Universiteti a. Abdusamedov, B. Jalilov, A. Tashanov
W illiam L R o w e . Philosophy of Religion. U SA W adsw orth C e n ga ge Learning, 2 007. P. 6
Download 4.52 Mb. Pdf ko'rish
|
Dinlar falsafasi.AbdusamedovA. Djalilov B. TashanovA.
|
4 W illiam L R o w e . Philosophy of Religion. U SA W adsw orth C e n ga ge Learning, 2 007. P. 6
14 bunga ijobiy javob topilgandan so‘ng ular din tarixiga e'tibor jaratdilar. SHunday qilib, XVIII asr va XIX asming birinchi yarmida .adqiqotchilar tomonidan to‘plangan nazariy ma’lumotlar gumanitar fanlar sohasida yangi fan-«dinshunoslik»5 ning shakllanishiga olib keldi. XIX asming ikkinchi yarmida dinshunoslik fani falsafa, din falsafasi, antrapologiya, etnograflya, arxeologiya, tilshunoslik, qiyosiy mifologiya va folklor kabi fanlar bilan to‘qnashgan holda jahondagi dinlami tadqiq qilishga kirishdi. Din haqidagi yangi fanni vujudga keltirish harakati Evropa klerikallari (din himoyachilari) tomonidan salbiy qabul qilinib, unga qarshi tanqidiy fikrlar aytildi. Ular o‘z e’tirozlarini ham nazariy, ham amaliy jihatdan asoslashga harakat qildilar. Ulaming fikricha, dinni ratsional (aqliy) uslubda o‘rganish mumkin emas ekan, chunki din o ‘z mazmuni bilan irratsional (aqldan yuqori) elementlarga ega. Amaliy jihatdan dinni o‘rganish esa, ya’ni turli dinlarning qiyosiy tahlili diniy qadriyatlaming ahamiyatining pasayishiga olib keladi. Bunday e’tirozlaming mavjudligiga qaramasdan Evropa jamoatchiligida dinshunoslikka bo‘lgan qiziqish so‘nmadi. XIX asming 70-yillaridan boshlab din falsafasi va tarixi fanidan Angliya, Gollandiya, Germaniya, Fransiya, Italiya va boshqa mamlakatlaming yirik universitetlarida ma’ruzalar o‘qila boshlandi. Din falsafasi fanining predmetini mazmuni falsafasi shundaki, u dnishunoslik fanidan farqli ravishda dinning paydo bo‘lishi va rivojlanish tarixini, uning ta’limoti, vujudga kelishi va shakllanishini o'rganishda falsafiy ta’limot va tamoyillarga suyanadi. Zero, bu fan jamiyat taraqqiyoti jarayonida din bilan bog‘liq bo‘lgan barcha ijtimoiy hodisalami-mafkura va aqidalar, urf-odat va marosimlar, masjid va diniy tashkilotlaming talab va tartiblarini falsafiy tahlil qilishni ko‘zda tutadi. Din falsafasining obyekti va predmeti haqidagi qarashlarda hozirgi zamon olimlarida bu masalaga turlicha yondashuvlami kuzatish mumkin. Aksriyat olimlar din falsafasi diniy ongning tadqiq qilish orqali din fenomeni va madaniyatni o‘rganadi, degan fikmi quvvatlaydilar. Download 4.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|