3.2. Metabolik jarayonlarning xususiyatlarini hisobga olgan holda
yuklamalarni kundalik va tayyorgarlik bosqichi uchun me’yorlash
Adabiyotlar tahlili va boshqalar metabolizmning jismoniy ishdagi mohiyatini tushuntirib beradi. Yuklamalarni optimal me’yorlashda buni bilish juda muhimdir.
Metabolizm 2 xildagi reaksiyalarni o‘z ichiga oladi, ya’ni katabolik reaksiya parchalanish reaksiyasi va anabolik reaksiya sintez reaksiyasi.
Muvofiq ravishda katabolik va anabolik yuklamalarni ajratish mumkin.
Kurashda katabolik yuklamalarga hamma anaerobglikolitik, ayniqsa o‘ziga hos (maxsus) mashqlarni kiritish mumkin. Anabolik yuklamaga kuch va kuch chidamliligiga qaratilgan mashqlarni N.I.Volkov ya’ni mushaklarda oqsillarning sintezini kuchaytirishga, massaning va mutlaq kuchning oshishiga muhim darajada yordam beradigan mashqlarni kiritish mumkin.
Yu.V.Verxoshanskiyning og‘ir atletika, tezkor-kuch va siklik sport turlarida olib borgan tadqiqotlari shuni ko‘rsatadiki, oqsil metabolizmi (katabolik va anabolik jarayonlar) xususiyatlarini hisobga olish mashg‘ulotlar hajmi hamda shiddatini oshirishga imkon yaratadi. Muallif hafta o‘rtasida, agar qolgan kunlarda maksimal shiddatli katabolik yuklama qo‘llanilgan holda sust shiddatli anabolik yo‘nalishdagi yuklamani qo‘llashni tavsiya etadi. Bu qondagi mochevina miqdorini kamaytiradi va tiklanish jarayonlari tezligini oshiradi. Chunki sust anabolik yuklama oqsilning parchalanish jarayonlarini
proteinsintezga o‘tkazadi, bu esa energetikaning tiklanishiga olib keladi hamda qonga mochevina to‘planishini kamaytiradi (7-jadval).
7-jadval Turli guruhdagi kurashlar uchun haftalik MS dagi yuklamalar darajalarining son qiymatlari (R<0,001)
Yuklama darajasi
|
Tajriba guruhi
(SU-XTSU) 19-25 yosh
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
