Urganch Davlat Universiteti “Texnika” fakulteti

Korxonalarda baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklarini tekshirish va hisobga olish.
Vazirlar Mahkamasining 1997 yil 6 iyun 286-sonli qarori bilan tasdiqlangan, “Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni va xodimlar salomatligini boshqa xil
zararlanishini tekshirish va hisobga olish to’g’risida” gi nizom qabul qilindi.
1.Ushbu nizom O’zbekiston Davlati hududida mulkchilikning barcha
shakllaridagi korxonalar, shuningdek, mehnat shartnomasi bo’yicha ishlayotgan
ayrim fuqarolarda mehnat faoliyati bilan bog’liq holda yuz bergan hodisalarni
tekshirish va hisobga olishning yagona tartibini belgilaydi.
2. Korxona hududi va uning tashqarisida mehnat vazifasini bajarayotganda
(xizmat safarida) yuz bergan baxtsiz hodisalar tekshiriladi va hisobga olinadi.
3. Tabiiy o’lim, o’zini-o’zi o’ldirish, jabrlanuvchining o’z salomatligiga
qasddan shikast yetkazishi, shuningdek, jabrlanuvchining jinoyat sodir qilish
chog’ida shikastlanish holatlari (sud-tibbiy ekspertiza xulosasi yoki tergov
organlarining ma’lumotiga ko’ra) tekshirilmaydi va hisobga olinmaydi.
4. Baxtsiz hodisa, ishchi mehnat qobiliyatini kamida 1-kunda yo’qotsa, tibbiy
xulosaga ko’ra yengilishga o’tkazilsa, bunday hodisalarga N-1 shaklda
dalolatnoma tuziladi va 3-sutka ichida jabrlanuvchiga berilishi shart.
5. Ish beruvchi o’z vaqtida N-1 shaklida dalolatnoma tuzish, baxtsiz hodisa
sabablarini aniqlab, bartaraf etish chora-tadbirlarini tuzish va amalga oshirish uchun javobgar shaxs hisoblanadi.
6. Baxtsiz hodisalarni to’g’ri va o’z vaqtida tekshirish va hisobga olishni,
korxonaning yuqori tashkiloti, kasaba uyushmasi qo’mitasi, davlat mehnat
texnikanazoratchisi “O’zsanoatkontexnazorat” Davlat qo’mitasi organlari nazorat
qiladi.
7. Ish beruvchi N-1 shakldagi dalolatnoma tuzishdan bosh tortsa, jabrlanuvchi
uning mazmuni dan norozi bo’lsa, kasaba uyushmasi qo’mitasi hodisani 10 kun
ichida o’rganadi va ish beruvchidan N-1 shakldagi dalolatnomani qayta tuzishni talab qiladi.
8. N-1 shakldagi dalolatnoma tuzilmaganligi yoki noto’g’ri tuzilganligi
aniqlangan hollarda, davlat mehnat texnika nazoratchisi ish beruvchidan, N-1
shakldagi dalolatnomani tuzishni yoki boshqatdan tuzishni talab qilish huquqiga
egadir. Ish beruvchi davlat mehnat texnika nazoratchisi xulosasini bajarishga
majburdir.
9. Ish beruvchi bilan davlat mehnat texnik nazoratchisi o’rtasidagi
anglashilmovchilikni bosh davlat mehnat texnika nazoratchisi hal qiladi.