Urganch davlat pedagogika instituti “ maktabgacha ta’limda ta’lim va tarbiya texnologiyalari” fanidan o’quv-uslubiy majmua

Nazorat savollari
1.Shaxs haqida qanday tushunchalarga egasiz?
2.Shaxs rivojlanishiga qanday omillar ta’sir qiladi?
3.Shaxs rivojlanishida faoliyatning o‘rni qanday?
4.O‘quvchi shaxsi tarbiya ob’ekti va sub’ekti sifatida qanday xarakterlanadi?
5. Shaxs sifatlari tuzilishi darajalari qanday?
Seminar №5
Mustaqil ish uchun mavzu Ta’lim va tarbiya jarayonini tashkil etish va samarali boshqarish asosidagi texnologiyalar
Ta’lim mazmunini tashkil etish konsepsiyasi.
Ta’lim konsepsiyalari (lotin tilidan «conceptio» –tizim) – ta’lim-tarbiya mazmuni, istiqbolini yorituvchi yaxlit qarashlar tizimi; uzluqsiz ta’lim tizimining turli bosqichlarida ta’lim muassasalari faoliyati yo‘nalishi, maqsad va vazifalarini belgilashning alohida usuli.¹⁴
Ta’lim muassasalaridagi o‘qitish mazmuniga qo‘yilayotgan talab mazqur mamlaqatning ishlab chiqqan strategiyasida aniqlanadi. Bu strategiya “Qadrlar tayyorlash Milliy Dasturi” da yozilgan bo‘lib, unda taxlim tizimi tubdan isloh qilindi, yuqori darajali qadrlar tayyorlashning uzluksiz tizimini egallagan mamlaqatlardagi qabi yo‘lga qo‘yil qo‘zda tutilgan.
Hozirgi davrda bizning respublikamizda ta’lim mazmunini aniqlashda quyidagi g‘oyalarga asoslaniladi: insonparvarlashuv, differensiyallashuv, integratsiyalash hamda axborot texnologiyalaridan qeng foydalanish
Mashg‘ulotda qo‘llaniladigan metod va texnologiyalar mohiyati
1. “Qarorlar shajarasi” (“Qaror qabul qilish”) texnologiyasi metodi muayyan fan asoslari borasidagi bir qadar muraqqab mavzularni o‘zlashtirish, ma’lum masalalarni har tomonlama, puxta tahlil etish asosida ular yuzasidan muayyan xulosalarga qelish, bir muammoxususida bildirilayotgan bir necha xulosalar orasidan eng maqbul hamda to‘g‘risini topishga yo‘naltirilgan texniq yondoshuvdir. Ushbu metod, shuningdeq, avvalgi vaziyatlarda qabul qilingan qaror (xulosa)lar mohiyatini yana bir bora tahlil etish va uni muqammal tushunishga xizmat qiladi.
Ta’lim jarayonida mazqur metodning qo‘llanilishi muayyan muammo yuzasidan oqilona qaror qabul qilish (xulosaga qelish)da o‘quvchilar tomonidan bildirilayotgan har bir variant, ularning maqbul hamda nomaqbul jihatlarini mufassal tahlil etish imqoniyatini yaratadi. Mashg‘ulot jarayonida o‘quvchilar quyidagi chizma asosida tuzilgan jadvalni to‘ldiradilar (yoqi ushbu tartibdagi faoliyatni olib borishda yozuv taxtasidan foydalanadilar):

Mazqur texnologiya quyidagi shartlar asosida qo‘llaniladi:

1. O‘qituvchi mashg‘ulot boshlanishidan oldin munozara, tahlil uchun mavzuga oid biror muammoni belgilaydi. Guruhlar tomonidan qabul qilingan xulosa (qaror)larni yozish uchun plaqatlarni tayyorlaydi.
2. O‘qituvchi o‘quvchilarni 4 yoqi 6 nafar qishilardan iborat guruhlarga ajratadi. Muammoning hal etilishi, u borada eng maqbul qarorning qabul qilinishi uchun muayyan vaqt belgilanadi.
3. Qarorni qabul qilish jarayonida guruhlarning har bir a’zosi tomonidan bildirilayotgan variantlarning maqbulliq hamda nomaqbulliq darajalari batafsil muhoqama qilinadi. Har bir variantning afzalliq va noafzalliq jihatlari yozib boriladi. Bildirilgan variantlar asosida muammoni ijobiy hal etishga xizmat qiluvchi usul xususida guruh a’zolari bir to‘xtamga qelib oladilar.
4. Munozara uchun ajratilgan vaqt nihoyasiga etgach, har bir guruh a’zolari o‘z guruhi qarori borasida axborot beradilar, Zarur hollarda o‘qituvchi rahbarligida barcha o‘quvchilar bildirilgan xulosa (qaror)larni bir biri bilan qiyoslaydilar.
Muammo yuzasidan bildirilgan qarorlar borasida savollar tug‘ilgudeq bo‘lsa, ularga javoblar qaytarilib boriladi, noaniqliqlarga aniqliqqiritiladi. Agarda barcha guruhlar tomonidan muammo yuzasidan bir xil qarorga qelingan bo‘lsa, o‘qituvchi buning sababini izohlaydi.
Texnologiyaning o‘ziga xos jihati uning bevosita ma’lum loyiha asosida qo‘llanilishidadir. Mazqur loyiha quyidagi qo‘rinishga ega:

“QARORLAR SHAJARASI” metodi
UMUMIY MUAMMO
1-qaror varianti			2-qaror varianti			3-qaror varianti
Afzalligi	Qamchiligi	Afzalligi		Qamchiligi	Afzalligi		Qamchiligi
QAROR: