Uzbekiston mustakillikka erishgandan sung barcha so xal ar da erkin rivojlanish boshlandi

REJA:


KIRISH. Masalaning qo’yilishi va o’rganilishi...........................................


I BOB. ADABIYOTSHUNOSLIK VA UNING DOLZARB MASALALARI.
1.1 Badiiy asarlarda muallif nutqi uslubiyati……………………..
1.2. Badiiy asarda muallif nutqi va yozuvchi uslubi………………………………


II BOB. YO’LDOSH SOLIJONOV – BADIIY NUTQ POETIKASI TADQIQOTCHISI.


2.1. Badiiy nutq tiplari, tasnifi va qo’llanilishi ..................…………………….
2.2. O’zbek adabiyotshunosligining hozirgi dolzarb muammolari
XULOSA……………………………………………………………………………
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………………..


KIRISH.
O`zbekiston Respublikasi mustaqilligi sharofati bilan boshqa sohalar qatorida ma`naviy hayotimizda ham ulkan o`zgarishlarga, yangilanishlarga keng yo`l ochildi. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov ta`kidlaganidek: “… Eng muhim vazifa shundan iboratki, o`zligimizni teran anglab, mutafakkir bobolarimiz, aziz avliyolarimiz qoldirgan bebaho merosni asrab-avaylab yanada boyitishimiz, ulug` ajdodlarimiz ishining munosib davomchilarimiz bo`lmog`imiz darkor”.²
O’zbekiston Mustaqillikka erishgandan so’ng barcha sohalarda erkin rivojlanish boshlandi. Bu hol ilm-fan, adabiyot va san’at taraqqiyotida ham o’z ifodasini topdi. Adabiy tanqid badiiy asarlarga milliy g’oya va umumbashariy mezonlar asosida baho bera boshladi. Ayni vaqtda, ana shunday yo’nalishlarda yangi asarlar yaratilishiga ta’sir ko’rsatishni asosiy maqsad qilib kuydi. Istiqlol davriga kelib, baholash mezonlarida jiddiy o’zgarishlar va yangilanishlar ro’y bera boshladi. Prezidentimiz I.Karimov tomonidan Alisher Navoiy asarlarini yosh avlod ruhiyatiga yanada chuqurroq singdirish, chuqur va har tomonlama tadqiq-targ’ib etish zarurligiga, deyarli davlat siyosati larajasida e’tibor qaratildi. O’zbek tiliga Davlat tili maqomi berilishi haqidagi - yangi, guldirilib yanada boyitilgan Qonunning qabo’l qilinishi O’zbek xalqi g’ururiga g’urur qo’shdi.Mustaqillik yillarida Fitrat, CHo’lpon, A. Qodiriy, Behbudiy, Munavvar qori Abdurashidxonov, Elbek, Botu, Usmon Nosir hayoti va ijodini asl, tarixiy jihatdan haqqoniy tadqiq etish adabiyotshunoslik va tanqidning dolzarb masalalariga aylandi. H.H. Niyoziy, G’.G’ulom, Oybek, H.Olimjon, A.Qahhor kabi san’atkorlar asarlarini qayta va xolis baholashga o’tildi.Mustaqillik yillarida tarixiy-biografik tadqiqotlar yaratishga e’tibor kuchaydi. M.Qo’shjonov, O.SHarafiddinov, N.Karimov, E.Karimov, U.Normatov, B.Qosimov, A.Aliev, SH.Turdiev, A.Jalolov, I. Haqqulov singari adabiyotshunoslar XX asr yozuvchilari xaqida qator sermazmun tadqiqotlar yaratdilar. Ularning safiga B.Karimov, N.Jabborov, D.Qur'onov, U.Hamdam, S.Meliev, SH.Rizaev kabi avlod vakillari o’zlarining yangi-yangi salmoqli

izlanishlari bilan kelib qo’shildilar.B.Kosimov, SH.Yusupov, U.Dolimov, SH.Rizaev, S.Ahmedov qalamiga mansub "Milliy uyg’onish davri O’zbek adabiyoti" hamda N.Karimovning "XX asr O’zbek adabiyoti manzaralari" nomli kitoblar bu davrning katga yutuqlari sifatida e’tirof etildi. Tanqidda A.Rasulov, B.Sarimsoqov, B.Karimov, H. Boltaboev, U.Hamdamov, U. Jo’raqulov va boshqalarning asarlari misolida jahon adabiyotshunosligi tajribalari, mezonlari, uslubiy yo’nalishlari kuchaydi. Mustaqillik tufayli, ayniqsa, hur va erkin fikrlash imkoniyati yaratildi. Umuman, keng kitobxonlar ommasi, xususan, barkamol avlodni fikr qulligidan ozod etishga harakat, mustaqil fikrlay oladigan kishilarni tarbiyalash adabiy tanqidning ham yetakchi masalasiga aylandi.

Istiqlolning ilk yillarida (1993) Prezident I.Karimovning bir guruh ijodkorlar bilan uchrashuvi bo’ldi. Uchrashuvda birinchi marta Istiqlol davri O’zbek adabiyotining metodologik asosini demoqratik tamoyillarga asoslangan, umuminsoniy va milliy kadriyatlarni o’zida mujassamlashtirgan Mustaqillik mafkurasi tashkil etishi lozimligi aytildi.
U.Normatovning "Haqiqat taqazosi" maqolasida ham metodologik yangilanishlar jarayonidagi ziddiyatli holatlar haqida fikr yuritiladi. Mustaqillikning dastlabki paytlaridayoq adabiyot avval qanday edi- yu, endi yangi tipdagi adabiyot qanday bo’lishi lozim, degan masala kun tartibining asosiy muammosiga aylandi.