Universiteti a. Abdusamedov, B. Jalilov, A. Tashanov
William L.fiowe. Philosophy of Religion. USA W adsworth Cengage le arning, 2007. P. 17
Download 4.52 Mb. Pdf ko'rish
|
Dinlar falsafasi.AbdusamedovA. Djalilov B. TashanovA.
|
30 William L.fiowe. Philosophy of Religion. USA W adsworth Cengage le arning, 2007. P. 17
56 .oinoyda shartli ravishda erdan ancha uzoqda jannat kabi ma’lum bir loyda joylashgan. Xudo haqidagi fikr aniq ibtidoiy tasvir, unda aytilishicha doim 31ikdan iborat jannatdan yuqorida er osti va er ostinig qorong'u joy, ya’ni eming qari. Bu tasawurlarga ko‘ra er, erga 2ta qirollik, zo'rlik bilan o ‘mashib olgan. Xudo va uning jannatdagi farishtalari, Iblis va uning er ostidagi shaytonlari. Ular erda istiqomat qiluvchi kuchlar bo‘lib ko‘ngil va qismatni boshqarish uchun bir-biri bilan kurashadilar. Xudo tushunchasi kuch qudrat sifatida ba’zi bir aniq manbada koinotda ya’ni ytuqorida joylashgan. Robinzon tasdiqlaydiki, biz farzandlarimizga tushuntiramizki ulaming miyasiga singdiramiz janat bu haqiqat emas, Xudoning samoda yashashi ham aniq emas. Xudoning joyi samoda, Xudo osmondagi odam va bu kabi Xudo haqidagi ko‘plab noto‘g‘ri taqlinlar paydo bo‘lganligini Robinson eslatib o‘tadi. Xudoning yuqorida va erdan tashqarida bu kabi muhim anglashilmovchiliklar Xudoning aynan bir makonda joylashganligini, erdan uzoqdaligini o‘ylash yoki dunyodan ajratilganligini o‘ylashdir. Bu fikrga ko‘ra Xudoning uyi yo’q, u fizik bo'shliqda ham mavjud emas. U aniq hayoliy diniy haddan tashqari yaxshi va pok u har narsaga qodir va kuch qudratga ega va u odamining yaratguchisidir, ammo uning bir qismi emas. U odamdan ajratilgan , uning qonunlariga va vahiylariga qarshi predmeti yo’q olamni boshqarish uning yagona maqsadi31. Boesivs, Anselm, Akunas va boshqa an’anaviy ilohiyotchilar Allohning mangulik timsoli ekanini tushimtiradilar. Ular Allohning zamondan tashqi ekanini uning qonunlariga teng pridmet yoqliginin tasdiqlaydilar. Biroq, boshqa ilohiyotchilaming nuqtayi nazaricha, Alloh, avvaldan, abadiy va mangu XVIII asming Ingliz ilohiyatchisi Samuel Clarke miol uchun u vaqtning chegarasi bo‘lmasligi mumkugi g‘oyasini rad etadi va unda boshqa bir nuqtayi nazar uni mangu bo‘lishi abadiyligi o‘z o‘mida ammo davr boshlanishi yoki oxiri emas. Biz keyinroq inson ekanligi va oldindan ayta olish muammolarini o‘rganganimizda biz bu ikki his abadiylik va mangulik kabi diniy tushunchalarga qayta to‘xtalib o ‘tami. Biroq ayni paytda ulami etarli. Mangulik Alloh haqidagi an’anaviy g‘oya va fikrlar markaziy tushuunchadir. Download 4.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|