ЎҚув йилининг -ярим йиллиги 2-курс семеестрида ўтказиладиган “фалсафа” фанидан

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ЎЗБЕКИСТОН ДАВЛАТ ЖАҲОН ТИЛЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ

ИЖТИМОИЙ ФАНЛАР КАФЕДРАСИ

“Тасдиқланди”
“Ижтимоий фанлар”
кафедраси мудири
профессор Н.Қ.Жўраев.
«22» декбрь 2022 йил.
2022/2023 ЎҚУВ ЙИЛИНИНГ 1-ЯРИМ ЙИЛЛИГИ 2-КУРС 3 СЕМЕЕСТРИДА ЎТКАЗИЛАДИГАН “ФАЛСАФА” ФАНИДАН
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ САВОЛЛАР ва вариантлар
Тузувчилар: доц. А.Мухамедяров
доц. Х.Б. Саитходжаев

Тошкент 2022

1.Фалсафанинг предмети, тузилиши, функциялари, янги соҳалари.

2. Фалсафа шаклланишининг асосий босқичлари.
3. Фалсафанинг жамиятдаги роли.
4. Фалсафанинг тузилиши
5. Дунёқараш тушунчаси, унинг тузилиши.
6. Мифологик дунёқараш.
7. Диний дунёқарашнинг шаклланиши.
8. Фаннинг дунёқарашга доир моҳияти, фан тараққиётининг асосий босқичлари.
9. Фалсафий дунёқараш.
10. Фалсафа ва фаннинг ўзаро мутаносиблиги, фарқи.
11. Фалсафанинг тилшунослик билан ўзаро алоқадорлиги.
12. Тил фалсафаси ва семиотика.
13. Қадимги Миср ва Бобилда фалсафий билимларнинг пайдо бўлиши.
14. Қадимги Ҳиндистонда фалсафий мактаблар.
15. “Авесто” таълимотидаги фалсафий фикрлар.
16. Қадимги хитой фалсафаси. (Конфуций ва Лао Цзи таълимоти)
17. Ислом динининг вужудга келиши ва фалсафий таълимоти.
18. Илк ўрта аср Шарқ фалсафаси ва уйғониш даври.
19. Шарқ пантеизми ва перепатетизми. Абу Наср Форобийнинг борлиқ ҳақидаги фикрлари ва гносеологик таълимоти.
20. Форобийнинг ижтимоий-сиёсий ва маънави-ахлоқий таълимоти.
21. Абу Али ибн Синонинг илмий-фалсафий қарашлари.
22. Ибн Синонинг ахлоқ масаласига оид таълимоти.
23. Абу Райҳон Беруний борлиқнинг билишда тажриба ва кузатишнинг ўрни ҳақидаги фикрлари.
24. Берунийнинг жамият ҳақида ва маънавий-ахлоқий ғоялари.
25.Тасаввуф таълимотининг асосий мазмун ва моҳияти. Марказий Осиёдаги сўфийлик мактаблари таълимотлари.
26.Темурийлар даврида фан, ижтимоий-фалсафий фикрлар тараққиётига ҳисса қўшган олимлар. Мирзо Улуғбекнинг табиий-илмий ғоялари.
27. Абдурахмон Жомий ва Алишер Навоий ижодида гуманизм ғоялари.
28. Шарқ истилоси билан боғлиқ уйғониш ҳаракатлари осиёцентиризм, панисломизм, пантуркизм, жадидчилик таълимотлари.
29. Қадимги юнон Милет фалсафаий мактаби (Фалес, Анаксимен, Анаксимандр).
30. Гераклит таълимоти.
31. Антик давр атомистик таълимотлари (Демокрит фалсафий қарашлари).
32. Суқротнинг фалсафий таълимоти.
33. Афлотун таълимоти.
З4. Арастунинг фалсафий таълимотлари.
35. Ўрта асрларда Европа фалсафий тафаккур ривожланишининг асосий шакллари. Схоластика. Фома Аквинский таълимоти.
36. Европа Ренессанс даври ва фалсафий тафаккур ривожланишининг хусусиятлари (Николай Кузанскийнинг Николай Коперник. Жордано Бруно таълимотлари. Галилео Галилейнинг фалсафий ва табиий-илмий қарашлари).
37.Янги давр фалсафасининг асосий муаммолари. Ф.Бэкон эмпиризми. Р.Декарт рационализми.
38. Янги давр фалсафий фикрида - субстанция масаласи. (Б.Спиноза, В.Лейбниц, Ж.Локк).
39. XVIII аср Европа фалсафасининг маърифий хусуситялари.(Д.Дидро, К.Гельвеций, Ф.Вольтер, Ж.Ж.Руссо, Ж.Ламетри).
40. Немис клаасик фалсафаси. (И.Кант, Ф.Гегел ).
41. ХХ-ХХI аср Ғарб фалсафасининг асосий оқимлари: неопозитивизм, прагматизм, экзистенциализм.
42. Борлиқ тушунчаси. Борлиқ фалсафанинг предмети сифатида.
43. Фалсафа ва физикада субстанция, субстрат муаммоси.
44. Материя тушунчаси ва унинг ташкил топиш даражалари.
45. Ҳаракат тушунчасининг тавсифи, типлари ва шакллари.
46. Фалсафада макон (фазо) ва вақт диалектикаси.
47. Фалсафа тарихида макон ва вақтга субстанционал ва реляцион ёндашувлар.
48. Фалсафада инъикос тушунчаси ва унинг шакллари.
49. Табиат тушунчаси ва унинг фалсафий моҳияти. Биосфера ва ноосфера ҳақидаги таълимотлар.
50. Ривожланиш тушунчаси. Ривожланиш концепциялари.
51. Фалсафа қонунлари.Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураш қонуни.
52. Миқдор ўзгаришларининг сифат ўзгаришларига ўтиш қонуни.
53. Инкорни инкор қонуни.
54. Фалсафанинг асосий категориялари.
55. Диалектика категориялари. Яккалик (айримлик), хусусийлик ва умумийлик категориялари.
56. Моҳият ва ҳодиса категориялари.
57. Мазмун ва шакл категориялари.
58. Қисм ва бутун.Элемент, структура, система категориялари.
59. Сабаб ва оқибат категориялари. Сабаб ва оқибат диалектикаси.
60. Зарурият ва тасодиф категориялари. Зарурият ва тасодифнинг диалектик алоқадорлиги.
61. Имконият ва воқелик категориялари.
62. Билиш назариясининг предмети ва ўзига хос хусусиятлари.
63. Билим ва унинг асосий турлари.
64. Билишда объект ва субъектнинг ўзаро алоқаси.
65. Рационализм ва эмпиризм.
66. Оптимизм. Скептицизм. Агностицизм.
67. Оддий(кундалик), илмий ва ноилмий билиш.
68. Ҳиссий билиш ва унинг шакллари. Эмпирик билиш.
69. Интуитив билиш.
70. Мантиқий (ақлий) билиш ва унинг асосий шакллари.
71. Ҳақиқат билиш мезон. Ҳақиқатнинг асосий шакллари ва концепциялари.
72. Ҳақиқат, амалиёт ва фаолиятнинг мутаносиблиги.
73. Фалсафада метод ва методология тушунчалари. Фан методалари.
74. Фалсафа методлари. Диалектика, метафизика, софистика, эклектика.
75. Ҳозирги замон методологияси (синергетика).
76. Тафаккур мантиқий фикрлаш асоси. Тафаккур қонунлари.
77. Тафаккур ва тил мутаносиблиги.
78. Тафаккур шакллари: тушунча, ҳукм ва хулоса.
79. Силлогизм назарияси
80. Исботлаш ва рад қилишда далилларнинг ўрни.
81. Аргументлаш(далиллаш)нинг мантиқий хулоса чиқаришдаги аҳамияти
82. Жамият тушунчасининг моҳияти ва ривожланиш босқичлари.
83. Цивилизация тушунчаси ва унинг типлари.
84. Маданият ва цивилизация мутаносиблиги.
85. Оммавий маданиятнинг шаклланиш тарихи ва ҳозирги даврдаги шакллари.
86. Онгнинг табиати, структураси ва функциялари.
87. Онглилик ва онгсизлик диалектикаси.
88. Фалсафий антропология. Инсонга фан нуқтаи назаридан ёнлашув.
89. Инсоннинг биоижтимоий моҳияти.
90 . Ҳаётнинг маъноси ва унда инсонинг вазифаси.
91. Ҳаётни тарк этиш босқичлари. Суицид, парасуицид, эвтаназия ва унинг шакллари.
92. Этиканинг моҳияти ва аҳамияти.
93. Ахлоқнинг функциялари
94. Гедонизм ва эвдемонизм тушунчаларининг моҳитя ва мазмуни.
95. Евгеника ва биоэтиканинг ахлоқий жиҳатлари.
96. Қадрият тушунчасининг маъноси ва унинг турлари.
97. Муҳаббат, нафрат, бахт ва бахтсизлик тушунчаларининг ахлоқий ва қадриятли жиҳатлари.
98. Оиланинг қадриятга доир жиҳатлари.
99. Ажралиш ва унинг ахлоқий камолотга салбий таъсири.
100. Соғлиқнинг қадрият сифатидаги аҳамияти.
101. Дунёни эстетик идрок этишнинг моҳияти.
102. Гўзаллик ва унинг муқобиллари
103. Улуғворлик категориясининг фалсафий моҳияти.
104. Фожеавийлик категорияси.
105. Кулгилилик категорияси.
106. Пандемия – XXI асрнинг глобал муаммоси.
107. Коррупция тушунчасининг маъноси ва унинг тарихий илдизлари.
108. Коррупциянинг шакллари ва сабаблари.
109. Таълим ва фан тизимидаги коррупциянинг оқибатлари.
110. Хуқуқ тартибот органлари, жамоа ташкилотларидаги коррупция.
111. Дин, диншунослик, дин фалсафаси, теология, теософия тушунчаларининг моҳияти.
112. Қадимги ибтидоий эътиқод шакллари.
113. Қадимги Миср динларидаги худолар.
114. Қадимги юнон динларидаги худолар.
115. Яҳудийлик дини.
116. Ҳиндуизм.
117. Конфуцийлик.
118. Даосизм
119. Дунё мамлакатлари ва Ўзбекситонда виждон эркинлиги ва диний эътиқод ҳақидаги қонун қабул қилинишининг ижтимоий маданий аҳамитяи.
120. Секуляризация назарияси. Постсекуляризация концепцияси.
121. Буддавийлик динининг пайдо бўлиши тарихи.
122. Буддавийлик динининг асосий таълимотлари.
123. Буддавийликнинг Марказий Осиёга кириб келиши.
124. Махаяна, хиняна ва ламаизм оқимлари
125. Хриситианликнинг пайдо бўлиши.
126. Христианликнинг асосий йўналишлари, таълимотлари.
127. Христианликнинг маросим ва байрамлари
128. Ўзбекистонда христианлик динининг ривожланиши тарихи.
129. Ислом асослари, оқимлари ва йўналишлари.
130. Исломнинг диний ҳуқуқий мактаблари.
131. Совет Иттифоқи даврида ислом динига муносабат.
132. Дунё ва Ўзбекистонда ислом дининг мавқйеи
133. Қуръон, сура ва оят тушунчаларининг маъноси.
134. Ҳадис тушунчасининг моҳияти, турлари ва таснифи.
135. Буюк ҳадисшуносларнинг ҳаёти ва ижоди.
136. Калом фалсафаси ва фиқҳ.
137. Тасаввуф тушунчасининг мазмун-моҳияти, тарихи ва асосий
ғояларининг таснифи, тариқатлари.
138. Исломда инсон ҳуқуқлари.
139. Исломда атроф муҳитни мухофаза қилишнинг устувор йўналишлари.
140. Исломда эр-хотиннинг бир-бирига нисбатан ҳуқуқ ва бурчлари.
141. Исломда ота-оналарга бўлган муносабат.
142. Исломда фарзанд тарбияси ва фарзанд ҳуқуқлари.
143. Исломда ахлоқий қадриятлар.
144. Исломнинг дунё илм-фан ва маданиятга таъсири.
145. Терроризм тушунчаси ва унинг асосий белгилари.
146. Диний мутаассибликнинг пайдо бўлиши, моҳияти, асослари ва манбалари.
147. Диний экстремизмнинг тарихий илдизлари ва оқимлари.
148. Ислом ниқобидаги экстремизмнинг ғоявий илдизлари.
149.“Мусулмон биродарлар” жамоаси (“Жамоаат ал-Ихвон ал-муслимин”) экстремистик ташкилотининг асосий ғояси
150. “Ҳизбут-таҳрир ал-исломий”. (Ислом озодлик партияси)нинг экстремистик ташкилотиниг асосий ғоялари.
151. “Ироқ ва Шом ислом давлати” (ИШИД)нинг экстремистик мазмун ва моҳияти
152. “Кибермакон” тушунчаси ва унинг мазмун-моҳияти.
153. Замонавий диний ҳаракатлар ва секталар фаолиятининг йўналишлари. (“Иегово шоҳидлари”, “Халқаро Кришнани англаш жамияти”).

Вариант № 1

1. Фалсафанинг предмети, тузилиши, функциялари, янги соҳалари.
2. Ўрта асрларда Европа фалсафий тафаккур ривожланишининг асосий шакллари. Схоластика. Фома Аквинский таълимоти.
3. Гедонизм ва эвдемонизм тушунчаларининг моҳитя ва мазмуни.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 2

1. Фалсафа шаклланишининг асосий босқичлари.
2. Европа Ренессанс даври ва фалсафий тафаккур ривожланишининг хусусиятлари (Николай Кузанскийнинг Николай Коперник. Жордано Бруно таълимотлари. Галилео Галилейнинг фалсафий ва табиий-илмий қарашлари).
3. Евгеника ва биоэтиканинг ахлоқий жиҳатлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 3

1. Фалсафанинг жамиятдаги роли.
2. Янги давр фалсафасининг асосий муаммолари. Ф.Бэкон эмпиризми. 3. Қадрият тушунчасининг маъноси ва унинг турлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 4

1. Фалсафанинг тузилиши.
2. Р. Декарт рационализми.
3. Муҳаббат, нафрат, бахт ва бахтсизлик тушунчаларининг ахлоқий ва қадриятли жиҳатлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 5

1. Дунёқараш тушунчаси, унинг тузилиши.
2. Янги давр фалсафий фикрида - субстанция масаласи. (Б.Спиноза, В.Лейбниц, Ж.Локк).
3. Оиланинг қадриятга доир жиҳатлари.
. Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 6

1. Мифологик дунёқараш.
2. XVIII аср Европа фалсафасининг маърифий хусуситялари.(Д.Дидро, К.Гельвеций, Ф.Вольтер, Ж.Ж.Руссо, Ж.Ламетри).
3. Ажралиш ва унинг ахлоқий камолотга салбий таъсири.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 7

1. Диний дунёқарашнинг шаклланиши.
2. Немис клаасик фалсафаси. (И.Кант, Ф.Гегел )
3. Соғлиқнинг қадрият сифатидаги аҳамияти.

Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 8
1. Фаннинг дунёқарашга доир моҳияти, фан тараққиётининг асосий босқичлари.
2. ХХ-ХХI аср Ғарб фалсафасининг асосий оқимлари: неопозитивизм, прагматизм, экзистенциализм.
3. Дунёни эстетик идрок этишнинг моҳияти.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 9

1. Фалсафий дунёқараш.
2. Борлиқ тушунчаси. Борлиқ фалсафанинг предмети сифатида.
3. Гўзаллик ва унинг муқобиллари
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 10

1. Фалсафа ва фаннинг ўзаро мутаносиблиги, фарқи.
2. Фалсафа ва физикада субстанция, субстрат муаммоси.
3. Улуғворлик категориясининг фалсафий моҳияти.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 11

1 Фалсафанинг тилшунослик билан ўзаро алоқадорлиги.
2. Материя тушунчаси ва унинг ташкил топиш даражалари.
3. Фожеавийлик категорияси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 12

1. Тил фалсафаси ва семиотика.
2. Ҳаракат тушунчасининг тавсифи, типлари ва шакллари.
3. Кулгилилик категорияси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 13

1. Қадимги Миср ва Бобилда фалсафий билимларнинг пайдо бўлиши.
2. Фалсафада макон (фазо) ва вақт диалектикаси.
3. Пандемия – XXI асрнинг глобал муаммоси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 14

1. Қадимги Ҳиндистонда фалсафий мактаблар.
2. Фалсафа тарихида макон ва вақтга субстанционал ва реляцион ёндашувлар.
3. Коррупция тушунчасининг маъноси ва унинг тарихий илдизлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 15

1. “Авесто” таълимотидаги фалсафий фикрлар.
2. Фалсафада инъикос тушунчаси ва унинг шакллари.
3. Коррупциянинг шакллари ва сабаблари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 16

1. Қадимги хитой фалсафаси. (Конфуций ва Лао Цзи таълимоти)
2. Табиат тушунчаси ва унинг фалсафий моҳияти. Биосфера ва ноосфера ҳақидаги таълимотлар.
3. Таълим ва фан тизимидаги коррупциянинг оқибатлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 17

1. Илк ўрта аср Шарқ фалсафаси ва уйғониш даври.
2. Ривожланиш тушунчаси. Ривожланиш концепциялари.
3. Хуқуқ тартибот органлари, жамоа ташкилотларидаги коррупция.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 18

1. Шарқ пантеизми ва перепатетизми. Абу Наср Форобийнинг борлиқ ҳақидаги фикрлари ва гносеологик таълимоти.
2. Фалсафа қонунлари.Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураш қонуни.
3. Дин, диншунослик, дин фалсафаси, теология, теософия тушунчаларининг моҳияти.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 19

1. Форобийнинг ижтимоий-сиёсий ва маънави-ахлоқий таълимоти.
2. Миқдор ўзгаришларининг сифат ўзгаришларига ўтиш қонуни.
3. Қадимги ибтидоий эътиқод шакллари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 20

1. Абу Али ибн Синонинг илмий-фалсафий қарашлари.
моти.
2. Инкорни инкор қонуни.
3. Қадимги Миср динларидаги худолар.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 21

1. Ибн Синонинг ахлоқ масаласига оид таълимоти.
2. Фалсафанинг асосий категориялари.
3. Қадимги юнон динларидаги худолар.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 22

1. Абу Райҳон Беруний борлиқнинг билишда тажриба ва кузатишнинг ўрни ҳақидаги фикрлари.
2. Диалектика категориялари. Яккалик (айримлик), хусусийлик ва умумийлик категориялари.
3. Яҳудийлик дини.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 23

1. Берунийнинг жамият ҳақида ва маънавий-ахлоқий ғоялари.
2. Моҳият ва ҳодиса категориялари.
3. Ҳиндуизм.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 24

1. Тасаввуф таълимотининг асосий мазмун ва моҳияти. Марказий Осиёдаги сўфийлик мактаблари таълимотлари.
2. Мазмун ва шакл категориялари.
3. Конфуцийлик.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 25

1. Темурийлар даврида фан, ижтимоий-фалсафий фикрлар тараққиётига ҳисса қўшган олимлар. Мирзо Улуғбекнинг табиий-илмий ғоялари.
2. Қисм ва бутун.Элемент, структура, система категориялари.
3. Даосизм.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 26

1. Абдурахмон Жомий ва Алишер Навоий ижодида гуманизм ғоялари.
2. Сабаб ва оқибат категориялари. Сабаб ва оқибат диалектикаси.
3. Дунё мамлакатлари ва Ўзбекситонда виждон эркинлиги ва диний эътиқод ҳақидаги қонун қабул қилинишининг ижтимоий маданий аҳамитяи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 27

1. Шарқ истилоси билан боғлиқ уйғониш ҳаракатлари осиёцентиризм, панисломизм, пантуркизм, жадидчилик таълимотлари.
2. Зарурият ва тасодиф категориялари. Зарурият ва тасодифнинг диалектик алоқадорлиги.
3. Секуляризация назарияси. Постсекуляризация концепцияси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 28

1. Қадимги юнон Милет фалсафаий мактаби (Фалес, Анаксимен, Анаксимандр).
2. Имконият ва воқелик категориялари.
3. Буддавийлик динининг пайдо бўлиши тарихи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 29

1. Гераклит таълимоти.
2. Билиш назариясининг предмети ва ўзига хос хусусиятлари.
3. Буддавийлик динининг асосий таълимотлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 30

1. Суқротнинг фалсафий таълимоти.
2. Билим ва унинг асосий турлари.
3. Буддавийлик динининг асосий таълимотлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 31

1. Афлотун таълимоти.
2. Билишда объект ва субъектнинг ўзаро алоқаси.
3. Буддавийликнинг Марказий Осиёга кириб келиши.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 32

1. Арастунинг фалсафий таълимотлари.
2. Рационализм ва эмпиризм.
3. Махаяна, хиняна ва ламаизм оқимлари
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 33

1. Оптимизм. Скептицизм. Агностицизм.
2. Фалсафада метод ва методология тушунчалари. Фан методалари.
3. Хриситианликнинг пайдо бўлиши.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 34

1. Оддий(кундалик), илмий ва ноилмий билиш.
2. Фалсафа методлари. Диалектика, метафизика, софистика, эклектика.
3. Христианликнинг асосий йўналишлари, таълимотлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 35

1. Ҳиссий билиш ва унинг шакллари. Эмпирик билиш.
2. Ҳозирги замон методологияси (синергетика).
3. Христианликнинг маросим ва байрамлари
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 36

1. Интуитив билиш.
2. Тафаккур мантиқий фикрлаш асоси. Тафаккур қонунлари.
3. Ўзбекистонда христианлик динининг ривожланиши тарихи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 37

1. Мантиқий (ақлий) билиш ва унинг асосий шакллари.
2. Тафаккур ва тил мутаносиблиги.
3. Ислом асослари, оқимлари ва йўналишлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 38

1. Ҳақиқат билиш мезон. Ҳақиқатнинг асосий шакллари ва концепциялари.
2. Тафаккур шакллари: тушунча, ҳукм ва хулоса.
3. Исломнинг диний ҳуқуқий мактаблари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 39

1. Ҳақиқат, амалиёт ва фаолиятнинг мутаносиблиги.
2. Силлогизм назарияси.
3. Совет Иттифоқи даврида ислом динига муносабат.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 40

1. Жамият тушунчасининг моҳияти ва ривожланиш босқичлари.
2. Ахлоқнинг функциялари.
3. Дунё ва Ўзбекистонда ислом дининг мавқйеи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 41

1. Цивилизация тушунчаси ва унинг типлари.
2. Исботлаш ва рад қилишда далилларнинг ўрни.
3. Дунё ва Ўзбекистонда ислом дининг мавқйеи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 42

1. Маданият ва цивилизация мутаносиблиги.
2. Аргументлаш(далиллаш)нинг мантиқий хулоса чиқаришдаги аҳамияти
3. Қуръон, сура ва оят тушунчаларининг маъноси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 43

1. Оммавий маданиятнинг шаклланиш тарихи ва ҳозирги даврдаги шакллари.
2. Этиканинг моҳияти ва аҳамияти.
3. Ҳадис тушунчасининг моҳияти, турлари ва таснифи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 44

1. Онгнинг табиати, структураси ва функциялари.
2. Ҳаётни тарк этиш босқичлари. Суицид, парасуицид, эвтаназия ва унинг шакллари.
3. Буюк ҳадисшуносларнинг ҳаёти ва ижоди.
Кафедра мудири Н.Жўраев
Вариант № 45
1. Онглилик ва онгсизлик диалектикаси.
2. Ҳаётнинг маъноси ва унда инсонинг вазифаси.
3. Калом фалсафаси ва фиқҳ.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 46

1. Фалсафий антропология. Инсонга фан нуқтаи назаридан ёнлашув.
2. Этиканинг моҳияти ва аҳамияти.
3. Тасаввуф тушунчасининг мазмун-моҳияти, тарихи ва асосий
ғояларининг таснифи, тариқатлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 47

1. Инсоннинг биоижтимоий моҳияти.
2. Ахлоқнинг функциялари
3. Исломда инсон ҳуқуқлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 48

1. Фалсафанинг предмети, тузилиши, функциялари, янги соҳалари.
2. Фалсафа қонунлари.Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураш қонуни.
3. Исломда атроф муҳитни мухофаза қилишнинг устувор йўналишлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 49

1. Фалсафа шаклланишининг асосий босқичлари.
2. Миқдор ўзгаришларининг сифат ўзгаришларига ўтиш қонуни.
3. Исломда атроф муҳитни мухофаза қилишнинг устувор йўналишлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 50

1. Фалсафанинг жамиятдаги роли.
2. Инкорни инкор қонуни.
3. Исломда эр-хотиннинг бир-бирига нисбатан ҳуқуқ ва бурчлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 51

1. Фалсафанинг тузилиши.
2. Фалсафанинг асосий категориялари.
3. Исломда ота-оналарга бўлган муносабат.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 52

1. Дунёқараш тушунчаси, унинг тузилиши.
2. Диалектика категориялари. Яккалик (айримлик), хусусийлик ва умумийлик категориялари.
3. Исломда фарзанд тарбияси ва фарзанд ҳуқуқлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 53

1. Мифологик дунёқараш.
2. Моҳият ва ҳодиса категориялари.
3. Исломда ахлоқий қадриятлар.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 54
1. Диний дунёқарашнинг шаклланиши.
2. Қисм ва бутун.Элемент, структура, система категориялари.
3. Терроризм тушунчаси ва унинг асосий белгилари.
Кафедра мудири Н.Жўраев
Вариант № 55
1. Фаннинг дунёқарашга доир моҳияти, фан тараққиётининг асосий босқичлари.
2. Мазмун ва шакл категориялари.
3. Исломнинг дунё илм-фан ва маданиятга таъсири.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 56

1. Фалсафий дунёқараш.
2. Сабаб ва оқибат категориялари. Сабаб ва оқибат диалектикаси.
3. Диний мутаассибликнинг пайдо бўлиши, моҳияти, асослари ва манбалари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 57

1. Фалсафа ва фаннинг ўзаро мутаносиблиги, фарқи.
2. Зарурият ва тасодиф категориялари. Зарурият ва тасодифнинг диалектик алоқадорлиги.
3. Диний экстремизмнинг тарихий илдизлари ва оқимлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 58

1. Фалсафанинг тилшунослик билан ўзаро алоқадорлиги.
2. Имконият ва воқелик категориялари.
3. Ислом ниқобидаги экстремизмнинг ғоявий илдизлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 59

1. Тил фалсафаси ва семиотика.
2. Билиш назариясининг предмети ва ўзига хос хусусиятлари.
3.“Мусулмон биродарлар” жамоаси (“Жамоаат ал-Ихвон ал-муслимин”) экстремистик ташкилотининг асосий ғояси
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 60

1. Қадимги Миср ва Бобилда фалсафий билимларнинг пайдо бўлиши.
2. Билим ва унинг асосий турлари.
3. “Ҳизбут-таҳрир ал-исломий”. (Ислом озодлик партияси)нинг экстремистик ташкилотиниг асосий ғоялари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 61

1. 
   Қадимги Ҳиндистонда фалсафий мактаблар.
   
2. 
   Билишда объект ва субъектнинг ўзаро алоқаси.
   

3. “Ироқ ва Шом ислом давлати” (ИШИД)нинг экстремистик мазмун ва моҳияти
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 62

1. 
   “Авесто” таълимотидаги фалсафий фикрлар.
   
2. 
   Рационализм ва эмпиризм.
   

3. “Кибермакон” тушунчаси ва унинг мазмун-моҳияти.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 63

1. 
   Қадимги хитой фалсафаси. (Конфуций ва Лао Цзи таълимоти)
   
2. 
   Оптимизм. Скептицизм. Агностицизм.
   

3. Замонавий диний ҳаракатлар ва секталар фаолиятининг йўналишлари. (“Иегово шоҳидлари”, “Халқаро Кришнани англаш жамияти”).
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 64

1. 
   Илк ўрта аср Шарқ фалсафаси ва уйғониш даври.
   
2. 
   Оддий(кундалик), илмий ва ноилмий билиш.
   
3. 
   Ислом динининг вужудга келиши ва фалсафий таълимоти.
   

Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 65

1. 
   Шарқ пантеизми ва перепатетизми. Абу Наср Форобийнинг борлиқ ҳақидаги фикрлари ва гносеологик таълимоти.
   
2. 
   Ҳиссий билиш ва унинг шакллари. Эмпирик билиш.
   

3. Ислом динининг вужудга келиши ва фалсафий таълимоти.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 66

1. 
   Форобийнинг ижтимоий-сиёсий ва маънави-ахлоқий таълимоти.
   
2. 
   Интуитив билиш.
   

3. Дунёни эстетик идрок этишнинг моҳияти.
Кафедра мудири Н.Жўраев
Вариант № 67

1. 
   Абу Али ибн Синонинг илмий-фалсафий қарашлари.
   
2. 
   Мантиқий (ақлий) билиш ва унинг асосий шакллари.
   

3. Гўзаллик ва унинг муқобиллари
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 68

1. 
   Ибн Синонинг ахлоқ масаласига оид таълимоти.
   
2. 
   Ҳақиқат билиш мезон. Ҳақиқатнинг асосий шакллари ва концепциялари.
   

3. Улуғворлик категориясининг фалсафий моҳияти.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 69

1. 
   Абу Райҳон Беруний борлиқнинг билишда тажриба ва кузатишнинг ўрни ҳақидаги фикрлари.
   
2. 
   Ҳақиқат, амалиёт ва фаолиятнинг мутаносиблиги.
   

3. Фожеавийлик категорияси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 70

1. 
   Берунийнинг жамият ҳақида ва маънавий-ахлоқий ғоялари.
   
2. 
   Фалсафада метод ва методология тушунчалари. Фан методалари.
   

3. Кулгилилик категорияси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 71

1. 
   Тасаввуф таълимотининг асосий мазмун ва моҳияти. Марказий Осиёдаги сўфийлик мактаблари таълимотлари.
   
2. 
   Фалсафа методлари. Диалектика, метафизика, софистика, эклектика.
   

3. Пандемия – XXI асрнинг глобал муаммоси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 72

1. 
   Темурийлар даврида фан, ижтимоий-фалсафий фикрлар тараққиётига ҳисса қўшган олимлар. Мирзо Улуғбекнинг табиий-илмий ғоялари.
   
2. 
   Ҳозирги замон методологияси (синергетика).
   

3. Коррупция тушунчасининг маъноси ва унинг тарихий илдизлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 73

1. 
   Абдурахмон Жомий ва Алишер Навоий ижодида гуманизм ғоялари.
   
2. 
   Тафаккур мантиқий фикрлаш асоси. Тафаккур қонунлари.
   

3. Коррупциянинг шакллари ва сабаблари.
Кафедра мудири Н.Жўраев
Вариант № 74

1. 
   Шарқ истилоси билан боғлиқ уйғониш ҳаракатлари осиёцентиризм, панисломизм, пантуркизм, жадидчилик таълимотлари.
   
2. 
   Тафаккур ва тил мутаносиблиги.
   

3. Таълим ва фан тизимидаги коррупциянинг оқибатлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 75

1. 
   Қадимги юнон Милет фалсафаий мактаби (Фалес, Анаксимен, Анаксимандр).
   
2. 
   Тафаккур шакллари: тушунча, ҳукм ва хулоса.
   

3. Хуқуқ тартибот органлари, жамоа ташкилотларидаги коррупция.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 76

1. 
   Гераклит таълимоти.
   
2. 
   Силлогизм назарияси
   
3. 
   Дин, диншунослик, дин фалсафаси, теология, теософия тушунчаларининг моҳияти.
   

Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 77

1. 
   Антик давр атомистик таълимотлари (Демокрит фалсафий қарашлари).
   
2. 
   Исботлаш ва рад қилишда далилларнинг ўрни.
   

3. Қадимги ибтидоий эътиқод шакллари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 78

1. 
   Суқротнинг фалсафий таълимоти.
   
2. 
   Аргументлаш(далиллаш)нинг мантиқий хулоса чиқаришдаги аҳамияти
   

3. Қадимги Миср динларидаги худолар.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 79

1. 
   Афлотун таълимоти.
   
2. 
   Жамият тушунчасининг моҳияти ва ривожланиш босқичлари.
   

3. Қадимги юнон динларидаги худолар.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 80

1. 
   Арастунинг фалсафий таълимотлари.
   
2. 
   Цивилизация тушунчаси ва унинг типлари.
   

3. Яҳудийлик дини.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 81

1. 
   Ўрта асрларда Европа фалсафий тафаккур ривожланишининг асосий шакллари. Схоластика. Фома Аквинский таълимоти.
   
2. 
   Маданият ва цивилизация мутаносиблиги.
   

3. Ҳиндуизм.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 82

1. 
   Европа Ренессанс даври ва фалсафий тафаккур ривожланишининг хусусиятлари (Николай Кузанскийнинг Николай Коперник. Жордано Бруно таълимотлари. Галилео Галилейнинг фалсафий ва табиий-илмий қарашлари).
   
2. 
   Оммавий маданиятнинг шаклланиш тарихи ва ҳозирги даврдаги шакллари.
   

3. Конфуцийлик.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 83

1. 
   Янги давр фалсафасининг асосий муаммолари. Ф.Бэкон эмпиризми, Декарт рационализми.
   
2. 
   Онглилик ва онгсизлик диалектикаси.
   

3. Даосизм
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 84

1. 
   Янги давр фалсафий фикрида - субстанция масаласи. (Б.Спиноза, В.Лейбниц, Ж.Локк).
   
2. 
   Онгнинг табиати, структураси ва функциялари.
   
3. 
   Дунё мамлакатлари ва Ўзбекситонда виждон эркинлиги ва диний эътиқод ҳақидаги қонун қабул қилинишининг ижтимоий маданий аҳамитяи.
   

Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 85

1. 
   XVIII аср Европа фалсафасининг маърифий хусуситялари.(Д.Дидро, К.Гельвеций, Ф.Вольтер, Ж.Ж.Руссо, Ж.Ламетри).
   
2. 
   Фалсафий антропология. Инсонга фан нуқтаи назаридан ёнлашув.
   

3. Секуляризация назарияси. Постсекуляризация концепцияси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 86

1. 
   Немис клаасик фалсафаси. (И.Кант, Ф.Гегел ).
   
2. 
   Инсоннинг биоижтимоий моҳияти.
   

3. Буддавийлик динининг пайдо бўлиши тарихи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 87

1. 
   ХХ-ХХI аср Ғарб фалсафасининг асосий оқимлари: неопозитивизм, прагматизм, экзистенциализм.
   
2. 
   Ҳаётнинг маъноси ва унда инсонинг вазифаси.
   

3. Буддавийлик динининг асосий таълимотлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 88

1. 
   Борлиқ тушунчаси. Борлиқ фалсафанинг предмети сифатида.
   
2. 
   Ҳаётни тарк этиш босқичлари. Суицид, парасуицид, эвтаназия ва унинг шакллари.
   

3. Буддавийликнинг Марказий Осиёга кириб келиши.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 89

1. 
   Фалсафа ва физикада субстанция, субстрат муаммоси.
   
2. 
   Этиканинг моҳияти ва аҳамияти.
   

3. Махаяна, хиняна ва ламаизм оқимлари
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 90

1. 
   Материя тушунчаси ва унинг ташкил топиш даражалари.
   
2. 
   Ахлоқнинг функциялари
   

3. Хриситианликнинг пайдо бўлиши.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 91

1. 
   Ҳаракат тушунчасининг тавсифи, типлари ва шакллари.
   
2. 
   Гедонизм ва эвдемонизм тушунчаларининг моҳитя ва мазмуни.
   

3. Христианликнинг асосий йўналишлари, таълимотлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 92

1. 
   Фалсафада макон (фазо) ва вақт диалектикаси.
   
2. 
   Евгеника ва биоэтиканинг ахлоқий жиҳатлари.
   

3. Христианликнинг маросим ва байрамлари
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 93

1. 
   Фалсафа тарихида макон ва вақтга субстанционал ва реляцион ёндашувлар.
   
2. 
   Қадрият тушунчасининг маъноси ва унинг турлари.
   

3. Ўзбекистонда христианлик динининг ривожланиши тарихи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 94

1. 
   Фалсафада инъикос тушунчаси ва унинг шакллари.
   
2. 
   Муҳаббат, нафрат, бахт ва бахтсизлик тушунчаларининг ахлоқий ва қадриятли жиҳатлари.
   

3. Ислом асослари, оқимлари ва йўналишлари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 95

1. 
   Табиат тушунчаси ва унинг фалсафий моҳияти. Биосфера ва ноосфера ҳақидаги таълимотлар.
   
2. 
   Оиланинг қадриятга доир жиҳатлари.
   

3. Исломнинг диний ҳуқуқий мактаблари.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 96

1. Ривожланиш тушунчаси. Ривожланиш концепциялари.
2. Ажралиш ва унинг ахлоқий камолотга салбий таъсири.
3. Совет Иттифоқи даврида ислом динига муносабат.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 97

1. Дунёқараш тушунчаси, унинг тузилиши.
2. Соғлиқнинг қадрият сифатидаги аҳамияти.
3. Дунё ва Ўзбекистонда ислом дининг мавқйеи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 98

1. Билишда объект ва субъектнинг ўзаро алоқаси.
2. Онгнинг табиати, структураси ва функциялари.
3. Қуръон, сура ва оят тушунчаларининг маъноси.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 99

1. Ҳиссий билиш ва унинг шакллари. Эмпирик билиш.
2. Тафаккур шакллари: тушунча, ҳукм ва хулоса.
3. Ҳадис тушунчасининг моҳияти, турлари ва таснифи.
Кафедра мудири Н.Жўраев

Вариант № 100

1. Аылий билиш ва унинг шакллари. Рационализм.
2. Ислом динининг вужудга келиши ва фалсафий таълимоти.
3. Буюк ҳадисшуносларнинг ҳаёти ва ижоди.
Кафедра мудири Н.Жўраев