Қурилиш меъйёрлари ва қоидалари

Қоплама (асос)да бетон қоришмаларини зичлаш 
учун қўлланиладиган машиналар ва ускуналар 
ГОСТ 10181.1 бўйича қулай 
ётқизувчанлиги 
Силжувчанлиги, 
cm камида 
Қаттиқлиги, с 
камида 
Бетон ётқизувчи ғилидирак рельсда юрувчи (рельс 
қолипларда) 
2 
8 
Бетон ётқизувчи сирғалувчи қолипда ҳаракат 
тезлиги m/min 
2 ва ундан кам 
2 дан 2,5 гача 
2,5 дан 3,0 гача
2 
3 
4 
8 
5 
3 
Юзаки титровчи ва титровчи рейка
4 
3 
Титровчи катоклар ва бошқа ўхшаш ускуналар 
- 
30 
12.6. Икки ва ундан кўп қаторлик тасмаларни сирпанувчи қолипларда 
ётқизишда силжувчанлиги 2 cm дан катта бетон қоришмаларидан фойдаланиш-
га рухсат этилмайди.
Қоплмаларни сирпанувчи қолипларда қурилганда бетон ётқизувчи ўтиб 
кетгандан сўнг бетон плиталарини ён томонлари ва четки қисмларини 
максимал мустахкамлигини таъминлаб берувчи таркиблардан фойдаланиш 
лозим.
Бетонни тўлдирувчиларининг энг катта ўлчами қуйидагилардан ошмас-
лиги лозим: 20 mm дан - қатламларни улаш услуби билан ётқизишни икки 
қатламнинг юқори қатлами учун; 40 mm дан - бир қатламли ва икки қатламли 
қопламаларнинг пастки қатлами учун; 70 mm – асослар учун. 
12.7. Бетон қоришмаларининг таркибини ва бетон ётқизувчи машиналар-
нинг ишчи органларини сўнги тайёрлик ҳолатини синов тартибидаги бетон 
ётқизиш билан қоплама юзасининг сифатини баҳолаш орқали аниқланади. 
Зарур бўлганда, бетон қоришмаси таркибига ўзгартиришлар киритилади ва 
машиналарнинг ишчи органларини қўшимча тайёрланади. 
Бетон қоришмасини тайёрлаш ва ташиш 
12.8. Бетон қоришмасини тайёрлаш заводдан бетон ётқизилаётган жойга 
ташиш вақтини ҳисобга олган ҳолда, талаб қилинган ҳажмдаги ҳавони 
ўзлаштиришни таъминлаш лозим. 
Майда донали бетон қоришмаларини фақат мажбурий ҳаракатланадиган 
даврий ёки тўхтовсиз ишлайдиган бетон қориштиргичларда тайёрланади. 
12.9. Даврий ишлайдиган бетон қориштиргичлар қўлланилганда бетон 
қоришмасини аралаштириш вақти 60 сониядан кам бўлмаслиги ва синов йўли 
билан аниқлик киритиш лозим. 
12.10. Бетон қоришмаси учун материаллар тури ва фракцияси бўйича 
алохида-алохида ўлчаниши лозим. 
12.11. Ҳаво ҳарорати 20°С дан 30°С гача бўлганда бетон қоришмасини
ташиши вақти 30 минутдан, ҳарорат 20°Сдан паст бўлганда эса 60 минутдан 
ошмаслиги керак. 

---

ШНҚ 3.06.03-08 95-бет 
Ташиш жараёнида қоришмани ёғингарчиликдан ва намликдни буғланиб 
кетишидан ҳимоялаш лозим. 
Тўкиилгандан сўнг бетон ташувчилар ва автосамосваллар кузовлари 
тозалаб сув билан ювилиши лозим.