Buxoroning ijtimoiy
- iqtisodiy hayoti:
dehqonchilik,
hunarmandchilik, ichki va tashqi savdo. Dehqonchilikda sug‘orish
tarmoqlari Zarafshon va Amudaryodan chiqarilgan.
Xonlikda yer egaligida dehqonlar yerni ijaraga olib ishlaganlar.
Hunarmandchilikning ko‘p turlari bo‘lib tikuvchilik, misgarlik va
zargarlik. Hatto zargarlik buyumlari chetga ham chiqarilgan.
Manbalarda qayd etilishicha, Sibir shaharlarida doimiy faoliyat
ko‘rsatuvchi buxorolik savdogarlarning rastalari bo‘lgan.
Buxoroda bo‘lgan ruhoniy Xrisanf shunday deb yozadi: “Buxoro
boy mamlakat, unda ko‘plab savdogarlar va son-sanoqsiz boylikka
ega bo‘lgan boshqa darajadagi kishilar borki, ular kumush va
oltinlarning, javohir va qimmatbaho toshlarning sohibidir”.
XVII asrlarda ma’muriy bo‘linishi: Mahmud ibn Valining
ko‘rsatishicha, Buxoro shahar hayoti 1630-1640 -yillarda 10 ta
tumanga bo‘lingan: 1) G‘ijduvon (oldingi nomi Xarqona); 2) Vobkent
(oldingi nomi Vobkana); 3) Farob (oldingi nomi Farabr); 4) Rudi
shahr (Xarqonrud); 5) Komi Abu Muslim (Vag‘onze); 6) Shopurkom;
7) Romiton (oldingi nomi Somjana); 8) Sultonobod; 9) Zandani; 10)
Xayrobod (hozirgi Jondor). Qorako‘l bu paytda viloyat maqomida
bo‘lgan. Viloyatlarni hokim (bek)lar, tumanlarni esa hokimlar
boshqargan.
Ashtarxoniylar davrida ichki vaziyat nisbatan barqaror bo‘ldi,
o‘zaro feodal urushlar davom etdi. Bir tomondan Eron, ikkinchi
tomondan Xiva xonligi bilan munosabatlar markaziy hokimiyatni
zaiflashtirdi, bu albatta aholi turmush tarziga ta’sir o‘tkazardi.
Xonlikning iqtisodiy ahvoli ancha yomonlashdi. Shunday bo‘lishiga
qaramasdan
Buxoroda
Imomqulixon,
Subxonqulixon
va
Ubaydulloxon davrida obodonchilikka, me’moriy va jamoatchilik
binolari qurilishiga, chorbog‘lar barpo etilishiga e’tibor berilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |