Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма

Qurilish ko’targichlari. Bunday mashinalar bilan yuklar tik xolda yoki kishilar, 
kishilarni tashuvchi liftlar orqali bikr maxkamlangan yo’nalish bo’yicha xarakatlanadi. 
Qurilish kranlari. Murakkabroq va universal yuk ko’taruvchi mashinalar bo’lib, 
donador 
materiallar, 
qurilish 
konstruktsiyalari, 
texnologik 
jixozlar 
va boshqa 
konstruktsiyalarni, konfiguratsiyalarni siljitish uchun ishlatiladi. 
Ular o’z navbatida konsolli (strelali) yoki proletli, bir joyda turuvchi (statsionar) yoki 
xarakatdagi (o’z navbatida ishlab-chiqarish ko’rsatgichiga ega bo’lgan) bo’ladi. 
Konsolli kranlar: ko’prikli, eshkakli, kabelli kranlar bo’lishi mumkin. Bir joyda turib 
ishlovchi (statsionar) kranlar yuklarni o’z o’qi atrofida aylanib qulochi kengligi bilan uzatib 
beradi. Davtexnazorat qoidalariga asosan kranlarni ishlab-chiqarish tartibi yengil, o’rta va 
og’ir bo’ladi. 
O’z o’qi atrofida aylanuvchi minorali strelali kranlar temir izli yo’llar bo’yicha 
xarakatlanadi va yukni uchburchak shakli bo’yicha o’z zonasiga uzatib beradi. Minorani 
borligi yirik xajmli konstruktsiyalarni yuqoriga ko’tarish va montaj etish imkonini beradi. 
O’zi yurar strelali kranlar (avtomobilь, damlanma g’ildirakli, zanjirli, maxsus shassili 
avtomobilь kranlari, traktorli kranlar va x.k.) yer ustida xaraktlanib, ular xar qanday shaklga 
ega bo’lgan maydonlarda xam ishlay oladi. Prolyotli (eshkakli va ko’prikli) kranlar maxsus 
kran osti temir izlari ustida xarakatlanib, ular to’g’ri turtburchak shakliga ega bo’lgan 
zonalarda xizmat qila oladi. Kabelli kranlar yuklarni sim arqonlarni yo’nalishi bo’ylab (sim 
arqonlar ikkita tayanch oralig’iga tortilgan bo’ladi) xarakatlanib yuklarni uzatib beradi. Ularni 
xizmat doirasi sektor yoki to’g’ri burchak qo’rinishida bo’ladi. Bir xil tipdagi kranlarni 
mexanizmlari asosan: yukni ko’taruvchi mexanizm, yuk lebedkasini o’z qismiga kirituvchi 
mexanizm, moslamalar, yuk ushlaguvchi qism; kran xarakati mexanizmi yoki uni biror bir 
qismi; 
burilishni 
ta’minlovchi 
mexanizm; 
qulochini 
o’zgarishini 
ta’minlovchi 
mexanizmlardan iborat bo’ladi. Kran mexanizmlari uzatmalari uchun ichki yonuv dvigateli, 
gidravlikli, elektr dvigatelli (domiy va o’zgaruvchan kuchlanishli elektr manbai asosida 
ishlovchi) bo’ladi.