Ushbu o’quv-uslubiy majmua zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida oliy ta’lim muassasalari tabiatshunoslik fakultetlari agrokimyo va agrotuproqshunoslik yo’nalishi 3-bosqich Tuproq biologiyasi fani o’quv dasturi bo’yicha tayyorlangan

Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: biotexnologiya, molekulyar genetika, bakterial o’g’it, gen, gen muhandisligi, nav, zot, shtam, antibiotik, ferment, xujayra texnologiyasi, embrional transplantatsiya, gormon va boshqalar
Mavzuga oid muammolar:

1. 
   Nazariy ma’lumotlar asosida biotexnologiya fanining istiqbollarini aniqlang.
   
2. 
   O’zbekistonda qishloq xo’jaligi biotexnologiyasining asosiy yo’nalishlarining vazifalari
   

1-savol. Qishloq xo’jaligi biotexnologiyasi fanining ahamiyati, vazifasi, maqsadi va predmeti


Birinchi asosiy savol bo’yicha dars maqsadi: Talabalarga qishloq xo’jaligi biotexnologiyasi fanining maqsadi va vazifasi haqida ma’lumot berish.
Identiv o’quv maqsadi:

1. 
   Qishloq xo’jaligi biotexnologiyasi qanday fan ekanligini bilib oladi.
   
2. 
   Qishloq xo’jaligi biotexnologiyasi fanining maqsadi va vazifasini izohlay oladi.
   

Birinchi asosiy savol bayoni.
Biotexnologiya – tirik mavjudotlarda (virus, mikroorganizm, o’simlik va hayvon hujayralarida) kechayotgan hayotiy jarayonlar to’g’risidagi bilimlardan foydalanib, tirik mavjudotlar yoki ularning hujayralari ishtirokida sanoat miqiyosida mahsulot ishlab chiqarish texnologiyasiga aytiladi.
Biotexnologiya fani molekulyar genetika, mikrobiologiya va biokimyo fanlarining rivojlanishi asosida vujudga keldi.
Qishloq xo’jalik biotexnologiyasining asosiy vazifalari – o’simliklarni kasallik va zararkunandalardan himoya qilish uchun mikrobiologik modullar, bakterial o’g’itlar, o’simliklarning o’sish regulyatorlari, gen va hujayra muhandisligi usullari asosida qishloq xo’jalik o’simliklarining yuqori hosili, noqulay tashki ta’sirlarga chidamli yangi navlari duragaylarini yaratish, kimmatli ozuqa qo’shimchalari va biologik aktiv moddalar (oqsillar, aminokislotalar, fermentlar, vitaminlar veterinariya uchun preparatlar) chorvachilikda asosiy kasalliklarning oldini olishda biomuhandislik usullarini ishlab chiqarish va ular yordamida profilaktika diagnostika va terapiyani yo’lga qo’yish.
Biotexnologiya – bu o’ta muhim mikrobiologik jarayonlarni yaratish va ulardan sanoat usulida foydalanish orqali zarur bo’lgan mikrob hujayralari, organellalari va fermentlarini ishlab chiqarish hamda ulardan halq xo’jaligida va meditsinada foydalanishning nazariy va amaliy tomonlarini yoritib beradigan fandir.
Biotexnologiya fanining quyidagi bo’limlari keyingi vaqtda bir muncha rivojlanmoqda.
1. O’simlikshunoslik, chorvachilik va veterinariya gen muhandisligi
2. Qishloq xo’jaligi fani va amaliyotida hujayra texnologiyasi
3. Chorvachilikda embrional transplantatsiyasi va hujayra muhandisligi
4. Qishloq xo’jalik mikrobiologiyasida biotexnologik yo’nalishlar
5. O’simliklarni o’sishi va rivojlanishini boshqaradigan biologik aktiv moddalarni o’rganish
Yuqoridagi bo’limlarning qisqacha tasnifidan ma’lumki, qishloq xo’jaligi biotexnologiyasining gen muhandisligi oldida turgan eng muhim vazifalaridan biri o’simlik va hayvonlardagi har bir genni bilgan holda uni xo’jalikka foydali belgilarini yuzaga kelish mexanizmining molekulyar asoslashdir.