Қурилиш конструкциялар

“Қурилиш конструкциялар” фанидан талабалар учун ижодий топшириқлар.


2-топшириқ. Бетоннинг призма мустаҳкамлиги аниқлансин.

Темирбетон конструкцияларнинг шакли кублардан фарқ қилади. Шунинг учун уларнинг мустаҳкамлигини кубик мустаҳкамлигидан аниқлаб бўлмайди. Конструкциялардаги бетоннинг кучланиш ҳолати призма кучланишига мос келади, чунки конструкциянинг шакли призманинг шаклига мос келади. Шунинг учун конструкцияларни ҳисоблашда бетонни сиқишга бўлган мустаҳкамлиги деб бетон призмани сиқишдаги вақтинчалик қаршилиги _ви қабул қилинган. Призмали намуналарда ишқаланиш кучининг таъсири камлиги, лекин бир хил кесим юзаси бўлгани учун сиқилишдаги мустаҳкамлиги кубик мустаҳкамлигига нисбатан кам. Бетоннинг призма мустаҳкамлиги кубик мустаҳкамлигининг 72-77 фоизини ташқил этади.

Агар призма баландлиги «h» ва «а» томонларига нисбати 3-4 га тенг бўлганда _bu қиймати доимий сақланади, бошқача қилиб айтганда бўйлама деформация ривожига ишқаланиш кучининг таъсири кам бўлади. Бунда бетон намунасининг эгилувчанлигига таъсири билинмайди, фақат бўлгандагина билинади. Ўртача призма мустаҳкамлиги тахминан _bu0.75_bга тенг. Призма мустаҳкамлиги деганда баландлиги «h»нинг «а» томонларга нисбати 4га тенг бўлгандаги сиқилаётган призманинг вақтинчалик қаршилиги қабул қилинган.Ўлчамлари 15x15x60 см ўлчамдаги призма стандарт сифатида қабул қилинган.

Бетон қоришмасидан ўлчами 150x150x600 мм бўлган 10 дона стандарт призма тайёрланган. Бетон призма 28 сутка нормал шароитда сақлангандан кейин пресс остида сиқилишга синалган. Синов натижасида олинган бетоннинг призма мустаҳкамликлари 1-жадвалда келтирилган.

Бетоннинг меъёрий ва ҳисобий мустаҳкамликлари аниқлансин.
1 -жадвал

Намуна рақами	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Бетон мустаҳкамлиги R MПa	44.5	44.3	43.4	40.5	46.5	43.5	46.4	44.7	44.0	43.8

Ечим.

1. 
   Бетон призма мустахкамлигининг ўртача миқдори
   

R_m=
2.Бетон призма мустаҳкамлигининг ўрта квадратик чекланиши

2. 
   3
   
3. 
   Бетоннинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги бўйича ўзгарувчанлик коэффициенти
   

C_V = =0.025

Бетон мустахкамлиги ўзагарувчанлигининг меъёрий қиймати ҚМҚ да =0,025қабул қилинган. Демак бетон коришмасидан тайёрланган бетон кублар мустахкамлигининг ўзгарувчанлиги коэффициенти меъёрий қийматига нисбатан кам.

4. 
   95% ишончлилик билан таъминланган бетоннинг сиқилиш­даги меъёрий қаршилиги
   

B = x (1 – 1.64 ) = 44.16x(1 – 1.64x0.025) = 42.34 МПа

Бетоннинг сиқилишдаги ҳисобий қаршилиги

R_b= R_bn /γ_bc =42.34/1.3 =33 МПа.