туткич ва блок ўрнатилган бўлади. Чиғирнинг пўлат арқони рама ва қозиқдаги блоклардан ўтказилиб, унинг учи рамадаги туткичга махкамланади. Қозиқни фрикцион қамрагич ёрдамида кўтариш усулида , қозиқ ни кўтариб тушириш фрикцион қамрагичга уланган арқон орқали амалга оширилади.

5. 
   

Тузувчи Ш.Мардонов

«Умумтехник фанлар» кафедраси 2022- 2023 ўқув йили	Вариант №5 “TAСДИҚЛАЙМАН” “Мелиорация ва Кафедра мудири қурилиш машиналари” _________ доц.Б.Муқимов фанидан ЯН «___» _________2023 й.

1. 
   Мелиорация ва қурилиш машиналари фаннинг максади ва вазифаси.