Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма

Ko’p cho’michli yuklagichlar. Ular asosan to’xtovsiz ishlovchi mashinalarga kiradi. 
Ulardan transport vositalariga sochiluvchi materiallarni va kichik (mayda o’lchamli) 
materiallarni (qum, shag’al, chaqiqtosh, kul, shlak, ko’chirilgan muz va qor) , shuningdek 
zovurlarni tuproq bilan to’ldirishda foydalaniladi. Ko’p cho’michli yuklagichlarni moslamalari 
2.20-rasm Yarim buriladigan bir cho’michli
yuklagich 
a) konstruktsiyali sxemasi, b), platforma 

---

84 
asosan avtomobillarni yoki traktorlarni asosiy o’zagiga qo’shimcha moslama sifatida 
o’rnatiladi. 
Yuklagichlar ishchi qismlari turlariga qarab: shnek cho’mich, rotorsimon, diskli va 
kurakchalari bilan qirib to’plovchi tuzilmalar orqali tayyorlanadi. 
Eng asosiy ko’rsatkichlardan biri ularni ish unumdorligi xisoblanadi. Ularni ish 
unumdorliklari - 40, 80, 160, 250 m
3
/soat talab bilan va balandlik bo’yicha 2,4-4,2 m gacha 
tayyorlanadi. Barcha asosiy mexanizmlar; cho’mich konveyeri uzatmasidan tashqari, ikki 
tomonlama xarakatlanuvchi suyuqlik yordamida ishlovchi tsilindrlar yordamida ta’sir etiladi. 
Ular o’z navbatida yuklagichning suyuqlik tuzilmasi orqali ishlaydi. 
Ko’p cho’michli shneksimon cho’michli ekskavatorni quyidagi asosiy qismlari: xar ikki 
o’qlari xam tortuvchi damlanma g’ildirakli shassi (1), qiyasimon cho’michli konveyer, vintli 
aylanuvchi asos ( 4 ) tasmasimon aylanma ko’rinish va tik konveyer yuzasi ( 2 ) dan iborat. 
Material qabul qiluvchi manbaga materialni yaxshi uzatish uchun cho’mich konveyeri 
ramasiga surib to’plagich otval ( 5 ) o’rnatilgan. CHo’michli konveyer ishchi va transport 
suyuqligiga ikkita gidrotsilindr yordamida (6) tiklanadi. 
Nazorat uchun savollar: 
1.qurilish yuklarini tashishda ishlatiladigan asosiy transport vosita-lari qaysi?
2.Avtomobilь va traktorning kuch uzatmalarining chizing va differentsial xarakatini 
tushuntirib bering.
3.Yuk avtomobillarni turlari va qismlar. 
4.Gidromexanik uzatmalarning izoxlab bering. 
5.Bir va ikki o’qli shatakchilar va ularning ishlash printsiplari. 6.Motor-g’ildirak-
mashina shatakchini izoxlab bering.
7.Yuk avtomobillarini kanday turlarini bilasiz?
8.Avtomobilь, traktor, shatakchilarning xarakati uchun kerakli sharoitni izoxlang.
9.Konveyerlarning turlari va ishlatilishi.
10.Konveyerlarning ish unumdorligi.
11.Materiallarni xavo yordamida uzatuvchi qurilmalarni ishlatilishi va ulardan qurilishda 
foydalanish.