Universiteti jizzax filiali "psixologiya" fakulteti "psixologiya" kafedrasi
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
Shaxs
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kurs ishining ob’ekti
- Kurs ishining tuzilishi
Kurs ishining maqsadi:shaxsning o‘sishi va rivojlanishidagi qarashlar,atrof-
muhitning shaxs rivojlanishiga ta’sirini tan olish. Kurs ishining vazifalari: 1.Shaxs to‘g‘risida asosiy falsafiy qarashlarni psixologik qarashlar bilan uyg‘unligi. 2.Shaxsni baholash usullari, individual va umumiy farqlar haqida ma’lumot berish. 3.Shaxs tushunchalari va ular asoslanadigan falsafiy pozitsiyalar o‘rtasida uzviy bog‘liqlikni ko‘rish. 4.Shaxs tushunchasi shunchaki akademik mavhumliklar emas balki insonning xatti-harakatlari va hayotiy tajribaning keng doirasini tushuntirib beradigan juda muhim va zarur tushunchalar ekanligini bilib olish. Kurs ishining ob’ekti: Shaxs va uning faoliyati, xatti- harakatlari, hissiyotlari, fikrlar, tajribalar, idrok va harakatlar. Kurs ishining predmeti: Shaxsni o‘rganish, yangi yondashuvlar turli xil nazariy yondashuvlarni taqqoslash va qarama-qarshi qo‘yish. Shaxsni o‘rganish emperik taqdiqot o‘tkazish va natijalarga e’tibor qaratish. Kurs ishining tuzilishi: Kurs ishi II bob 6 bo‘lim xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat. 5 I.BOB.SHAXS HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHA. 1.1. Shaxs haqida umimiy tushuncha Shaxs tushunchasi keng va ko‘p qirralidir. Mehnat qila olish ko‘nikmasining mavjudligi, insonlar bilan birgalikda faoliyat munosabatni amalga oshirayotgan kishi asta – sekin shaxsga aylanib boradi. Bevosita moddiy dunyoni, jamiyatni va xususan o‘zini o‘rganish va faol tarzda qayta o‘zgartirish jarayonining sub’ektga aylanmoqda. Shu o‘rinda haqli bir savol tug‘iladi, ya’ni shaxs, individ, individuallik tushunchasining o‘zaro bog‘liqlik jihatlari mavjudmi? Buning uchun mazkur tushunchalarning mazmunini tahlil qilish samarali hisoblanadi. Shuning uchun ham dastlab individ tushunchasining mazmuniga to‘xtalish lozim. A.V.Petrovskiy tahriri ostida chiqqan “Umumiy psixologiya” darsligida “Individ” tushunchasida kishining nasl-nasabi ham mujassamlashgandir. Yangi tug‘ilgan chaqaloqni, katta yoshdagi odamni ham, mutafakkirni ham, aqli zaif ovsarni ham, yovvoiylik bosqichidagi qabilaning vakilini ham, madaniyatli mamlakatda yashayotgan yuksak bilimli kishini ham individ deb hisoblash lozim. Individ tushunchasi professor E.G‘ozievning “Umumiy psixologiya” darsligida tavsiflanishicha, individ lotincha ajralmas, alohidazot ma’nolarini anglatib, inson zotiga xoslik masalasini belgilab beradi. Shuningdek, katta yoshdagi ruhiy sog‘lom odamlar ham, chaqaloq ham, nutqi yo‘q, oddiy malakalarni o‘zlashtira olmaydigan aqli zaiflar ham individlar deb ataladi. M.G.Davletshin tahriri ostida chiqqan “Psixologiyadan qisqacha izohli lug‘atda” individ bo‘linmas, ayrim jins, shaxs ma’nolarini anglatib, biologik turga kiruvchi alohida tirik mavjudot sifatida ko‘rsatib o‘tiladi.Keltirilgan ta’riflardan shuni xulosa qilish mumkinki shaxs deb muayyan jamiyatda yashovchi faoliyatning biror turi bilan shug‘ullanuvchi, kishilar bilan normal til orqali munosabatga kirishuvchi ongli individga aytiladi. Individ sifatida dunyoga kelgan odam ijtimoiy muhit ta’sirida keyinchalik shaxsga aylanadi, shuning uchun bu jarayon ijtimoiy-tarixiy xususiyatga egadir. Dunyoga kelayotgan chaqaloqning gavda tuzilishi unda tik yurish uchun 6 imkoniyatining mavjudligini taqozo etsa, miyasining tuzilishi aql-hushining rivojlanishi uchun imkoniyat tug‘diradi, qo‘llarining shakli shamoyili mehnat qurollaridan foydalanish istiqbollarining mavjudligini ko‘rsatadi. Yuqorida aytilganlarning barchasida chaqaloqning inson zotiga mansubligini ta’kidlanadi va bu fakt individ tushunchasida qayd etiladi. Buni quyidagi sxema asosida tushuntirish lozim. Shaxsning eng takrorlanmas xususiyatlaridan biri bu individuallikdir. Individuallikindividning boshqalardan farqlaydigan ijtimoiy xususiyatlari va psixikasining o‘ziga xosligi hamda uning qaytarilmasligidir. Zikr etilgan psixologik xususiyatlarning bir xildagi birikmasini o‘zida mujassamlashtirgan odam yo‘q, inson shaxsi o‘z individualligi jihatidan betakrordir. Download 0.7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling