Utilitlar va drayverlar


сommand.com autoexec.bat


Download 496.64 Kb.
bet4/7
Sana08.01.2022
Hajmi496.64 Kb.
#246504
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
6-mustaqil ish

сommand.com

autoexec.bat

ma’ruza.txt

hisobot1.doc
Faylga nom berishda fakat lotin harflaridan foydalanish Maqsadga muvofikdir. Fayl nomida kengaytgich bo’lishi shart emas. Lekin kengaytgich koidaga ko’ra, faylning qaysi turda ekanligini aks ettiradi va shu bilan foydalanuvchiga qulaylik yaratadi.

Masalan:



.com va .exe ishlatishga tayyor buyrukli va bajariladigan faylar;

.bat - foydalanuvchi yaratgan buyruk fayllar;

.bak - faylning uzgarishdan avvalgi nusxasi;

.txt - matnli fayl;

.doc – matnli, hujjatli fayl;

.bas - Beysik tilida tuzilgan dastur fayli;



.jpeg va bmp, gif va xakozo- grafik va tasvirli fayllar;

.pas - Paskal tilidagi dasturli fayl.
Kataloglar

Fayl nomlari magnit disketalarda katalog (yoki direktoriy, papka)larda kayd kilinadi. Katalog -bu fayl nomlari, ularning xajmi, yozilishi vaqti haqidagi ma‘lumotlarni saqlovchi disketadagi maxsus joy.

Agar katalogda faylning nomi bo’lsa, u holda fayl shu katalogda joylashgan bo’ladi. Har bir magnitli disketada kataloglar soni bir nechta bo’lishi mumkin. Har bir katalog uzining nomiga ega.

Misol uchun, quyidagi takkoslashni keltirish mumkin. Kitob -bu disketa, kitobdagi boblar-bu kataloglar, har bir bobdagi, paragraflar-bu fayllardir.

Kataloglarga fayllar kabi nom beriladi. Odatda, katalog nomida kengaytgich bulmaydi. Bir katalog boshqa bir katalogda kayd kilinishi mumkin. Agar X katalog Y katalogida kayd kilingan bo’lsa, u holda X - ichki katalog (podkatalog) deyiladi, Y esa - tashki katalog hisoblanadi . Har bir magnitli disketada bosh yoki tub katalog bo’ladi, unda fayllar va 1- bosqichdagi ichki kataloglar kayd etiladi. 1-bosqichdagi ichki kataloglarda fayllar va 2-bosqich kataloglari kayd etiladi va xokazo. Natijada magnitli disketada kataloglar va fayllarning daraxtsimon tuzilishi hosil bo’ladi.

Foydalanuvchi shu dakikada ishlab turgan disk joriy disk deyiladi. Masalan, foydalanuvchi vinchester bilan ishlab turgan bo’lsa, kattik magnitli disk C: joriy hisoblanadi. Foydalanuvchi kichik egiluvchan magnitli disketa bilan ishlab turgan bo’lsa, shu kichik magnitli disketa A: yoki B: joriy disketa hisoblanadi. MS DOS operatsion tizimi foydalanuvchi surayotgan fayllarni joriy disketadan kidiradi. Joriy diskni o’zgartirish uchun MS DOS ning maxsus komandalaridan foydalaniladi.

Foydalanuvchi ishlayotgan laxzadagi katalog joriy katalog deb ataladi. Agar MS DOS komandasida faylning nomi ko’rsatilsa , u holda bu fayl joriy katalogdan kidiriladi yoki joriy katalogda tashkil etiladi.

Agarda foydalanuvchiga zarur bo’lgan fayl joriy katalogda bulmasa, u holda kerakli faylning qaysi katalogda joylashganini ko’rsatish lozim. Buning uchun faylgacha bo’lgan yul ko’rsatiladi. Faylgacha bo’lgan yul “\” belgi bilan ajratilgan kataloglar yoki “..” belgilar ketma-ketligidir. Bu yul tub yoki joriy katalogdan kerakli fayl joylashgan kataloggacha bo’lgan marshrutni ko’rsatadi.

Shaxsiy kompyuterlar turli magnitli disketalar ishlaydigan maxsus kurilmalarga ega. Egiluvchan disketalar bilan ishlashni ta‘minlaydigan kurilmalar А:, В: va xokazo bilan nomlanadi.

Masalan, shaxsiy kompyuterda ikkita egiluvchan magnitli disketa ishlatilishi mumkin. Bu disketalar mos ravishda A: va V: orqali belgilanadi. Egiluvchan magnitli disketalardan tashkari kattik magnitli disketa (vinchester) ishlatilishi mumkin. Vinchester S: orqali belgilanadi.

Qulaylik uchun odatda S: disketa qismlarga bulinadi. Ular D:,E:,F: va xokazolar bilan nomlanadi.

Faylning to’liq nomi quydagi ko’rinishga ega:

Yordamchi dasturlar nima va ular nimaga mo'ljallangan.

29.04.2019 Operatsion tizimlar

Yordamchi dasturlar qanday funktsiyalarni bajarishi mumkin? Bunday dasturlar nimani boshqaradi? Barcha yordamchi dasturlar foydali bo'ladimi? Kommunal xizmatlarning qanday turlari mavjud?

Yordamchi dasturlar juda tor maqsadga mo'ljallangan kompyuter dasturlaridan boshqa narsa emas (inglizcha "Utility" so'zidan). Ular operatsion tizimning standart imkoniyatlarini kengaytirish uchun mo'ljallangan. Bunday yordam dasturlari ma'lum parametrlarni o'zgartirish jarayonini soddalashtiradi.

Yordamchi dasturlar oldidagi vazifalar juda xilma-xil: bu zararli dasturlarga qarshi kurashish va har qanday qo'shimcha uskunalarning sozlamalarini boshqarish uchun mo'ljallangan standart funktsiyalarni bajarish. Internetda bepul yordam dasturlarini topish juda oson, masalan, kompyuterda o'chirilgan fayllarni tiklash. Bunday dasturlardan foydalanish sizga juda qimmatli va noto'g'ri o'chirilgan materiallarni qaytarishga imkon beradi.

Yordamchi dasturlar, shuningdek, Internetda tarqatilishi mumkin bo'lmagan ma'lumotlarni (masalan, shaxsiy ma'lumotlar) himoya qilishga yordam beradigan fayllarni shifrlashni amalga oshiradi. Yordamchi dasturlar kabi yordamchilar kompyuterning turli qismlarining (video karta, qattiq disklar, protsessor) ishlashini kuzatish funktsiyasini bajaradilar. Ushbu dasturlar, masalan, harorat ko'tarilganda yoki diskni o'qish funktsiyasi ishlamay qolganda sizga xabar beradi. Noxush kutilmagan hodisalarning oldini olish uchun kommunal xizmatlarning o'zlari muntazam ravishda tekshiruv o'tkazadilar.

Yordamchi dasturlar qo'shimcha o'rnatilgan uskunaning ham, periferikning ham barcha kerakli parametrlarini boshqarishga yordam beradi. Bunga printer, fanat, CD / DVD disklari va boshqalar kiradi. Masalan, printer uchun siyoh iste'molini kamaytirishga yordam beradigan yordamchi dastur mavjud.

Tizimning nozik sozlamalari uchun yordamchi dasturlar foydalanuvchilar uchun kirish qiyin bo'lgan parametrlarni o'zgartiradilar. Bunday dasturlardan foydalanib, siz grafik interfeysni yanada qulayroq qilishingiz va hatto butun tizimning ishlashini optimallashtirishingiz mumkin. Bunday yordam dasturlari "tweakers" deb nomlanadi. Ammo ular juda ehtiyotkorlik bilan ishlatilishi kerak, chunki ular ro'yxatga olish kitobiga yoki konfiguratsiyaga ba'zi o'zgarishlar kiritishga qodir. Kompyuterni bunday tuzatishlardan xalos qilish deyarli mumkin emas.

Foydali dasturlardan tashqari, zararli narsalar ham mavjud, ular krakerlar tomonidan yaratiladi. Bunday dasturlar nafaqat shaxsiy ma'lumotlarning o'g'irlanishiga hissa qo'shadi, balki qurilmaning o'ziga ham jiddiy zarar etkazadi.

Barcha yordamchi dasturlar bir nechta turlarga bo'linadi:

1. Boshqarish dasturlari. Bunday dasturlar kompyuterning ishlashini tekshirishga va turli xil nosozliklarni aniqlashga qodir.

2. Haydovchilar. Ushbu dasturlar tizimning imkoniyatlarini oshiradi.

3. Antivirus dasturlari. Ular zararli dasturlarga qarshi kurashish uchun mo'ljallangan.

4. Paketlar. Ushbu turdagi yordamchi dasturlar sizga ma'lumotni siqish imkonini beradi.

5. Shuningdek, xotirani boshqarishni ta'minlaydigan yordamchi dasturlar mavjud.

Biz tez-tez o'zimiz uchun ba'zi yangi kompyuter tushunchalariga duch kelamiz va biz, masalan, yordamchi dasturlar haqida savol qiziqtirishi mumkin. Ammo, bilganingizdek, hamma narsa tushuntirishga va maqsadga ega. Yordamchi dasturlar bu tizimning ishlashi va texnik xizmatini optimallashtirishga mo'ljallangan ixtisoslashtirilgan dasturlar, ya'ni bu operatsion tizim mustaqil ravishda hal qila olmaydigan muammolarni hal qilishga yordam beradigan yordamchi dasturlardir. Ushbu mahsulotlarning aksariyati fayl tizimiga, shuningdek disklarga xizmat ko'rsatishga qaratilgan. Ba'zi yordam dasturlarining vazifasi ma'lumotlar arxivini saqlab qolishdir, ammo maxsus dasturlar sizning kompyuteringizni turli xil viruslardan himoya qilish uchun mo'ljallangan.

Windows uchun yordamchi dasturlar har qanday darajadagi dasturchilarning ishlashi uchun zaruriy qismdir. Dastlab, bu tushuncha odatda juda oddiy bo'lgan kichik dasturlar bilan aniqlandi. Biroq, hozirgi vaqtda, murakkablik va hajm jihatidan, ular hatto ba'zi ofis ofislaridan ham ustun bo'lishi mumkin. Biroq, ular avvalgidan ko'ra ko'proq operatsiyalarni amalga oshirishlari mumkin. Aytish kerakki, hozirgi vaqtda ko'plab yordamchi dasturlarni kompyuter do'konlarining javonlarida topish mumkin, bu erda ular chiroyli qutilarda joylashgan do'konlarda taqdim etilgan jiddiy tijorat paketlari sifatida taqdim etiladi. Ammo ularning aksariyati, shartsiz dastur sifatida taqdim etilgan, ularni tarmoqning ochiq joylarida topish mumkin.

Shunday qilib, agar yordam dasturi bilan biz buni aniqlashga harakat qilsak, ular nima uchun ekanligini aniqlash vaqti keldi. Ularning maqsadi juda xilma-xildir. Ushbu yordamchi dasturlar yuqorida aytib o'tilgan ko'plab vazifalarni o'z zimmasiga oladi. Yordamchi dasturlardan foydalanib, siz turli xil murakkablikdagi kodlash orqali shaxsiy xususiyatdagi fayl ma'lumotlarini shifrlashingiz, shuningdek ma'lum bir faylga kirishni cheklash uchun eng ishonchli parolni o'rnatishingiz mumkin. Bu shaxsiy ma'lumotlarni buzish, o'g'irlash yoki buzilishlardan himoya qilishni ta'minlaydigan juda muhim jihat.

Eng tez-tez uchraydigan hujumlar - bu sertifikat fayllari, parollar, kodlar, ma'lum qiymatga ega media-fayllar, pochta, litsenziyalangan dasturlar va operatsion tizim sozlamalari. Tizim yordamchi dasturlari, masalan, protsessor, video karta, o'qish moslamalari va disklar, jismoniy va operativ xotira va boshqa narsalar, kompyuter xizmatlari ishlashini kuzatish haqida g'amxo'rlik qiladi. Bundan tashqari, ular muntazam ravishda periferik va o'rnatilgan qurilmalarni sinovdan o'tkazadilar, barcha aniqlangan muammolar to'g'risida signal berishadi va shuningdek o'rnatilgan dasturiy ta'minot va aksessuarlarni, masalan, kartrijni almashtirish yoki takomillashtirishni talab qiladilar. Yordamchi dasturlar haqida ko'proq gap ketganda, ular yo'qolgan va bexosdan o'chirilgan fayllarni tiklashlarini ta'kidlash mumkin. Va agar kerak bo'lsa, xuddi shu dasturlar faylni kompyuterdan butunlay yo'q qilishi mumkin.

Tweakers deb nomlangan bunday yordamchi dastur mavjud, ularning maqsadi operatsion tizimingiz parametrlarini aniq sozlashdir. Ular turli xil muammolarni hal qilish uchun mo'ljallangan, masalan, ba'zi bir foydalanuvchi so'rovlari uchun interfeysni qayta qurish, butun tizim faoliyatini optimallashtirish. Albatta, sizning kompyuteringizga zarar etkazadigan "yomon" yordamchi dasturlar mavjud bo'lishi mumkin, masalan, foydalanuvchiga kompyuterning ishlashi to'g'risida noto'g'ri ma'lumot berishi mumkin bo'lgan qurtlar, dizaynerlar, hazil dasturlari va boshqalar.

Shunday qilib, endi yordam dasturlari nima ekanligini va ular butun kompyuterning ishlashiga qanday ta'sir qilishini aniq tushunishingiz kerak.

Windows-ga asoslangan qurilmalarning ko'pgina foydalanuvchilari ushbu operatsion tizim juda ko'p miqdordagi o'rnatilgan foydali dasturlarga ega ekanligini bilishmaydi (ma'lum bir muammoni hal qilish uchun mo'ljallangan juda maqsadli dasturlar). Katta minuslarni tizimda topish har doim ham oson emasligini va har bir boshlang'ichning ba'zilari bilan shug'ullanishni uddalay olmasligini hisobga olish mumkin. Shuning uchun uchinchi tomon yordam dasturlari eng ko'p ishlatiladi.

Shunga qaramay, o'rnatilgan tizim funktsiyalari foydali va funktsionaldir va ular uchinchi tomon dasturlari bo'lmagan taqdirda ular bilan qanday ishlashni bilish adashmaydi.

Tizim konfiguratsiyasi

Bu asosiy yordam dasturlaridan biridir. Asosan javobgar operatsion tizimni yuklash  va ko'plab parametrlarni o'zgartirishga imkon beradi.

Uni boshlash uchun qidiruvda yozishni boshlang " Tizim konfiguratsiyasi", Va Windows avtomatik ravishda natijalarda ko'rsatiladi. Boshqa variant - bir vaqtning o'zida bosish G'alaba+ R  va ochilgan oynaga kiring msconfigva Enter ni bosing.

Konfiguratsiya oynasini tushunish juda oddiy, unda faqat beshta yorliq mavjud:

Tizim haqida ma'lumot



Siz dasturni standart usulda boshlashingiz mumkin: Win + r va oynaga kiring msinfo32 . O'rnatilgan tizim va jismoniy uskunalar haqida batafsil ma'lumot olish imkoniyatini beradi. Aslida, ko'plab uchinchi tomon dasturlari xuddi shunday qilishadi. Shuning uchun, ko'p hollarda, yuklab olingan dasturni o'rnatish o'rniga tizim ma'lumotlarini ishlatishingiz mumkin.

Windows muammolarini bartaraf etish



Uni ishlatish juda oddiy:

Kompyuterni boshqarish

Kompyuterni boshqarish bitta yordam dasturi emas, balki butun ilovalar to'plami. Ko'p parametrlarni o'zgartirish va tekshirishga imkon beradi, ularning ba'zilari quyida muhokama qilinadi.

Siz Win + R tugmachalarini bosib va \u200b\u200bbuyruqni ishlatib boshlashingiz mumkin compmgmt.msc. Buni qidirish yoki ishga tushirish paytida, boshqaruv vositalari bo'limida topish mumkin.


Vazifalarni rejalashtiruvchi



Ushbu komponent muayyan vazifalarni o'z vaqtida bajarish uchun mo'ljallangan. Bu erda siz kompyuterni o'chirib qo'yishingiz, fayllar va dasturlarni ishga tushirishingiz, Internetni yoqishingiz va o'chirib qo'yishingiz mumkin va boshqa ko'p narsalar.

Siz uni boshqaruv paneli orqali boshqarishingiz yoki buyruqni kiritishingiz mumkin taskchd.msc  Win + R tugmachasini bosib paydo bo'lgan oynada.

Aytgancha, diskni defragmentatsiya qilish yoki tozalashni boshlash uchun rejalashtiruvchidan foydalanish juda qulaydir.

Voqealar jurnali



Tizimning ko'pgina tizim voqealari bu erda qayd etiladi. Jurnallarda siz diagnostik, ma'lumotli ogohlantirishlarni, shuningdek tanqidiy xatolar va ogohlantirishlarni topishingiz mumkin.

Tadbirlarni ko'rishni xohlaganingizga qarab sozlashingiz mumkin, filtrlar va obunalar to'plamlari mavjud.

Tizimda jiddiy xatolar yuzaga kelsa, ular odatda ushbu yordam dasturini tekshirib ko'rishadi.

Ilova buyruqni kiritish orqali ishga tushiriladi eventvwr.msc  Win + R tugmachasini bosgandan so'ng yoki boshqaruv paneli orqali.

Resurs monitor

Boshqa diagnostika yordam dasturi. Tizimni real vaqt rejimida kuzatishga imkon beradi. Bu tizimda nafaqat dasturiy ta'minotni, balki qo'shimcha qurilmalarni ham kuzatib borish imkonini beradi.



Shunday qilib, bu erda siz protsessorning yukini bilib olishingiz, diskka va xotira kirishiga qarashingiz, qaysi ishlaydigan trafikni iste'mol qilishni aniqlashingiz va h.k.

Buyruq yordamida yugurishingiz mumkin parfyum / res, Windows + R kombinatsiyasini bosgandan so'ng. Bu yerdan ham olishingiz mumkin Kompyuterni boshqarishPerformance - Resurs Monitorini tanlash orqali.

Diskni boshqarish

Jismoniy va mahalliy disklarni moslashuvchan boshqarishga imkon beradigan standart dastur. U uchinchi tomon dasturlariga alternativa sifatida ishlatilishi mumkin. Disklarga harflarni belgilash, qismlarni qismlarga ajratish, turli xil fayl tizimlariga formatlash va boshqalar


Windows 10-da, boshlashni o'ng tugmachani bosib va \u200b\u200bxuddi shu nomdagi elementni tanlash orqali boshlashingiz mumkin. Yoki Win + R va buyruqlardan foydalaning diskmgmt.msc.

Tizim barqarorligini nazorat qilish

Umuman tizimning barqarorligini tekshirish uchun kuchli vosita. Voqealarni vaqt va qulay jadval asosida kuzatishga imkon beradi.


Boshlang'ich standart - Win + R kombinatsiyasi va buyruqni kiritish perfmon / rel.



Diskni tozalash

Diskni keraksiz axlatdan tozalaydigan kichik dastur. Xuddi shu Ccleaner kabi tozalanmaydi, lekin keraksiz tizim fayllarini o'chirishga imkon beradi. Ba'zan shu tarzda siz bir necha gigabaytni bo'shatishingiz mumkin. 

Buyruqdan foydalanishni boshlash uchun tozamgr  ishga tushirish oynasida (Win + R).

Xotirani tekshirgich

Va nihoyat, uchinchi tomon dasturlaridan foydalanmasdan RAMni tekshirishga imkon beradigan vositani ko'rib chiqing. Bu juda samarali. Siz buyruqni bajarishingiz mumkin mdsched.exe  Win + R kombinatsiyasi tomonidan ishga tushirilgan qobiqdan.


Boshqa yordam dasturlari

Biz tizimning barcha foydali xususiyatlarini eslatib o'tmadik. Aslida, yana ko'p narsalar mavjud, masalan:

1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling