Ushbu nashr uchun munozaralar, statistika va muallif profillarini quyidagi manzilda ko'ring

Sahifa 26

25

ishlab chiqarish jarayonlari. Baqlajonning ixtisoslashgan navlarining mavjudligi

yetishtirishni, shu jumladan hosilni yig'ishni to'liq mexanizatsiyalashtirishdan foydalanishga imkon beradi.

Bir martalik hosil uchun mos navlar va duragaylar uchun muhim xususiyat

hosil, bu meva pishib etishining uyg'unligi. Bu ixcham taqsimot bilan o'zaro bog'liq

mevalarning holati, erta pishishi, birinchi gulning xatcho'pning balandligi, boshlanishi

mevalarning rivojlanishi, o'simliklarning ko'pligi va dallanishi darajasi (Gazenbusch, 1962;

Ludilov va boshq., 1988; Pivovarov va boshq., 1998).

Xususiyatiga yuqori moslashuvchanligi yuqori ixtisoslashgan navlarini yaratish

tor ekish iqtisodiyotining iqtisodiy shartlari ko'proq loyiq muammo hisoblanadi

hozirgi paytda berilganidan ko'ra e'tibor. Bu haqda so'nggi xabarlardan

ushbu sonni navlarning botqoqlanishiga chidamliligi to'g'risidagi nashr bilan ajratish mumkin,

Uzoq Sharq uchun mo'ljallangan (Xixluxa, 1999).

Mamlakatimizda ekstremal sharoitlarga moslashish uchun baqlajon etishtirishda,

o'sish chuqurlari, qarshilik kabi xususiyatlarga ustuvor ahamiyat beriladi

yorug'lik va haroratning pasayishi, shuningdek qurg'oqchilik va tuzga chidamlilik (Me-

Ko'rsatmalar, 1997). Tadqiqotlar baqlajonning tuzga chidamliligiga qaratilgan

Yaponiya olimlari (Murakami, Matsubara, 1992), AQSh (Ramcharan, Padda, 1982).

Olingan namunalar

VNIIR ularni. N.I. Batayskiy qal'asidan Vavilov, Qrim sabzavotlari

Yaponiya, Ispaniya, Frantsiya, Meksika, Bangladesh (Loskutova,

2000).

Har qanday navlar va duragaylarga berilishi kerak bo'lgan belgilar mavjud

tanlov yo'nalishi: ekologik barqarorlik, kompleksga qarshilik

tavsiya etilayotgan etishtirish joyida keng tarqalgan zararkunandalar va zararkunandalar

og'iz. Ushbu belgilarning biri unumdorlikdir (Alpatiev, 1959; Petrov, 1983;

Shinde va boshq., 1984; Avdeev, Astafurov, 1988; Shulumba, Otyrba, 1995).

Naslchilikning yana bir muhim ahamiyati va keng tarqalgan yo'nalishi

baqlajon kasallikka chidamliligi. Bunga katta e'tibor qaratilmoqda

mol (Moldova, Xarkov, 1971, 1982, 1984), Ozarbayjon (Shifman, Abdulla-)

VA, 1987), Rossiyada (Avdeev, Astafurov, 1988 va boshqalar). Ushbu yo'nalish keng rivojlangan.

chet elda naslchilik (Pet, 1979; Rao, Baksh, 1981; Rao, 1981; Rotino va boshq., 1997 va

va boshqalar.). Baqlajonning bakterial viltga chidamliligi ( Pseudomonas qo'zg'atuvchisi)

solanacearum ) Braziliya olimlari ishiga bag'ishlangan (Mordano va boshq., 1992; Quezado.)

Soares va boshq., 1997), Yaponiya (Aei va boshq., 1990); verticillus ishiga qarshilik

Bolgariya olimlari (Georgieva, Krasteva, 1995), Niderlandiya (Pet, 1979; O`Brien,

1983), Germaniya, Hindiston (Loskutova, 2000). Bolgariya va Braziliyada bunga e'tibor beriladi

baqlajonning kech blightga chidamliligini oshirish (Lanna va boshq., 1992; Georgieva, Krasteva,

1995).

MDHda zararkunandalarga qarshi turish uchun naslchilik juda yomon rivojlangan. Xuddi shu paytni o'zida

chet elda, bu yo'nalish Ban- dan chiqqan olimlarning ko'plab nashrlarida keltirilgan.

glades (Kabir va boshq., 1984), Italiya (Rotino va boshq., 1997; LaPotra va boshq., 1998). Qabul qildi

baqlajonning Kolorado kartoshka qo'ng'iziga chidamliligi bo'yicha aniq natijalar (Rotino va boshqalar)

al.1985; DiUito, 1992), ildiz tugunli nematod (Wandawana va boshq., 1980), barg barglari (Binara,

Mahal, 1981), o'rgimchak oqimi (Gleddie va boshq., 1985), poyasi va gullari uzun

chuqurchalar (Rao, Baksh, 1981), simli qurtlar (Rao, 1981) va boshqalar.

Qoida tariqasida, kelajak navining maqsadini aniqlashda selektsioner rejalashtiradi

unga iqtisodiy jihatdan qimmatli xususiyatlar kompleksini berish (Popova va boshq., 1976; Stolk,